Οπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος το βασικό ερώτημα σχετικά με την ομιλία του Πρωθυπουργού στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης αφορά τις παροχές που θα εξαγγείλει – ή τις παροχές που θα του επιτρέψει ο υπουργός Οικονομικών να εξαγγείλει. Το ποσό που θα διατεθεί είναι λίγο – πολύ γνωστό: κάπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ, ίσως και λίγο παραπάνω. Μένει να φανεί πώς ακριβώς θα μοιραστεί η πίτα, αν εκτός από τους συνταξιούχους και τους αγρότες θα πάρουν μερίδιο και οι γιατροί ή οι ένστολοι.
Τα μέτρα στήριξης της κοινωνίας, και ιδιαίτερα των ευάλωτων, είναι ασφαλώς απαραίτητα. Μια κυβέρνηση, όποιο ιδεολογικό χρώμα κι αν έχει, πρέπει να εξετάζει πάντα ποιοι πλήττονται περισσότερο από διάφορες κρίσεις, ποιοι δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τους ρυθμούς της παγκοσμιοποίησης, και να παρεμβαίνει διορθωτικά. Ομως οι διορθώσεις δεν μπορεί να υποκαθιστούν το στρατηγικό σχέδιο. Οι παροχές και τα επιδόματα δεν μπορεί να καλύπτουν την απουσία μιας δίκαιης αναπτυξιακής και φορολογικής πολιτικής.
Ενα παράδειγμα είναι η ακρίβεια: τα διάφορα pass είναι χρήσιμα για την τόνωση των νοικοκυριών, αλλά για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα του χρειάζονται βαθύτερες παρεμβάσεις στο μοντέλο της παραγωγής, στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται η τιμή των προϊόντων. Χρειάζεται επίσης στήριξη των μισθών: μπορεί η κυβέρνηση να το αρνείται, αλλά η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη ως προς την αγοραστική δύναμη των πολιτών της.
Ενα άλλο παράδειγμα είναι η στεγαστική κρίση: οι φοροαπαλλαγές, τα φθηνά στεγαστικά δάνεια και η αύξηση της επιδότησης επί των δαπανών ανακαίνισης μπορεί να λειτουργούν βοηθητικά, δεν συνιστούν όμως μια πραγματική στεγαστική πολιτική. Η κυβέρνηση μπορεί να μελετήσει συνταγές που έχουν ακολουθήσει άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία, προκειμένου να αναζητήσει μακροπρόθεσμες λύσεις σε ένα πρόβλημα που απασχολεί κυρίως τη νέα γενιά.
Η επιδοματική πολιτική έχει προσωρινό χαρακτήρα. Εθίζει τους πολίτες στο να περιμένουν τον κρατικό μποναμά. Ανακυκλώνει το πελατειακό κράτος. Αντ’ αυτής, ή μαζί μ’ αυτήν, απαιτούνται μεταρρυθμίσεις. Μπορεί η λέξη να είναι πολυφορεμένη, μπορεί να μην αποφέρει άμεσα ψήφους, είναι όμως η μόνη που εξασφαλίζει ένα βιώσιμο μέλλον.