«Κλείνω τα μάτια μου κι ακόμη βλέπω μπροστά μου δεκάδες ανήλικα παιδιά να κατεβαίνουν από το σκάφος φοβισμένα. Μιλάμε για συνολικά 47 παιδιά, όσα έχει το δημοτικό σχολείο του νησιού», λέει σήμερα στα «ΝΕΑ» η δήμαρχος της Τήλου Μαρία Καμμά, η οποία έγινε το πρόσωπο των ημερών.
Οσοι τη γνωρίζουν, περίμεναν την αντίδραση αυτή στο περιστατικό που έλαβε χώρα στα τέλη της εβδομάδας. Οταν τουρίστρια… ενοχλήθηκε που στο λιμάνι του νησιού έφτασε το σκάφος το οποίο μόλις είχε διασώσει 106 πρόσφυγες και μετανάστες, προτρέποντας μάλιστα τις Αρχές να πετάξουν τους πρόσφυγες στη θάλασσα, η απάντηση της δημάρχου ήταν αποστομωτική: «Κυρία μου, αυτό το νησί δεν είναι για εσάς. Να πάτε σε άλλα μέρη».
Τα μηνύματα που άρχισε να λαμβάνει ήταν ως επί το πλείστον θετικά. Μετά το συμβάν, έλαβε τηλεφώνημα από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η οποία της επεσήμανε πως, ό,τι και να συμβαίνει, δεν πρέπει να χάνεται ο ανθρωπισμός. Τις τελευταίες ημέρες, όμως, δυστυχώς, υπάρχουν και αρκετά απειλητικά μηνύματα, με ακραία εθνικιστικό περιεχόμενο.
«Τόσο πολλά άτομα σε μια “καραβιά” είχαμε χρόνια να δούμε στο νησί, από τότε που η προσφυγική κρίση ήταν σε έξαρση. Για τη συγκεκριμένη βάρκα με τους τουλάχιστον 100 ανθρώπους γνωρίζαμε μία μέρα νωρίτερα από τον εντοπισμό τους, όταν εξέπεμψε σήμα κινδύνου. Το σημείο όπου βρίσκονταν ήταν δύσβατο και απόκρημνο, σε μια μικρή παραλία ανάμεσα στον Αγιο Παντελεήμονα και την Εριστο. Και παρόλο που δύο σκάφη πήγαν την ίδια στιγμή, δεν κατάφεραν να τους εντοπίσουν», εξηγεί η δήμαρχος του νησιού, η μακροβιότερη εν ενεργεία – και μοναδική στα Δωδεκάνησα – γυναίκα σε αυτή τη θέση. “Επιστρατεύθηκε” τελικά ένα μεγάλο σκάφος του Λιμενικού για να τους περισυλλέξει.
«Είναι τουλάχιστον απάνθρωπο να έχεις μπροστά σου ανθρώπους σε ανάγκη, μικρά παιδιά – το ένα, δε, ήταν ΑμεΑ και όταν οι λιμενικοί το κατέβασαν από το σκάφος, λύγισαν τα ποδαράκια του –, και να μη συγκινείσαι, να μη θες να τρέξεις να βοηθήσεις. Εμείς οι κάτοικοι των ακριτικών νησιών, με τις δυσκολίες που είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε και τα βιώματα που έχουμε, καταλαβαίνουμε πολύ καλά το ρίσκο που παίρνουν οι άνθρωποι αυτοί φεύγοντας από την πατρίδα τους και κάνοντας ένα ταξίδι μηνών για να φτάσουν τελικά στην ασφάλεια. Εχουμε μάθει πια πως τελικά αυτό που έχει σημασία είναι η ζωή και ο άνθρωπος», σπεύδει να προσθέσει.
Μετά
τον Δεκαπενταύγουστο
Δεν είναι η πρώτη φορά, πάντως, που η ευαισθησία των κατοίκων της Τήλου και της δημάρχου βγαίνει κι εκτός των ορίων του νησιού. Μόλις δύο ημέρες μετά τον Δεκαπενταύγουστο, κάτοικοι και Λιμενικό διέσωσαν μια οικογένεια με ένα βρέφος 50 ημερών από τα βράχια, στα οποία ήταν αποκλεισμένοι τρία εικοσιτετράωρα. «Το μωρό ήταν σε λήθαργο. Οταν οι άνδρες το έβαλαν στο σκάφος, τα άκρα του ήταν μελανιασμένα. Αύγουστο μήνα. Ο μικρός Ιωνας – αυτό το όνομα του δώσαμε – όπως και η οικογένειά του έπρεπε να σωθούν».
Στα χρόνια της μεγάλης προσφυγικής κρίσης, η Τήλος δεχόταν καραβιές με πρόσφυγες και μετανάστες. Μετά τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας, οι ροές προς το νησί άρχισαν να μειώνονται. Ωστόσο, είχαν φτιάξει ένα Ανοιχτό Κέντρο Φιλοξενίας με 10 κοντέινερ, στο οποίο μπορούσαν να φιλοξενήσουν 10 οικογένειες. Οπως σημειώνει η δήμαρχος, δεν έκαναν κάτι περισσότερο από αυτό που θα έπρεπε να κάνει κάθε κοινωνία, να αποδεχτεί, δηλαδή, και να ενσωματώσει – ανάλογα με τον πληθυσμό της – ένα λογικό ποσοστό προσφύγων. «Τότε ήμασταν περίπου 400 μόνιμοι κάτοικοι, άρα δεν θα μπορούσαμε να φιλοξενήσουμε πάνω από 10 οικογένειες, δηλαδή 60-70 άτομα. Προϋπόθεση ήταν να είναι της ίδιας εθνικότητας για να μην υπάρχουν εντάσεις και προβλήματα. Κι αυτό λειτούργησε, καθώς ήρθαν οικογένειες, τα παιδιά τους πήγαν στο σχολείο, για τους γονείς πριν κριθεί το αίτημά τους είχαμε φροντίσει να έχουν ΑΜΚΑ, ΑΦΜ και νόμιμη άδεια εργασίας και δούλευαν στο νησί. Είχαν ενσωματωθεί. Ξαφνικά άλλαξαν οι πολιτικές αποφάσεις, η λειτουργία του Κέντρου σταμάτησε και οι οικογένειες απομακρύνθηκαν».