Τι συμβαίνει στην αγορά της τέχνης; Κατακόρυφη πτώση με τα βασικά του κέρδη να μειώνονται κατά 88% και οι πωλήσεις από δημοπρασίες κατά 25% κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024 σημειώνει ο οίκος Sotheby’s, όπως προκύπτει από εσωτερικό έγγραφο που διανεμήθηκε στους επενδυτές και διέρρευσε στους «Financial Times».
Η πληροφορία αυτή μαρτυρά ότι ο οίκος αντιμετώπιζε δημοσιονομικές προκλήσεις πριν εξασφαλίσει την επενδυτική συμφωνία με το Ταμείο Κυρίαρχου Πλούτου του Αμπου Ντάμπι, που ανακοινώθηκε τον περασμένο μήνα. Βάσει αυτής το κρατικό επενδυτικό ταμείο θα αποκτούσε μειοψηφικό μερίδιο στον οίκο δημοπρασιών παρέχοντάς του επιπλέον κεφάλαιο 1 δισ. δολαρίων για να διαχειριστεί το χρέος του.
Ο οίκος Christie’s, από την πλευρά του, ανακοίνωσε επίσης πτώση 22% στις πωλήσεις του για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, ενώ και οι δύο οίκοι προχωρούν σε μείωση προσωπικού.
Είναι αρκετοί αυτοί οι αριθμοί ώστε να προβληματίσουν όσους ασχολούνται με την αγορά τέχνης; Μήπως η οικονομική τρικυμία αφορά τις επιχειρήσεις του ισραηλινού δισεκατομμυριούχου μεγιστάνα και επενδυτή Πάτρικ Ντράχι, ιδιοκτήτη του οίκου Sotheby’s από το 2019, που καλείται να αντιμετωπίσει ένα τεράστιο χρέος ύψους 60 δισ. δολαρίων γεγονός που τον οδήγησε να πουλήσει πρόσφατα μέρος του βρετανικού ομίλου τηλεπικοινωνιών British Telecom στον ινδό δισεκατομμυριούχο Σουνίλ Μιτάλ;
Τα στοιχεία δείχνουν ότι το πρόβλημα δεν περιορίζεται ούτε σε μία επιχείρηση, ούτε μόνο στον τομέα των δημοπρασιών.
Τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, μία από τις σημαντικότερες γκαλερί, η Marlborough, αποφάσισε να βάλει λουκέτο. Στη Νέα Υόρκη, εδώ και καιρό μεγάλοι έμποροι δεν διατηρούν ανοιχτούς τους χώρους τους για το κοινό, αλλά λειτουργούν κατόπιν ραντεβού, ενώ ορισμένοι κλείνουν τα παραρτήματα που διατηρούν σε άλλες χώρες. «Κανείς δεν θέλει πραγματικά να μιλήσει για αυτό δημόσια, αλλά τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα για το εμπόριο αυτή τη στιγμή», λέει ένας επαγγελματίας της αγοράς τέχνης που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του και του οποίου η δήλωση φιλοξενείται στη διεθνή επιθεώρηση The Art Newspaper.
Οι ρυθμοί στην αγορά τέχνης πέφτουν περισσότερο συγκριτικά με τον τομέα των ειδών πολυτελείας. Σοβαρές είναι οι απώλειες από την Ασία, ήπειρο από την οποία προέρχεται περί το 30% του ετήσιου τζίρου των δύο μεγάλων οίκων.
Η γεωπολιτική κατάσταση με τους πολέμους στη Γάζα και την Ουκρανία σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν δημιουργούν τις καλύτερες συνθήκες για την εν λόγω αγορά. Κατά συνέπεια δεν θα πρέπει να φαντάζει περίεργο που οι συλλέκτες υιοθετούν επιφυλακτική στάση και διστάζουν να επενδύσουν στην τέχνη.
Το ερώτημα είναι, όταν τα πράγματα διευθετηθούν, θα επιστρέψουν οι συλλέκτες δυναμικά στην αγορά και οι οίκοι θα μετρούν νέα ρεκόρ; Με δεδομένο ότι η διεθνής κατάσταση παραμένει ρευστή δύσκολα τα ταραγμένα νερά της αγοράς της τέχνης θα καταλαγιάσουν άμεσα.