Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ), έστειλε υπόμνημα στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρο Σκυλακάκη, με τις παρατηρήσεις της για το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό.
Στην επιστολή της η ΠΟΞ αφού αρχικά τονίζει ότι το σχέδιο για το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, κάνει ορισμένες παρατηρήσεις στο υπό διαβούλευση σχέδιο.
Ακολουθεί η επιστολή της ΠΟΞ
Αθήνα 12-9-2024
Προς κο Θόδωρο Σκυλακάκη, Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Κοινοποίηση κα Όλγα Κεφαλογιάννη, Υπουργό Τουρισμού
Θέμα: Παρατηρήσεις της Π.Ο.Ξ. επί του σχεδίου ΚΥΑ για το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό.
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Η νομοθέτηση του νέου Ειδικού Χωροταξικού για τον Τουρισμό (ΕΧΠΤ) αποτελεί ένα πάγιο αίτημα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων.
Και αυτό διότι το ΕΧΠΤ έχει καθοριστική σημασία για την τουριστική ανάπτυξη της χώρας, μιας και θα δημιουργήσει την αναγκαία ασφάλεια δικαίου για την προσέλκυση νέων τουριστικών επενδύσεων και θα καθορίσει το πλαίσιο ώστε η ανάπτυξη του Ελληνικού Τουρισμού να γίνει με όρους βιωσιμότητας των προορισμών και προστασίας του περιβάλλοντος.
Ασφαλώς, λοιπόν, και η θέση σε διαβούλευση του νέου σχεδίου ΕΧΠΤ αποτελεί μια ιδιαίτερα θετική εξέλιξη.
Στο παρόν υπόμνημά μας θα περιοριστούμε σε ορισμένες γενικές παρατηρήσεις επί της υπό διαβούλευση ΚΥΑ, η οποία πρέπει να σημειώσουμε πως σε γενικές γραμμές κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Ως προς τα ζητήματα που αφορούν επιμέρους περιοχές της χώρας παραπέμπουμε στα αντίστοιχα υπομνήματα των Ενώσεων – Μελών μας. Ειδικότερα:
1. Το ΕΧΠΤ γενικά διακρίνεται από ισορροπημένη προσέγγιση προώθησης των επενδύσεων σε περιβάλλον αειφορίας και κοινωνικής ευημερίας. Για τους λόγους αυτούς είναι κρίσιμης σημασίας να επισπευσθεί η θεσμοθέτησή του, ώστε ως υπερκείμενο πλαίσιο να κατευθύνει δεσμευτικά τα υπό εκπόνηση υποκείμενα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλισθεί η ομοιογένεια των κατευθύνσεων και αρχών της τουριστικής ανάπτυξης στις κυριότερες τουριστικές περιοχές της χώρας.
2. Η τουριστική ανάπτυξη της χώρας μας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να φτάσει να κατατάσσεται ως ένα από τα κορυφαία brand παγκοσμίως, στηρίχθηκε αρχικά στα ποιοτικά τουριστικά καταλύματα όλων των κατηγοριών. Μεταγενέστερα εισήχθησαν στη νομοθεσία οι Οργανωμένοι Υποδοχείς Τουριστικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΤΑ, ΠΟΑΠΔ, ΠΕΡΠΟ, ΕΣΧΑΔΑ, ΕΣΧΑΣΕ κ.λπ.) και τα Σύνθετα και Μεικτά Τουριστικά Καταλύματα Μικρής Κλίμακας, που συνδυάζονται με ειδικές τουριστικές υποδομές (γήπεδα golf, συνεδριακά, Spa κ.λπ.) και τουριστικές κατοικίες για μίσθωση ή πώληση.
Και οι δύο ανωτέρω κατηγορίες τουριστικών καταλυμάτων είναι εξ ίσου σημαντικές για τον Ελληνικό Τουρισμό και για τον λόγο αυτό ο χωροταξικός σχεδιασμός οφείλει να προσανατολίζεται ισοδύναμα και προς τους δύο αυτούς άξονες τουριστικής ανάπτυξης. Αυτή η δυαδική μορφή πρέπει να καταγραφεί συγκεκριμένα και στο κείμενο των στόχων του σχεδίου (άρθρο 1 παρ.2. της ΚΥΑ), για λόγους ουσίας προς τον υποκείμενο σχεδιασμό, αλλά και για λόγους ασφάλειας δικαίου.
Συγκεκριμένα προτείνουμε το εδάφιο (ε) όπου αναφέρεται ότι «Η χωρική οργάνωση του τουρισμού με άξονες την ενίσχυση των οργανωμένων μορφών χωροθέτησης, την καινοτομία …» να συμπληρωθεί ως εξής: «Η χωρική οργάνωση του τουρισμού με άξονες την ενίσχυση των οργανωμένων μορφών χωροθέτησης και την ανάπτυξη ποιοτικών τουριστικών καταλυμάτων σε περιοχές που θα επιλεγούν ως κατάλληλες για την τουριστική χρήση από τα ΤΠΣχ, την καινοτομία …».
3. Όπως σημειώσαμε και παραπάνω, η Ελλάδα δεν διαμόρφωσε το τουριστικό της brand στηριζόμενη μόνο σε ξενοδοχεία κατηγορίας πέντε (5) αστέρων. Ούτε η ποιότητα ενός τουριστικού καταλύματος σχετίζεται μόνο με την κατηγορία αστέρων στην οποία αυτό εντάσσεται, κατηγορία η οποία συνδέεται και με συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές, τις οποίες για διαφόρους λόγους ενδέχεται ένα ξενοδοχείο να μην μπορεί να καλύψει.
Ο τουρισμός μας έχει ανάγκη από ποιοτικά ξενοδοχεία όλων των κατηγοριών. Για το λόγο αυτό η κατηγορία αστέρων στην οποία ανήκει ένα ξενοδοχείο δεν μπορεί να αποτελεί μόνη της λόγο αποκλεισμού από την παροχή κινήτρων εκσυγχρονισμού – αναβάθμισης, όπως συμβαίνει εν προκειμένω με βάση τις προωθούμενες ρυθμίσεις. Ούτε ασφαλώς έχει κατά την άποψη μας λογική τεκμηρίωση η απαγόρευση δημιουργίας ξενοδοχείων 1, 2 και 3 αστέρων σε περιοχές που αφενός δεν τίθενται αντίστοιχοι περιορισμοί για τις επιχειρήσεις ενοικιαζομένων δωματίων και αφετέρου επιτρέπεται η ανεξέλεγκτη λειτουργία της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Εναλλακτικά προτείνεται η υιοθέτηση ενός συστήματος περιβαλλοντικής κατηγοριοποίησης, βάσει του οποίου θα παρέχεται η δυνατότητα ανέγερσης και ξενοδοχειακών καταλυμάτων χαμηλότερων κατηγοριών, υπό την προϋπόθεση πως πληρούν συγκεκριμένα περιβαλλοντικής φύσεως κριτήρια.
4. Σύμφωνα με το άρθρο 66 του ν.5121/2024, οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις μπορούν να κατασκευάσουν δωμάτια για τη διαμονή του προσωπικού τους με βάση τις προδιαγραφές των ξενοδοχείων δύο (2) αστέρων. Αν παραμείνει στην ΚΥΑ η απαγόρευση (στο σύνολο σχεδόν των περιοχών) ανέγερσής νέων καταλυμάτων της κατηγορίας αυτής, θα πρέπει να διευκρινισθεί πως οι χώροι που κατασκευάζονται από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις για τη διαμονή του προσωπικού τους δεν εμπίπτουν στη συγκεκριμένη απαγόρευση.
5. Με βάση την υπό διαβούλευση ΚΥΑ, βασικό κριτήριο για την κατηγοριοποίηση των επιμέρους περιοχών αποτελεί ο αριθμός των κλινών των τουριστικών καταλυμάτων σε κάθε μια από αυτές. Ο συγκεκριμένος δείκτης είναι μεν χρήσιμος για μια πρώτη συνολική κατάταξη των Δημοτικών Ενοτήτων (Δ.Ε.), αν όμως δεν λαμβάνονται υπόψη και άλλες παράμετροι, οδηγούμαστε σε εντελώς λάθος συμπεράσματα.
Λόγω της υπερβολικής βαρύτητας που δίδεται στο συγκεκριμένο κριτήριο περιοχές με παρόμοια χαρακτηριστικά φέρουσας ικανότητας κατατάσσονται σε διαφορετική κατηγορία, εξαιτίας της τυχαίας διοικητικής διαίρεσης σε Δημοτικές Ενότητες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων περιπτώσεων είναι η Δημοτική Ενότητα Νέας Κυδωνίας Χανίων και η Δημοτική Ενότητα Ελαφονήσου Λακωνίας. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα αυτά, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλα κριτήρια ανάλογα με την περίπτωση, όπως για παράδειγμα ο αριθμός κλινών ανά χλμ. ακτογραμμής κ.λπ.
