Οι φίλοι του Φιλοσοφικού Καφενείου της Μελβούρνης έχουν τις συναντήσεις τους την πρώτη Τρίτη κάθε μήνα, μεταξύ 4.00-6.00 μμ., στην αίθουσα της Παλλακωνικής Αδελφότητας, «Ο Λεωνίδας», στο 253 Albert Street, Brunswick.
Επειδή την πρώτη Τρίτη του Νοέμβρη στην Αυστραλία τα πάντα είναι κλειστά λόγω της Αυστραλιανής εορτής των Αλόγων, η συνάντηση του παροικιακού Φιλοσοφικού Καφενείου θα γίνει μια μέρα αργότερα, την Τετάρτη 6 Νοεμβρίου, στον ίδιο χώρο και ώρα. Το θέμα θα είναι: «Η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου».
Ας πάμε όμως, στο θέμα της περασμένης συνάντησης, της Τρίτης 1ης Οκτωβρίου. Συζητήθηκε το ενδιαφέρον ζήτημα: «Τι είναι η φιλοσοφία; Είναι χρήσιμη στον 21ο αιώνα η φιλοσοφία;».
Συζητήθηκαν διάφορες προτάσεις και ακούστηκαν οι γνώμες των παρευρισκομένων. Η φιλοσοφία αρχίζει πάντα με απορίες, ερωτήματα και συζήτηση. Τι είναι η ζωή; Γιατί υπάρχει ο κόσμος; Γιατί υπάρχει ο θάνατος; Ποια είναι η θέση του ανθρώπου στον κόσμο; Τι είναι η γνώση; Τι είναι η αλήθεια; Γιατί υπάρχει ο πόνος; Γιατί γίνονται οι πόλεμοι; Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις αντιξοότητες; Καθημερινά ερωτήματα του κάθε ανθρώπου.
Η Φιλοσοφία είναι ένα τεράστιο θέμα. Ας τη δούμε από την πλευρά ενός μη ειδικού. Γενικά, υπάρχει η φιλοσοφία της κοινωνίας ή της ομάδας ή του ατόμου που αναζητά ένα νόημα για τη ζωή, έναν τρόπο ζωής, έναν τρόπο σκέψης. Όλοι έχουμε, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι, μια φιλοσοφική προσέγγιση της ζωής που μπορεί να διαφέρει ή ν’ αλλάζει από άτομο σε άτομο. Λέμε: «πάω σιγά γιατί βιάζομαι» ή «το γοργόν και χάριν έχει», κλπ., στοχαζόμαστε «τι είναι το καλό ή το κακό», γιατί πρέπει να υπακούμε τον νόμο ή τα σήματα της τροχαίας, γιατί οι αξίες της Ελευθερίας, της Δικαιοσύνης, κλπ. είναι σπουδαίες για τη ζωή του ανθρώπου ή της ομάδας. ΄Η πώς αντιμετωπίζουμε την τραγωδία του ανθρώπου, δηλαδή τον θάνατο. Υπάρχει μια φιλοσοφική προσέγγιση πίσω από όλα αυτά.
Η απορία, τα ερωτήματα, η αμφισβήτηση και η συζήτηση οδηγούν στη γνώση, στην υιοθεσία αξιών, στην αποδοχή ενός τρόπου ζωής, ή στην αμφισβήτηση κατεστημένων πρακτικών και την αναζήτηση της αλήθειας. Οι διαφωνίες οδηγούν στον κριτικό έλεγχο, πόσο οι διάφορες απόψεις, οι διάφορες αλήθειες αντέχουν στην κριτική συζήτηση, ή δείχνουν το δρόμο σε άλλες εκδοχές. Οι διαφορετικές αποψεις ή εκδοχές αποδείχνουν ότι η φιλοσοφία είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής.
Η φιλοσοφία, λοιπόν, μας χρειάζεται και τον 21ο αιώνα για την κατάκτηση της γνώσης, για την αποδοχή ενός τρόπου ζωής, για την υιοθεσία αξιών στη ζωή, για την αυτοεξέταση και τον αυτοέλεγχο της ζωής μας και την απόκτηση αυτογνωσίας.
Ο Σωκράτης θεωρούσε την αφιλοσόφητη ζωή -την ανεξερεύνητη- ανάξια να τη ζει κανείς: «Ο δ’ ανεξέταστος βίος ού βιωτός ανθρώπω». Αυτή ήταν η φιλοσοφική προσέγγιση του Σωκράτη για τη ζωή του κάθε ατόμου.
Και ο φιλόσοφος Επίκτητος (50-138 μ. Χ.) προσθέτει ότι κανείς δεν μπορεί να είναι ελεύθερος αν δεν είναι κύριος του εαυτού του.
