Σημαντικές αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που αποτελεί τον «οδικό χάρτη» για όλες τις διαφορές των πολιτών στα αστικά δικαστήρια, σύγχρονα νομοθετικά εργαλεία για την εναλλακτική επίλυση διαφορών με έμφαση στην εμπορική διαμεσολάβηση, ώστε να μη φτάνουν όλες οι υποθέσεις στα δικαστήρια και η δημιουργία ψηφιακού φακέλου, όπου θα περιλαμβάνονται σε ηλεκτρονική μορφή όλα τα έγγραφα από την κατάθεση της αγωγής μέχρι και την αμετάκλητη απόφαση, επεξεργάζεται το υπουργείο Δικαιοσύνης σε μία προσπάθεια να μη λιμνάζουν χιλιάδες υποθέσεις και να παρέχεται δικαστική προστασία στους πολίτες με όλες τις εγγυήσεις του Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Μετά τον δικαστικό χάρτη, που τέθηκε σε ισχύ στις 16 Σεπτεμβρίου 2024, με την έναρξη του νέου δικαστικού έτους σειρά παίρνει η αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ενώ θα ακολουθήσει η καινοτομία του ψηφιακού φακέλου, όπου όλα τα στάδια (κατάθεση αγωγής, απόφαση, έφεση κ.λπ.) θα πραγματοποιούνται απομακρυσμένα και ηλεκτρονικά.
Ρυθμίσεις
Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026, όπως δηλώνει στα «ΝΕΑ» ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας θα είναι έτοιμες «οι ρυθμίσεις για τη θεσμική υποδοχή του ψηφιακού φακέλου στη δικαστική πρακτική. Ο ψηφιακός φάκελος θα αποτελέσει κομβική αλλαγή στα δεδομένα απονομής της Δικαιοσύνης. Στο πλαίσιο συνεργασίας του υπουργείου Δικαιοσύνης με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το έργο θα ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του 2026». Και εξηγεί πως «στον ψηφιακό φάκελο θα εισάγονται όλα τα έγγραφα της δίκης, από το εισαγωγικό δικόγραφο μέχρι την αμετάκλητη απόφαση». Ετσι, με την εφαρμογή του, οι διάδικοι θα μπορούν να εισφέρουν ψηφιακά τους ισχυρισμούς και τα αποδεικτικά στοιχεία και οι δικαστές τις αποφάσεις που θα εκδίδουν. Σε περίπτωση δε άσκησης ενδίκου μέσου, ο φάκελος θα μεταβιβάζεται ψηφιακά στα ανώτερα δικαστήρια.
Το τρίπτυχο των ρυθμίσεων συμπληρώνεται από την εναλλακτική επίλυση διαφορών, ενώ ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην εμπορική διαμεσολάβηση, τη διαιτησία και τη δικαστική μεσολάβηση.
Πολύ σύντομα, όπως λένε αρμόδιες πηγές, θα μπορούμε να δούμε και στη χώρα μας για παράδειγμα διαφορές εμπορικές μεταξύ επιχειρήσεων, αντί να φτάνουν στα δικαστήρια να επιλύονται με τη συνδρομή εξειδικευμένων διαμεσολαβητών όχι σε κάποια δικαστική αίθουσα, κατά τα συνήθη συμβαίνοντα μέχρι τώρα, αλλά σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του Εμπορικού Επιμελητηρίου, στα πρότυπα του εξωτερικού. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται ταχύτερη επίλυση της διαφοράς και αποφεύγεται η πολυετής δικαστική διαμάχη.
Νέος Κώδικας
«Οι αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας θα συνδυαστούν με έναν νέο Κώδικα, όπου θα περιλαμβάνονται οι ουσιαστικοί και δικονομικοί κανόνες για την εναλλακτική επίλυση διαφορών, ενώ ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην εμπορική διαμεσολάβηση, τη διαιτησία και τη δικαστική μεσολάβηση», όπως αποκαλύπτει ο αρμόδιος υφυπουργός Δικαιοσύνης.
Κατά κοινή ομολογία μάλιστα όλες αυτές οι παρεμβάσεις θα συμβάλλουν αποτελεσματικά στην απλούστευση των διαδικασιών, στον εκσυγχρονισμό και στην επιτάχυνση απονομής της Δικαιοσύνης στη χώρα μας, που αποτελεί εδώ και δεκαετίες τη μεγαλύτερη παθογένεια του δικαστικού συστήματος στην Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης προχωρά άμεσα στην αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που αποτελεί το θεσμικό εργαλείο για την καλύτερη και ποιοτικότερη απονομή της.
«Κλειδί» στις αλλαγές που επεξεργάζεται η ομάδα εργασίας υπό τον υφυπουργό Ιωάννη Μπούγα αποτελεί ο ορισμός της δικασίμου αμέσως με την κατάθεση της αγωγής. Στόχος του υπουργείου είναι η αξιοποίηση του χρόνου προδικασίας στον πρώτο βαθμό αλλά και σε επίπεδο ένδικων μέσων. Το γεγονός ότι οι διάδικοι θα γνωρίζουν εξαρχής πότε ακριβώς θα συζητηθεί η υπόθεσή τους και σε συνδυασμό με ρυθμίσεις που αφορούν την έκδοση απόφασης, εκτιμάται ότι η χώρα μας μέσα στα επόμενα χρόνια θα καταφέρει να μειώσει τον χρόνο έκδοσης των τελεσίδικων αποφάσεων από τις 1.482 μέρες που απαιτούνται σήμερα στις 637 μέρες, που είναι και ο μέσος όρος έκδοσης τέτοιων αποφάσεων των χωρών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης.