Στο «στρατηγικό βάθος» των σχέσεων Αθήνας – Ουάσιγκτον, ανεξάρτητα από το πρόσωπο που θα καθίσει στο Οβάλ Γραφείο, στέκονται κυβερνητικές πηγές, θέλοντας προφανώς να αποδραματοποιήσουν οποιοδήποτε ενδεχόμενο προκύψει από την άλλη όχθη του Ατλαντικού. Αυτό δεν σημαίνει ότι (και) στο Μέγαρο Μαξίμου δεν… ξενυχτούν από χθες με έντονο ενδιαφέρον, ψυχραιμία, αλλά και προβληματισμούς ως προς τα σημαντικότερα πεδία της εξωτερικής πολιτικής – είτε είναι εθνικού ενδιαφέροντος όπως η πορεία της ελληνοτουρκικής προσέγγισης ή και της αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ, είτε είναι περιφερειακά, όπως οι δύο ανοιχτοί πόλεμοι σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία. «Δεν “ψηφίζουμε” πρόεδρο, θα δουλέψουμε με όποιον εκλεγεί, με ισχυρά θεμέλια στις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ» σχολιάζει πρωθυπουργικός συνεργάτης.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ανταλλάξει απόψεις με τους ευρωπαίους ομολόγους του την Πέμπτη και την Παρασκευή – επί ουγγρικού εδάφους μάλιστα και σε χαλαρό πλαίσιο -, καθώς θα διεξαχθεί στη Βουδαπέστη άτυπη σύνοδος κορυφής. Ηδη ο Πρωθυπουργός θέλησε να τονίσει ότι δεν αναμένει θεαματικές ανατροπές στο προφίλ των ελληνοαμερικανικών δεσμών, προτάσσοντας το στοίχημα της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Αρχικά από το Ναύπλιο είπε προχθές ότι, ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος στις ΗΠΑ, μέγα ζητούμενο αποτελεί «η γεωπολιτική ωρίμανση της Ευρώπης», κάτι που επανέλαβε από το Προεδρικό Μέγαρο χθες, προσθέτοντας ότι «έχει έρθει πια η ώρα η Ευρώπη να ανασκουμπωθεί και να πάρει πολύ σημαντικές αποφάσεις για το πώς θα μπορέσει να καλύψει το χαμένο έδαφος από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και από την Κίνα, με δρομολόγηση πολιτικών οι οποίες θα πρέπει να ξεφύγουν από τη μέχρι σήμερα πεπατημένη».
Η θεσμική ουδετερότητα και τα πρόσωπα-κλειδιά
Το πρωθυπουργικό περιβάλλον τηρεί την επιβεβλημένη θεσμική ουδετερότητα, όμως είναι σαφές ότι το ενδεχόμενο Ντόναλντ Τραμπ συνοδεύεται με περισσότερη αβεβαιότητα (συνολικά για την Ευρώπη) ενώ σε σύγκριση με τον Τραμπ, οι πολιτικές προσεγγίσεις της Κάμαλα Χάρις θεωρούνται πιο «προβλέψιμες» και περισσότερο «συμβατές» με τις ελληνικές. Για την Αθήνα είναι ακόμα περισσότερο κομβική η στελέχωση της αμερικανικής κυβέρνησης και του επιτελείου του/της νέας προέδρου – τα πρόσωπα-κλειδιά της επόμενης ημέρας, δηλαδή -, με σταθερή την προσπάθεια για ζωντανούς διαύλους και με Ρεπουμπλικανούς και με Δημοκρατικούς. Ο Μητσοτάκης, που έχει συναντηθεί με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, είχε κατ’ ιδίαν ραντεβού στην Αθήνα με τον Μάικ Πομπέο το βράδυ της περασμένης Πέμπτης, έχοντας καλλιεργήσει και προσωπικές σχέσεις με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, ενώ προ μηνός είχε καλέσει σε πρωινό εργασίας στο σπίτι του στα Χανιά πέντε Ρεπουμπλικανούς γερουσιαστές. Στενές σχέσεις επιδιώκονται και με το Δημοκρατικό Κόμμα, με τον Μητσοτάκη να έχει το πρώτο τετ α τετ με τη Χάρις στο Μόναχο τον χειμώνα του 2022, λίγους μήνες προτού ο ίδιος απευθύνει ομιλία στο Κογκρέσο.
Συνάντηση με την ΠτΔ
Με το πρωθυπουργικό σκεπτικό ο «πυρήνας» της ελληνοαμερικανικής σχέσης δεν θα τεθεί υπό αμφισβήτηση. Αρμόδιες πηγές παρέπεμπαν με νόημα αφενός στο γεγονός ότι επί προεδρίας Τραμπ θεσμοθετήθηκε ο στρατηγικός διάλογος, αφετέρου ότι παρά την «οικειότητα» Τραμπ – