Πέρα από τους μελλοντικούς κινδύνους της κλιματικής κρίσης, υπάρχουν και αργές επιπτώσεις που ήδη γίνονται αισθητές σε όλο τον κόσμο. Στο βιβλίο «Slow Burn: The Hidden Costs of a Warming World», ο οικονομολόγος περιβάλλοντος και εργασίας R. Jisung Park καταγράφει αυτές τις επιπτώσεις, από τις αναμενόμενες, όπως η επιδείνωση της ανισότητας, έως τις απροσδόκητες, όπως η μείωση της παραγωγικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης. Η σχέση μεταξύ θερμοκρασιών και οικονομικής ανάπτυξης είναι καλά τεκμηριωμένη στη βιβλιογραφία. Η παρατήρηση ότι τα πλουσιότερα έθνη τείνουν να βρίσκονται σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη και τα φτωχότερα έθνη πιο κοντά στον ισημερινό έχει οδηγήσει σε πολλές μελέτες που εξετάζουν αν αυτό είναι αιτιώδες ή συμπτωματικό. Ο Park συνοψίζει τη βιβλιογραφία και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ζέστη μπορεί να παρεμποδίσει σημαντικά την ανθρώπινη απόδοση σε τομείς που κυμαίνονται από τις τυποποιημένες εξετάσεις μέχρι το επαγγελματικό τένις και τη μεταποίηση. «Οι θερμότερες θερμοκρασίες», υποστηρίζει, «μπορεί ήδη να επηρεάζουν τα αποτελέσματα των εταιρειών» και η κλιματική αλλαγή έχει τη δυνατότητα να «αλλάξει σημαντικά τον οικονομικό χώρο», δημιουργώντας νικητές (αυτούς που είναι σε θέση να προσαρμοστούν) και ηττημένους (αυτούς που δεν μπορούν).
Οσον αφορά την ανισότητα, έχει επισημανθεί εδώ και καιρό ότι η κλιματική αλλαγή έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παγκόσμια ανισότητα και ότι, αντιστρόφως, οι φτωχότερες χώρες – που συνέβαλαν λιγότερο στο πρόβλημα – είναι πιο ευάλωτες στις επιπτώσεις της. Αυτό φαίνεται να ισχύει και στο εσωτερικό όλων των χωρών, με τους φτωχούς να είναι ταυτόχρονα πιο συγκεντρωμένοι στις θερμότερες περιοχές και πιο ευάλωτοι σε σοκ που σχετίζονται με το κλίμα, όπως η θερμική καταπόνηση, από ό,τι οι πλούσιοι.
Ο Park τεκμηριώνει διάφορα άλλα κανάλια μέσω των οποίων οι βραδυφλεγείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επηρεάζουν ήδη την ανθρώπινη ευημερία. Για παράδειγμα, οι αυξανόμενες θερμοκρασίες ενισχύουν τον κίνδυνο τραυματισμού στους χώρους εργασίας, τη θνησιμότητα και τα ποσοστά εγκληματικότητας, για παράδειγμα.
Ωστόσο, ο Park καταλήγει σε μια αισιόδοξη νότα: δεν είναι πολύ αργά, λέει, για να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη και ταυτόχρονα να γίνουμε πολύ πιο ανθεκτικοί μέσω της προσαρμογής. Μπορούμε να αποφύγουμε τη μοιρολατρία που προκαλεί το αφήγημα της καταστροφής του κλίματος και, αντ’ αυτού, να «δούμε την κλιματική αλλαγή με νηφάλια αποφασιστικότητα, συμπόνια για τους πιο ευάλωτους και μια αίσθηση ενεργού ελπίδας».
Ο Simon Black είναι οικονομολόγος στο Τμήμα Δημοσιονομικής Πολιτικής του ΔΝΤ. Το άρθρο αποτελεί σύνοψη εκτενέστερης βιβλιοπαρουσίασης που δημοσιεύεται στο περιοδικό «F&D Magazine» του ΔΝΤ