6. Στο άρθρο 9 του υπό διαβούλευση σχεδίου ΚΥΑ προβλέπεται ότι «Στο Παράρτημα Α καταγράφεται η κατάταξη των Δημοτικών Ενοτήτων (ΔΕ) κάθε Περιφέρειας στις κατηγορίες του άρθρου 3. Με τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια μπορεί να τροποποιείται η κατάταξη αυτή, μεταβάλλοντας κατά μία το πολύ βαθμίδα τo χαρακτηρισμό σε επίπεδο ΔΕ, εφόσον αυτό δικαιολογείται από τα στοιχεία της ανάλυσης του Περιφερειακού Πλαισίου».
Αυτό σημαίνει πως μία Δημοτική Ενότητα, η οποία χαρακτηρίζεται από το Ειδικό Χωροταξικό ως Αναπτυγμένη (Κατηγορία Β’) μπορεί να χαρακτηρισθεί από το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο είτε ως Περιοχή Ελέγχου (Κατηγορία Α’) είτε ως Αναπτυσσόμενη (Κατηγορία Γ’), οπότε θα ισχύουν για τη συγκεκριμένη Δ.Ε. οι κατευθύνσεις και ρυθμίσεις της νέας αυτής κατηγορίας, στην οποία κατατάσσεται.
Την ίδια δυνατότητα δίνει το ΕΧΠΤ και για τα υπό εκπόνηση ΤΠΣχ. Κατά την άποψή μας τα ΠΧΠ δεν πρέπει να έχουν τέτοια δυνατότητα, καθότι ήδη έχουν ολοκληρωθεί και οι προτάσεις τους έχουν ήδη ληφθεί υπ’ όψη από τους μελετητές του ΕΧΠΤ, το οποίο αποτελεί υπερκείμενο επίπεδο σχεδιασμού. Επομένως η συγκεκριμένη πρόβλεψη μόνο σύγχυση μπορεί να δημιουργήσει.
7. Το υπό διαβούλευση ΕΧΠΤ για τις ΔΕ που χαρακτηρίζονται ως Περιοχές Ελέγχου (Α) και τις Αναπτυγμένες Περιοχές (Β) προβλέπει τον «Καθορισμό περιορισμών στον αριθμό των «χώρων τουρισμού διαμοιρασμού» και των απλών ενοικιαζόμενων δωματίων, ως ποσοστού των κλινών των κύριων τουριστικών καταλυμάτων».
Η αύξηση ξενοδοχειακών κλινών μεταξύ 2019 και 2023 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) ήταν λίγο μεγαλύτερη από 30 χιλ. κλίνες (+3,7%) ενώ η αντίστοιχη αύξηση των κλινών βραχυχρόνιας μίσθωσης υπερέβη το 100%, με αποτέλεσμα αυτές πλέον να υπερβαίνουν κατά πολύ τις ξενοδοχειακές.
Η ραγδαία και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης δημιουργεί διάφορα σημαντικά ζητήματα διαχείρισης και θέτει εμπόδια στην μελλοντική ανάπτυξη των περιοχών.
Στις πόλεις, η απόσυρση καταλυμάτων από την μακροχρόνια μίσθωση, προκειμένου να ενταχθούν στην αγορά βραχυχρόνιων μισθώσεων, συντείνει στην όξυνση του προβλήματος στέγασης και υψηλών ενοικίων και συχνά αλλοιώνει τον χαρακτήρα των γειτονιών.
Σημειώνεται πως, όπως αποδεικνύεται από σχετικές μελέτες, η διαμονή σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης προκαλεί μεγαλύτερη περιβαλλοντική επίπτωση σε σχέση με τη διαμονή σε μακροχρόνια μίσθωση, λόγω της διαφορετικής συμπεριφοράς που επιδεικνύει ένας ένοικος μιας βραχυχρόνιας μίσθωσης σε σχέση με έναν ένοικο μιας μακροχρόνιας. Ειδικότερα προκαλεί μεγαλύτερη επιβάρυνση στη διαχείριση απορριμμάτων, επιβαρύνει τα δίκτυα μεταφοράς, ενώ χαρακτηρίζεται και από μη συνετή οικιακή ενεργειακή κατανάλωση. Παράλληλα, σε σχέση με τη διάσπαρτη εκτός σχεδίου δόμηση κατοικιών προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για βραχυχρόνια μίσθωση πρέπει να σημειωθεί πως:
– Οι κατά τόπους Δ.Ε. επιβαρύνονται με δυσανάλογα υψηλό κόστος για τη σύνδεση των καταλυμάτων με τα δίκτυα ύδρευσης και ενέργειας, την αποκομιδή και διαχείριση των απορριμμάτων τους, ενώ συχνά τα εν λόγω καταλύματα δεν είναι καν συνδεδεμένα με κεντρικά συστήματα αποχέτευσης και λειτουργούν με βόθρους.
