Θέμα ωρών είναι πλέον το ελληνοτουρκικό ραντεβού κορυφής στη Νέα Υόρκη – η έκτη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον τελευταίο χρόνο – με χαμηλές προσδοκίες εκ μέρους της Αθήνας για κάποιο «θεαματικό» αποτέλεσμα. Εξάλλου η Αθήνα και η Αγκυρα θα προσέλθουν στο τραπέζι του διαλόγου πιθανότατα αύριο – αν και χθες μέχρι τις βραδινές ώρες (ώρα Ελλάδας) δεν είχε κλειδώσει η συνεννόηση αφήνοντας ανοιχτό παράθυρο ακόμα και για σήμερα – με «κόκκινες γραμμές», αλλά και με κοινό στόχο, εκτός απροόπτου, να επαναβεβαιωθεί η βούληση για ήρεμα νερά σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Πρόκειται για ένα σημείο καμπής στα ελληνοτουρκικά καθώς μπορεί να υπάρχει ορατή η προοπτική να ενταθούν οι επαφές ανάμεσα στις δύο πλευρές του Αιγαίου ως προς το χαμηλότερο επίπεδο συνεννόησης, όπως είναι η θετική ατζέντα, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, η συνεργασία σε κρίσιμα θέματα, π.χ. το Μεταναστευτικό και η Πολιτική Προστασία, ωστόσο αναζητούνται πλέον τα επόμενα βήματα. Εκείνα, δηλαδή, που θα οδηγούσαν προς τα… βαθιά νερά του πολιτικού διαλόγου. Αν αναμένεται κάτι χειροπιαστό από το τετ α τετ του Πρωθυπουργού και του τούρκου προέδρου επί αμερικανικού εδάφους, αυτό αφορά τον προσδιορισμό της σύγκλησης του επόμενου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας. Τη «φιλοξενία» θα έχει αυτή τη φορά η Τουρκία μέχρι το τέλος του 2024.
Η ελληνική πλευρά επιμένει στη θέση «διάλογος δεν σημαίνει συμφωνία, ούτε συνεργασία σημαίνει υποχωρητικότητα», όπως το θέτουν διπλωματικές πηγές, εξού και βασική επιδίωξη είναι μια νέα δέσμευση για ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας ώστε διαφωνίες ή και ρητορικές εντάσεις να μην εξελίσσονται σε κρίσεις. Ενα από τα αγκάθια, το Κυπριακό. Η θέση της Τουρκίας για διχοτόμηση του νησιού εξακολουθεί να περιπλέκει την κατάσταση, καθώς ο Ερντογάν εμφανίζεται αδιάλλακτος στις δημόσιες τοποθετήσεις του, με τις πληροφορίες των τουρκικών μέσων ενημέρωσης να αναφέρουν ότι προτίθεται να ζητήσει εκ νέου από τα Ηνωμένα Εθνη την αναγνώριση των Κατεχομένων.
Αθήνα και Λευκωσία θεωρούν ότι είναι δυνατή μια ουσιαστική επανεκκίνηση των διαδικασιών για την επίλυση του Κυπριακού εφόσον είναι ψηλά στην ατζέντα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ και μένει να φανεί πώς θα εξελιχθούν οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις και του Μητσοτάκη και του Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Αντόνιο Γκουτέρες. Οι περιφερειακές εξελίξεις, με αιχμή τη Μέση Ανατολή, θα βρεθούν επίσης στο τραπέζι Μητσοτάκη – Ερντογάν, με τον τούρκο πρόεδρο να εξαπολύει επίθεση στο Ισραήλ και με τον Πρωθυπουργό να έχει προγραμματισμένες συναντήσεις τόσο με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου (την Τετάρτη) όσο και με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούτ Αμπάς (την Τρίτη).
Τριμερής Ελλάδας – Γαλλίας – Κύπρου
Στο πρόγραμμα του Μητσοτάκη εντάχθηκε και μια τριμερής ανάμεσα στην Αθήνα, το Παρίσι και τη Λευκωσία, όπως φέρεται να συμφώνησαν το Σάββατο ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, συζητώντας τηλεφωνικά μεταξύ άλλων και για το πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας (Great Sea Interconnector). Μητσοτάκης, Μακρόν και Χριστοδουλίδης θα συναντηθούν οπωσδήποτε στις 11 Οκτωβρίου καθώς θα γίνει στην Πάφο η σύνοδος ηγετών MED9.
Ο Μητσοτάκης θα παρέμβει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την ερχόμενη Πέμπτη, ωστόσο ήδη απηύθυνε ομιλία στη Σύνοδο Κορυφής για το Μέλλον, στέλνοντας μήνυμα σεβασμού του διεθνούς δικαίου. «Σε αυτή τη χρονική στιγμή, ήταν αναγκαία αυτή η επαναβεβαίωση, η “επιστροφή στα βασικά”, του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, όπως η ειρηνική επίλυση των διαφορών με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο», είπε και χαρακτήρισε το Σύμφωνο για το Μέλλον ως «σημείο παγκόσμιας συναίνεσης», μιλώντας για παγκόσμιες προκλήσεις που απαιτούν παγκόσμιες λύσεις. Τόνισε μάλιστα ότι η Ελλάδα, ως νεοεκλεγέν μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (μη μόνιμο μέλος για τα επόμενα δύο χρόνια), συμμετείχε ενεργά στη διαπραγμάτευση: «Σημειώνω με ικανοποίηση τη συμπερίληψη παραγράφων ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για εμάς, όπως η θαλάσσια ασφάλεια και η προστασία του πολιτισμού ως αναπόσπαστου στοιχείου της βιώσιμης ανάπτυξης». Οπως πρόσθεσε, το διακύβευμα «είναι υψηλό» και «οι παγκόσμιες απειλές υπερβαίνουν τα επιμέρους συμφέροντα χωρών».