Το fast food, δηλαδή το γρήγορο και φθηνό φαγητό, είναι μια όχι τόσο υγιεινή αλλά αγαπημένη συνήθεια. Αλλωστε, οι ανάγκες της σύγχρονης ζωής και οι ταχείς της ρυθμοί έχουν κάνει την προετοιμασία γευμάτων από το σπίτι μια, τρόπον τινά, πολυτέλεια. Το delivery έχει γίνει λοιπόν δεύτερη φύση τόσο στο σπίτι όσο και στο γραφείο. Καθώς όμως οι μισθοί παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα και το κόστος ζωής ολοένα αυξάνεται, η ζήτηση για το φθηνό και γρήγορο φαγητό είναι μεγάλη. Πόσο φθηνό είναι όμως σήμερα το γρήγορο φαγητό;
Το αγαπημένο μας σουβλάκι, που μέχρι πριν από 3 χρόνια ήταν εύκολα προσβάσιμο για όλους, έχει ακριβύνει σημαντικά. Το τυλιχτό με γύρο κόστιζε περίπου 2,50-2,80 ευρώ μέχρι το 2022. Εκτοτε, όμως, οι τιμές έχουν πάρει την ανιούσα και σήμερα πλησιάζουν τα 4 ευρώ, ενώ δεν φαίνεται να αργεί και η ώρα που θα τα ξεπεράσουν. «Αν έρθουν νέες αυξήσεις, αυτές θα είναι της τάξης των 0,20 και 0,30 ευρώ» λέει στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ).
ΟΙ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑΡΧΕΣ. «Το τυλιχτό σουβλάκι κοστίζει σήμερα 3,50 έως 3,80 ευρώ και κάνουμε το παν για να μείνει ένα προϊόν προσιτό στον κόσμο» τονίζει από τη μεριά του ο πρόεδρος του σωματείου ψητοπωλών Αττικής Νίκος Αγγελοσούλης. «Ολα τα έξοδα του καταστήματος – η ενέργεια, οι πρώτες ύλες, οι μισθοί, τα ενοίκια – έχουν διπλασιαστεί την τελευταία πενταετία. Η ενέργεια είναι το πιο βασικό κόστος, καθώς τα ψητοπωλεία είναι πολύ ενεργοβόρα καταστήματα, ειδικά το καλοκαίρι όπου το ερκοντίσιον είναι συνέχεια ανοιχτό».
«Μόνο την τελευταία διετία τα λειτουργικά κόστη του κλάδου της εστίασης έχουν αυξηθεί κατά 42%, όμως η αύξηση στις τιμές δεν ξεπερνά το 15%. Εχουν εξαντληθεί οι αντοχές απορρόφησης της αύξησης του κόστους για τους επαγγελματίες, ενώ ειδικά οι τιμές των πρώτων υλών συνεχίζουν να αυξάνονται» υπερθεματίζει ο Γιώργος Καββαθάς, εξηγώντας πως νέες αυξήσεις στα κόστη των καταστημάτων θα περάσουν στον καταναλωτή.
«Λόγω του γενικού κλίματος ακρίβειας, οι καταναλωτές δείχνουν κατανόηση στις αυξήσεις και αντιλαμβάνονται από πού προέρχονται. Εχουμε σταματήσει να ακούμε παράπονα για την τιμή στο σουβλάκι» λέει ο Νίκος Αγγελοσούλης. Βέβαια, αυτό κάνει το σουβλάκι ένα γεύμα που πλέον δεν απέχει τόσο στην τιμή του από άλλες επιλογές. Δύο τυλιχτά σουβλάκια και ένα αναψυκτικό πλέον κοστίζουν περίπου 9-10 ευρώ και συχνά ξεπερνούν αυτό το ποσό αν συνυπολογιστούν τα χρέη της παραγγελίας.
«Ολο και περισσότερο ο κόσμος προτιμά το delivery, όμως η πλατφόρμα είναι πιο ακριβή από το κατάστημα. Πλέον σχεδόν όλοι παραγγέλνουν από πλατφόρμες, το οποίο μας βοηθάει στην αύξηση του τζίρου, αλλά όχι στην κερδοφορία των ψητοπωλείων» συνεχίζει ο πρόεδρος των ψητοπωλών της Αττικής.
Ο Γιώργος Καββαθάς από τη μεριά του τονίζει ότι οι πλατφόρμες λειτουργούν εις βάρος του κλάδου της εστίασης συνολικά. «Οι πλατφόρμες delivery παίρνουν το 15%-30% της παραγγελίας και το πελατολόγιό μας έχει περάσει εξ ολοκλήρου σε αυτές» εξηγεί. «Αυτό, βέβαια, οδηγεί σε ανεβασμένους τζίρους τα τελευταία δύο-τρία χρόνια, όμως η κερδοφορία είναι φθίνουσα».
ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ. Εκτός από το delivery, όμως, τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί αλλαγές και στη συμπεριφορά των καταναλωτών, που ενδιαφέρονται περισσότερο για πιο υγιεινές επιλογές ακόμα και στο φθηνό, γρήγορο φαγητό. «Τα μαγαζιά μας έχουν προσαρμοστεί σε αυτές τις αλλαγές, προσφέροντας υγιεινές επιλογές, π.χ. με κοτόπουλο ή ακόμα και με φυτική πρώτη ύλη, σε εξίσου οικονομικές τιμές» λέει στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» ο Νίκος Αγγελοσούλης.
Συνολικά, πάντως, ο κλάδος της εστίασης έχει επηρεαστεί ποικιλοτρόπως από την αύξηση των τιμών που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα, μάλιστα, υπολογιζόταν στο 12% το 2022 και σε 11,7% το 2023, ενώ φέτος έχει μειωθεί περίπου στο 5% κατά μέσο όρο.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα ανήλθε σε 2,2% τον περασμένο Αύγουστο. Παρόμοια είναι η τάση στο κρέας, με τον ετήσιο πληθωρισμό να διαμορφώνεται στο 1,4% τον Αύγουστο, ενώ τον Ιανουάριο υπολογιζόταν στο 6%. Οι τιμές των λαχανικών, δε, ήταν τον Αύγουστο 0,8% υψηλότερες σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2023, όμως τον Ιανουάριο ο ετήσιος πληθωρισμός ήταν στο 14%.
«Καθώς το φαΐ απέξω είναι μια ελαστική δαπάνη, ο κόσμος το έχει περιορίσει. Η αγοραστική δύναμη έχει μειωθεί πολύ, με αποτέλεσμα η κίνηση να είναι μεν σταθερή σε υψηλά επίπεδα, όμως η αξία των παραγγελιών είναι σημαντικά μειωμένη. Αντί για 20 ευρώ το άτομο, σήμερα οι πελάτες προσπαθούν να περιορίσουν την παραγγελία τους στα 15-18 ευρώ» εξηγεί ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ.
ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ. Ακόμα και στις αγοραστικές συνήθειες των τουριστών παρατηρούνται αλλαγές σύμφωνα με τον ίδιο, καθώς η βραχυχρόνια μίσθωση αλλά και τα all-inclusive ξενοδοχεία λειτουργούν κατά της τοπικής αγοράς. «Η πτώση της κατανάλωσης εκτός καταλύματος ανέρχεται σε 30-40 ευρώ ανά άτομο» σημειώνει ο Γιώργος Καββαθάς.
«Το σάντουιτς ή τυλιχτό παραμένει ένα πλούσιο γεύμα για έναν εργαζόμενο» προσθέτει ο πρόεδρος της Ενωσης Εστιατόρων Ψητοπωλών και Καφέ-Μπαρ Νομού Θεσσαλονίκης Μιχάλης Επιτροπίδης. «Η τιμή του είναι ακόμα προσιτή» λέει ο ίδιος και εξηγεί πως «στη Θεσσαλονίκη το σάντουιτς (τυλιχτό) κοστίζει περίπου 4,50 έως 4,80 ευρώ, όμως μιλάμε για 500 γραμμάρια».