Εγκλωβισμένοι

Ολοι όσοι δραστηριοποιούνται στην οικονομία, εργάζονται αυτήν την περίοδο με βασικό σενάριο ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα ξεκαθαρίσει το τοπίο για την κατεύθυνση των πραγμάτων. Αν όχι, μπλέξαμε. Από τις εκλογές στις ΗΠΑ, μέχρι το ξεκαθάρισμα λογαριασμών στον κυβερνητικό συνασπισμό στη Γερμανία από το οποίο εξαρτάται η οικονομική προοπτική της ευρωζώνης και βέβαια την τύχη των πολεμικών συρράξεων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, οι εκκρεμότητες είναι πολλές. Με τα σημερινά δεδομένα φαίνεται ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε μια πλήρη εικόνα για τα μελλούμενα. Αλλά μπορεί και να μην είναι ακριβώς έτσι. Το σίγουρο είναι ότι μέχρι τότε, το νωρίτερο, θα παραμένουμε όλοι εγκλωβισμένοι.

Επενδυτικές αποφάσεις αναστέλλονται, προϋπολογισμοί αλλάζουν συνεχώς, κεντρικές τράπεζες βρίσκονται εκτεθειμένες και αποφάσεις πανίσχυρων καρτέλ όπως αυτό του πετρελαίου μεταφέρονται για αργότερα. Βιώνουμε μια μεγάλη εκκρεμότητα, όσο το τοπίο στις ΗΠΑ δεν ξεκαθαρίζει και η απειλή χειρότερων εξελίξεων βρίσκεται πάνω από τα κεφάλια μας. Οσο οι Γερμανοί, ούτε καν εντός του κυβερνητικού συνασπισμού, δεν ομονοούν για το πώς θα πάρει ανάσα η οικονομία τους και μαζί όλη η ευρωπαϊκή. Οσο δεν γίνεται σαφές πώς θα αποκλιμακωθούν οι εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή.

Σε αυτό το περιβάλλον, ζητάμε από τους εαυτούς μας να εκτιμήσουμε με ακρίβεια το πού πάνε τα πράγματα, όταν πανίσχυρες οργανώσεις σαν τον ΟΠΕΚ μεταθέτουν συνεχώς τον χρόνο εφαρμογής των αποφάσεών τους. Μόλις την Κυριακή έδωσε παράταση για έναν ακόμα μήνα στην εφαρμογή της απόφασης για την αύξηση της παραγωγής πετρελαίου. Και πώς να θέσει σε εφαρμογή μια απόφαση, που όταν ελήφθη, οι τιμές του πετρελαίου έτειναν προς τα 100 δολάρια το βαρέλι και τώρα έχουν υποχωρήσει κάτω από 75 δολάρια. Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι το μόνο προϊόν που σταθερά θα αυξάνει τις αποδόσεις του το τελευταίο διάστημα είναι χρυσός, ο οποίος αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε ιστορικό υψηλό.

Σε αυτό το περιβάλλον, μόνο έκπληξη δεν προκαλούν τα χθεσινά στοιχεία του ΙΟΒΕ για το οικονομικό κλίμα. Εδειξαν μεγαλύτερη πτώση στις προσδοκίες για το εξωστρεφές τμήμα της εγχώριας βιομηχανίας, το οποίο επηρεάζεται έντονα από τις γεωπολιτικές αναταράξεις, με αποτέλεσμα εξασθένηση των παραγγελιών, της ζήτησης και μοιραία και της παραγωγής. Από κοντά και οι κατασκευές, όπου οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των κατασκευαστικών εταιρειών ενισχύθηκαν.

Εκπληξη προφανώς δεν προκαλεί και η εικόνα καχεξίας και μιζέριας που επικρατεί τις τελευταίες εβδομάδες στο Χρηματιστήριο. Εταιρείες πανίσχυρες για τα ελληνικά δεδομένα, με ισχυρά θεμελιώδη και μεγάλες προοπτικές, τρώνε καθημερινά «ξύλο» στο ταμπλό, εξαιτίας αυτής της αβεβαιότητας. Και οι επενδυτές εγκλωβισμένοι, αναρωτιούνται πότε θα δουν ξανά «άσπρη μέρα».

Σε αυτό το σκηνικό αστάθειας, η μοναδική λογική αντίδραση μπορεί να είναι η σταθερότητα και βέβαια η υπομονή. Αλλά και αυτή έχει τα όριά της. Οσο οχυρωμένη και αν είναι μια οικονομία, σε αυτό το περιβάλλον ασφυξίας, αν δεν αλλάξει κάτι, σύντομα θα αρχίσει να μετράει απώλειες.