ΙΡΙΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Στην Ελλάδα και στις χώρες της Μέσης Ανατολής, η μπλε χάντρα που μοιάζει με μάτι είναι διαδεδομένο φυλαχτό που πολλοί φορούν για την προστασία από το κακό μάτι.
Αυτή η βαθιά ριζωμένη παράδοση αποτελεί τον τίτλο του πρώτου μυθιστορήματος της Emily Tsokos Purtill, «ΜΑΤΙΑ», όπου αφηγείται τις ζωές τεσσάρων γυναικών από διαφορετικές γενιές, καθώς προσαρμόζονται σε νέες πατρίδες ενώ κρατούν ζωντανή την κληρονομιά τους.
«Πού βρίσκεται η ‘πατρίδα’; Πόσο παραμένει κανείς Έλληνας και συνδεδεμένος με την κληρονομιά του μέσα στις γενιές;» αναρωτιέται η ομογενής συγγραφέας σε συνέντευξή της στον «Νέο Κόσμο», λίγες ημέρες μετά την κυκλοφορία του βιβλίου της από τις εκδόσεις UWA Publishing. Αυτά τα ερωτήματα, που την απασχολούν εδώ και χρόνια, αποτελούν το κεντρικό θέμα του μυθιστορήματός της.
Φωτογραφία: Supplied/Viewfinder Photography
Η συγγραφέας, τρίτης γενιάς Ελληνοαυστραλή που γεννήθηκε στο Περθ, δεν έζησε η ίδια τη μετανάστευση, αλλά δηλώνει ότι μπορεί να φανταστεί «πόσο διαφορετική ήταν η ζωή για όσους έκαναν αυτό το ταξίδι».
«Ήταν φανερό ότι οι γυναίκες στην οικογένειά μου, με τις οποίες περνούσα πολύ χρόνο, είχαν τελείως διαφορετικές ζωές από τη δική μου και της μητέρας μου».
Αναρωτιόταν συχνά για την έννοια του ανήκειν – πώς οι πρόγονοί της μετανάστες δημιούργησαν μια νέα πατρίδα ή, ίσως πιο σημαντικά, πώς έφεραν μαζί τους την παλιά.
Το μυθιστόρημα κινείται ανάμεσα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, αποκαλύπτοντας καθοριστικές στιγμές στη ζωή των τεσσάρων πρωταγωνιστριών, τις οποίες συνδέουν αλυσίδες αναμνήσεων, μυστικών, ονείρων και προφητειών, κρατώντας τον αναγνώστη σε αγωνία μέχρι το τέλος.
Η ιστορία ξεκινά το 1945, όταν η Σία, μια νεαρή Ελληνίδα, μεταναστεύει στο Περθ αναζητώντας μια καλύτερη ζωή.
Έχει μαζί της τέσσερις προφητείες από το νησί της, και τέσσερα φυλαχτά-μάτια: ένα για την ίδια, την κόρη της, την εγγονή της και την δισέγγονή της. Με τις προφητείες να αφορούν την κάθε γυναίκα, είναι οι ζωές τους δεμένες με αυτό που είναι γραμμένο ή έχουν οι ίδιες τη δύναμη να καθορίσουν τη μοίρα τους; Η Emily Tsokos Purtill αφηγείται μια συγκινητική ιστορία που εκτείνεται σε τέσσερις γενιές και τρεις ηπείρους, από την Ελλάδα στο Περθ, στη Νέα Υόρκη και πάλι πίσω.
«Πάντα έβρισκα τόσο ενδιαφέρον το γεγονός ότι ένα τόσο απλό αντικείμενο όπως το ‘μάτι’, μπορεί να κρύβει τόση δύναμη για κάποιους. Θυμάμαι, να στέκομαι στην εκκλησία με την προγιαγιά μου και την αδερφή της, τη μαμά μου, και όλες να φορούν βραχιόλια με το ‘μάτι’».
Την Emily Tsokos Purtill πάντα την γοήτευαν οι πεποιθήσεις των προγόνων της – οι δεισιδαιμονίες, οι προφητείες και οι χρησμοί.