Ο φιλόσοφος Επίκουρος (341-270 π. Χ.) μίλησε για τις αισθήσεις του ανθρώπου που του επιτρέπουν να αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του. Ο άνθρωπος θα πρέπει ν’ απαλαγεί από τον φόβο του θανάτου γιατί όταν θα έρθει δεν θα τον αισθάνεται, οι αισθήσεις δεν θα λειτουργούν. «ο θάνατος ουδέν προς ημάς·το γαρ διαλυθέν αναισθητεί· το δ’ αναισθητούν ουδέν προς ημάς», είπε..(Ο θάνατος δεν σημαίνει τίποτα για μας γιατί το σώμα που αποσυντίθεται δεν έχει αισθήσεις και επομένως δεν αισθανόμαστε τίποτα).
Ο ποιητής Κωστής Παλαμάς, παρόμοια, αντικρύζει τη ζωή και τον θάνατο με μια φιλοσοφική προσέγγιση:
«Ζωή δεν είναι τίποτα για μας έξω από σένα.
Αγάπα και ξεφάντωνε και δούλευε και ζήσε,
και προσηλώσου στη ζωή σαν τον κισό στο δέντρο
και δέσου με τη γην αυτή, στρείδι στο βράχον επάνω
και μη σε μέλει πού θα πας τα μάτια σου όταν κλείσεις!»
Το δημοτικό τραγούδι και ποιητές όπως ο Διονύσιος Σολωμός, ο Γιάννης Ρίτσος και άλλοι παρουσιάζουν σκηνές όπου το άτομο ή η ομάδα εκφράζουν κάποα φιλοσοφική ενατένιση των πραγμάτων και επιλέγουν φιλοσοφικά τον θάνατο από την ταπεινωμένη ζωή.
Στο Δημοτικό τραγούδι ο Διγενής επιλέγει να παλέψει με τον Χάροντα (τον θάνατο) στα μυθικά «Μαρμαρένια Αλώνια». ΄Ενα τέτοιο μαρμαρένιο αλώνι είναι και το Μεσολόγγι όπου οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» του Σολωμού επιλέγουν τον θάνατο παρά να παραδοθούν στην πείνα και τις υπέρτερες δυνάμεις του εχθρού.
Ο Γιάννης Ρίτσος στη «Ρωμιοσύνη» και την «Κυρά των Αμπελιών» μετατρέπει το αδιέξοδο της απελπισίας σε μαχητικό πνεύμα ενάντια στον ίδιο τον θάνατο: «να μας φιλέψεις, άι κυρά, που καρτεράμε στην αυλή σου/ να μας κεράσεις το χορό να σκάσουμε το χάρο… Τι πα να πει καημός, καημός, Περβολαριά μου ασίκισσα/, όρτσα μελτέμια του καλοκαιριού, γάμπιες και φλόκοι του λεβάντε/ μπήξου μαχαίρι μαυρομάνικο στου χάρου τα παγίδια…» (Κυρά των Αμπελιών).
Ο Ανδρέας Εμπρειρίκος στο ποίημα «Εις την οδόν των Φιλελλήνων» παρουσιάζει στη σκηνή μιας καλοκαιριάτικης αθηναϊκής μέρας με καύσωνα να διέρχεται από τον δρόμο μια κηδεία και ξαφνικά ο ποιητής να κατανοεί πώς ο ήλιος και το φως οδήγησαν τους Έλληνες στη φιλισοφία και μετέτρεψαν το φόβο του θανάτου σε οίστρο της ζωής και της τέχνης:
«…Τότε εγώ, με ισχυρόν παλμόν καρδίας σταμάτησα μια στιγμή ακίνητος μέσα
στο πλήθος, ως άνθρωπος που δέχεται αποκάλυψιν ακαριαίαν, ή ως κάποιος που βλέπει να γίνεται μπροστά του ένα θαύμα και ανέκραξα κάθιδρως:
«Θεέ, ο καύσων αυτός χρειάζεται για να υπάρξει τέτοιο φως!/ Το φως αυτό χρειάζεται μια μέρα για να γίνει/ μια δόξα κοινή, μια δόξα πανανθρώπινη, η δόξα των Ελλήνων,/ που πρώτοι θαρρώ αυτοί, στον κόσμον εδώ κάτω,/ έκαμαν οίστρο της ζωής τον φόβο του θανάτου.»
Έτσι, η φιλοσοφία, μεταξύ των άλλων, μας παρέχει έναν τρόπο σκέψης και ζωής.
The post Οι μηνιαίες συναντήσεις του Φιλοσοφικού Καφενείου της Μελβούρνης appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.