– Υπάρχει κατακερματισμός της αναπτυξιακής γης που πιθανόν μελλοντικά αποτρέψει την πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων.
– Καταστρέφεται το τοπίο από τη διάσπαρτη τοποθέτηση των κτισμάτων στο χώρο.
– Δημιουργείται ή οξύνεται το κυκλοφοριακό πρόβλημα, αφού οι εκάστοτε ένοικοι των καταλυμάτων αυτών μετακινούνται σχεδόν αποκλειστικά με ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα.
Σχετικά ζητείται οι ρυθμίσεις του ΕΧΠΤ για τις κατοικίες βραχυχρόνιας μίσθωσης να επεκταθούν και στις Αναπτυσσόμενες Περιοχές (Γ) και να καθορίζονται από τα κατά τόπους ΤΠΣχ ως συγκεκριμένο ποσοστό των κλινών των τουριστικών καταλυμάτων, ανάλογα με τις ιδιομορφίες και δυνατότητες εκάστης Δ.Ε. Επιπρόσθετα πρέπει να θεσπιστούν Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις και Προδιαγραφές τουλάχιστον για τις εκτός σχεδίου ανεξέλεγκτες αναπτύξεις.
8. Στο υπό διαβούλευση σχέδιο ΚΥΑ προβλέπεται για τις περιοχές Ελέγχου, τις Αναπτυγμένες περιοχές, και τις Αναπτυσσόμενες περιοχές η «Θέσπιση ειδικού τέλους υπέρ του Πράσινου Ταμείου, επί των δραστηριοτήτων του τουρισμού…, με σκοπό να χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση αναπλάσεων και υποδομών που υποστηρίζουν τον τουρισμό».
Ο ξενοδοχειακός κλάδος επιβαρύνεται με το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων, το οποίο μάλιστα σύμφωνα με σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Ρυθμίσεις για τους χερσαίους συνοριακούς σταθμούς, την ενίσχυση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και λοιπές διατάξεις» που τέθηκε πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω.
Παράλληλα από τις αρχές του έτους 2024 οι πελάτες των ξενοδοχείων επιβαρύνονται με το τέλος ανθεκτικότητας στη κλιματική κρίση, το οποίο σύμφωνα με τις εξαγγελίες του κου Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ ομοίως θα αυξηθεί, τα δε έσοδα του «θα επιστρέφουν στις τοπικές κοινωνίες για να οργανώσουν καλύτερα τις υποδομές τους απέναντι στο βάρος που δέχονται κάθε καλοκαίρι».
Με βάση τις παραπάνω επιβαρύνσεις πιστεύουμε πως δεν χωρεί συζήτηση για επιβολή και νέου τέλους στο ξενοδοχειακό προϊόν. Ο ξενοδοχειακός κλάδος δεν μπορεί να συνεχίζει να επωμίζεται βάρη που δεν του αναλογούν και άλλοι οικονομικοί κλάδοι της χώρας να συνεχίζουν να μένουν στο απυρόβλητο.
9. Η Ομαδοποίηση των νησιωτικών περιοχών της χώρας (Κεφ. 1.3.3.1-(Ν)-Νησιά) ανάλογα με το επίπεδο τουριστικής ανάπτυξής τους, χωρίς να υπεισέρχονται άλλα κριτήρια διαφοροποίησης έχει μόνο αρνητικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, στο σχέδιο ΚΥΑ που τέθηκε σε διαβούλευση νησιά με σημαντικές δυνατότητες περαιτέρω τουριστικής ανάπτυξης λόγω μεγέθους (όπως είναι η Κως, η Λέσβος, η Κέρκυρα, η Κεφαλονιά, η Ζάκυνθος, η Κάρπαθος κ.λπ.) περιλαμβάνονται στην ίδια κατηγορία με νησιά που δεν έχουν ανάλογες δυνατότητες (όπως η Σαμοθράκη, η Αστυπάλαια, η Αντίπαρος, η Σύμη, η Σκόπελος κ.λπ.).
Σε αυτή δε την αδόκιμη ομαδοποίηση προτείνεται ότι «Με εξαίρεση τα νησιά Ρόδος και Κέρκυρα, εφόσον πρόκειται για ΟΥΤΔ επιτρέπονται μόνο «ήπιας ανάπτυξης», δηλαδή με ΣΔ ½ του εκάστοτε ισχύοντος (αυτό σημαίνει για τα Σύνθετα Τουριστικά Καταλύματα ΣΔ 7%).