«Υπήρχαν τόσοι τρόποι με τους οποίους οι πρόγονοί μας αντιλαμβάνονταν τον κόσμο, που δεν βασίζονταν στην επιστήμη. Παρόλο που είναι εύκολο να απορρίψει κανείς αυτές τις πεποιθήσεις, πίστευα πάντα ότι οι πιο ηλικιωμένες γυναίκες της οικογένειάς μου ήταν τόσο σοφές με έναν διαφορετικό τρόπο από ό,τι σήμερα.
Μπορεί να μην είχαν τελειώσει το σχολείο, αλλά παρόλα αυτά ήταν πραγματικά σοφές και καταπληκτικές».
Η συγγραφέας Emily Tsokos Purtill ως παιδί με τη γιαγιά της. Μεγαλώνοντας, αισθάνεται τυχερή που πέρασε τόσο πολύ χρόνο με τις δύο προγιαγιάδες και τη γιαγιά της, ακούγοντας τις ιστορίες τους. Φωτογραφία: Supplied
Με ρίζες στα νησιά της Εύβοιας, της Ρόδου και του Καστελόριζου, η κα Tsokos Purtill δημιούργησε ένα φανταστικό νησί στην Ελλάδα για να απεικονίσει τον πατρογονικό τόπο των ηρωίδων της.
Το μυθιστόρημά της «MATIA» άρχισε να παίρνει μορφή πριν από δέκα χρόνια, ενώ ζούσε στη Νέα Υόρκη με την οικογένειά της, αν και η συγγραφέας λέει πως το βιβλίο το σκεφτόταν σε όλη της τη ζωή.
Μεγαλώνοντας, είχε την τύχη να περάσει πολλά χρόνια με τις δύο προγιαγιάδες και μία από τις γιαγιάδες της, ακούγοντας τις ιστορίες τους. Εξοικειώθηκε με τις παραδόσεις και τα τελετουργικά από τα νησιά της καταγωγής της, παρευρισκόμενη σε γάμους, και άλλες προγαμήλιες τελετές. Από την προετοιμασία παραδοσιακών γλυκών μέχρι το στρώσιμο του νυφικού κρεβατιού, η συγγραφέας έζησε από κοντά όλα αυτά τα έθιμα.
Η συγγραφέας Alison Davis συνομιλεί με την Emily Tsokos Purtill για το πρώτο της μυθιστόρημα «MATIA» κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου στο Περθ. Φωτογραφία:Supplied/Viewfinder Photography
«Σκεφτόμουν αυτές τις στιγμές σε όλη μου τη ζωή – το πώς κατάφεραν να διατηρήσουν τις παραδόσεις τους όλα αυτά τα χρόνια. «Παραδόσεις που πέρναγαν από τη μητέρα, στην κόρη, στην εγγονή… και εγώ κατάφερα να το δω και να συμμετάσχω σε όλο αυτό, κάτι που ήταν καταπληκτικό. Ήθελα με κάποιον τρόπο να γράψω για όλες αυτές τις παραδόσεις και να αποτυπώσω αυτές τις στιγμές στο χρόνο, ώστε να μην ξεχαστούν».
Μέσα από τις ζωές τεσσάρων δυναμικών γυναικών, η Emily Tsokos Purtill αποτυπώνει την πολυπλοκότητα της μετανάστευσης, της ταυτότητας και της δυνατής σύνδεσης με την κληρονομιά. Καθώς κάθε γενιά πλοηγείται στις προκλήσεις ενός νέου κόσμου, μεταφέρει μαζί της τη διαχρονική σοφία των προγόνων της, μέσα από τις παραδόσεις, τις αναμνήσεις και τις ιστορίες που μεταδίδουν.
Στην παρουσίαση του βιβλίου «MATIA», στο Perth. Φωτογραφία: Supplied/Viewfinder Photography
The post «ΜΑΤΙΑ»: Η προστευτική δύναμη της κληρονομιάς στο πρώτο μυθιστόρημα της Emily Tsokos Purtill appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.