Σε τροχιά αναμόρφωσης και εκσυγχρονισμού έχει μπει με απόφαση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης το κληρονομικό δίκαιο, οι διατάξεις του οποίου, 80 χρόνια μετά την πρώτη εφαρμογή τους, αλλάζουν ώστε και αυτός ο τομέας του δικαίου να συμβαδίζει με τις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.
Η ανάγκη παροχής μεγαλύτερης προστασίας σε ορισμένα πρόσωπα που δεν συνδέονται με συγγενική σχέση με τον κληρονομούμενο, η προσαρμογή των διατάξεων που ρυθμίζουν την κληρονομική διαδοχή λόγω και των μεταβολών που υφίσταται ο θεσμός της οικογένειας, η διεύρυνση της ελευθερίας της διάθεσης της περιουσίας, η αναμόρφωση του δικαίου της νόμιμης μοίρας, αλλά και των διαθηκών, όπως και οι υπό προϋποθέσεις κληρονομικές συμβάσεις είναι ορισμένες από τις πρώτες κατευθύνσεις που θα κινηθεί και θα εξετάσει η ομάδα εργασίας που συνέστησε το υπουργείο Δικαιοσύνης αποτελούμενη από υψηλού κύρους νομικούς και εκπροσώπους θεσμικών φορέων.
Ωστόσο, τίποτα ακόμα δεν έχει «κλειδώσει» και στο τραπέζι της ομάδας εργασίας θα μπουν όλα τα δεδομένα που αφορούν τις κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές, θα εξεταστεί αν μπορούν να ενσωματωθούν βέλτιστες πρακτικές και διατάξεις που ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με σκοπό η αναμόρφωση ενός τόσο σημαντικού κλάδου του δικαίου να διευκολύνει όσους θέλουν να διαθέσουν και να ρυθμίσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία. «Ολα τα βήματα θα πρέπει να γίνουν με προσεκτικό τρόπο, λόγω της βαρύνουσας σημασίας του κληρονομικού δικαίου λαμβάνοντας υπόψη ότι έπειτα από τόσα χρόνια ξεκινά η αναμόρφωση δεκάδων διατάξεων, πολλές από τις οποίες είναι συνδεδεμένες και με άλλα κεφάλαια του αστικού δικαίου», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στα «ΝΕΑ» πηγή από τον χώρο της Δικαιοσύνης αναγνωρίζοντας τα σύνθετα ζητήματα που αναφύονται στον δρόμο μέχρι την τελική διαμόρφωση των διατάξεων για τη διάθεση των περιουσιακών στοιχείων.
Η ανάγκη της προσαρμογής του κληρονομικού δικαίου είναι – κατά κοινή ομολογία – συνδεδεμένη με άλλες αλλαγές όπως η έννοια της οικογένειας, αλλά και τις αλλαγές στα τεχνολογικά μέσα γραφής για τον τύπο που θα περιβληθεί η τελευταία βούληση του διαθέτη, όπως π.χ. είναι η «ψηφιακή» διαθήκη.
Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας που αποδίδει πάντως και το ίδιο το υπουργείο Δικαιοσύνης στο πλέγμα των επερχόμενων αλλαγών, που έχουν έντονο αντίκτυπο στην κοινωνία, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, στην απόφαση για συγκρότηση της ομάδας εργασίας δεν έχει τεθεί – όπως σε άλλες περιπτώσεις νομοθετικών αλλαγών – συγκεκριμένη καταληκτική ημερομηνία εντός της οποίας θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το έργο της επιτροπής.
Το μεγάλο «στοίχημα», όπως επισημαίνεται σε όλους τους τόνους, είναι το αποτέλεσμα της νομοθετικής αλλαγής αφενός να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες και αφετέρου να αποδειχθεί ένα στέρεο νομοθέτημα που θα μπορέσει να αντέξει στον χρόνο, χωρίς παράλληλα να δημιουργεί νέες ενδοοικογενειακές έριδες που θα φτάνουν προς επίλυση και πάλι στα δικαστήρια.
Κληρονομικές συμβάσεις
Υπό αυτό το πρίσμα στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται η υπό προϋποθέσεις επιτρεπόμενες κληρονομικές συμβάσεις, δηλαδή εκείνων των συμφωνιών μεταξύ του κληρονομούμενου και ενός ή περισσότερων προσώπων, όπου καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις διανομής της περιουσίας μετά τον θάνατο του κληρονομούμενου.
Επίσης, μεταξύ των θεμάτων που θα εξεταστούν είναι και οι ψηφιακές διαθήκες που θα καταρτίζονται από συμβολαιογράφους, χωρίς όμως αυτό να οδηγεί κατ’ ανάγκη σε κατάργηση των ιδιόγραφων διαθηκών, η αναγνώριση του δικαιώματος κληρονομιάς σε συντρόφους ζωής, χωρίς να έχει μεσολαβήσει γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης, αλλά και ο περιορισμός του δικαιώματος κληρονομιάς για υπερήλικους γονείς.