Αυτή η πρόταση είναι εσφαλμένη, διότι στα μεγάλα νησιά με σημαντικό πληθυσμό, εάν μια Δ.Ε. κρίνεται ως κατάλληλη για ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων υψηλών κατηγοριών, τότε είναι κατάλληλη και για ανάπτυξη ΟΥΤΔ. Αντίθετα σε μικρά και πολύ μικρά νησιά που έχουν ειδικά μορφολογικά, οικιστικά, και πληθυσμιακά χαρακτηριστικά (π.χ. η Αστυπάλαια των 1.370 κατοίκων) ακόμα και συντελεστής δόμησης 1% μπορεί οδηγήσει σε υπερδόμηση εάν ο παρονομαστής (η αξιοποιούμενη έκταση) είναι υπερμεγέθης. Το ίδιο ισχύει και για το μέγεθος τον τουριστικών καταλυμάτων.
Επομένως αυτές οι γενικές ρυθμίσεις του ΕΧΠΤ ειδικά για τα νησιά τα οποία παρουσιάζουν σημαντική ανομοιογένεια μεταξύ τους πρέπει να αποφεύγονται, είτε να δίδεται η δυνατότητα στα ΤΠΣχ να τις διαφοροποιούν πλήρως.
10. Θεωρούμε ότι οι προβλέψεις του ΕΧΠΤ για την αποφυγή ανάπτυξης οχλουσών εγκαταστάσεων των άλλων τομέων της οικονομίας σε περιοχές που θα κριθούν κατάλληλες για τουριστική ανάπτυξη είναι η ικανή και αναγκαία συνθήκη για να μπει μία τάξη στην ανάμειξη των χρήσεων ειδικά στις εκτός σχεδίου περιοχές, όπως γίνεται σε όλες τις μεσογειακές χώρες. Άλλως εάν επιτραπούν τέτοιες αναμίξεις τότε καταστρατηγείται η ίδια η έννοια της χωροταξίας και της όλης προσπάθειας της πολιτείας να σχεδιάσει ορθολογικά και με διακριτό και ξεκάθαρο τρόπο τον εξωαστικό χώρο.
Επίσης προτείνεται στο τέλος της παραγράφου Β (Τουρισμός – Εξόρυξη) να προστεθεί η φράση «Για την άσκηση των ανωτέρω δραστηριοτήτων απαιτείται η προηγούμενη έγκριση του Υπουργείου Τουρισμού».
11. Επί του άρθρου 7 (Κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης των ειδικών μορφών τουρισμού και των τουριστικών υποδομών) επισημαίνουμε τα εξής:
Α. Χιονοδρομικός τουρισμός: Προτείνεται, λαμβανομένων υπόψη των κλιματολογικών συνθηκών, να οριστεί ένα ελάχιστο υψόμετρο για την αδειοδότηση των χιονοδρομικό κέντρων.
Β. Γκολφ: Σύμφωνα με την περ.β της παρ.Β4 παρέχεται η δυνατότητα αναβάθμισης των ήδη υπαρχόντων γηπέδων γκολφ και δημιουργίας δικτύων γηπέδων με στόχο τη δημιουργία «τουριστικών προορισμών γκολφ» σε όλες τις περιοχές πλην των Περιοχών Ελέγχου. Προτείνεται η τροποποίηση της ανωτέρω διάταξης, ώστε οι Περιοχές Ελέγχου να μην εξαιρούνται από τη δυνατότητα αναβάθμισης υπαρχόντων γηπέδων γκολφ.
12. Σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις της υπό διαβούλευση ΚΥΑ «Για τις διαδικασίες αδειοδότησης τουριστικών εγκαταστάσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του εφόσον έχει υποβληθεί αρμοδίως, ανάλογα με το είδος της τουριστικής εγκατάστασης:
– Φάκελος Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για την έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ).
– Φάκελος υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ).
– Φάκελος Προέγκρισης Δόμησης….». Σχετικά προτείνεται να προστεθεί και η περίπτωση των επενδυτικών σχεδίων που υλοποιούνται με ΕΣΧΑΣΕ και τελούν ήδη σε διαδικασία ολοκλήρωσης της έγκρισής τους.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση.
Με εκτίμηση
Γιάννης Χατζής
Πρόεδρος Δ.Σ.
Άγγελος Καλλίας
Γενικός Γραμματέας
The post ΠΟΞ: Υπόμνημα για το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό appeared first on etravelnews.gr.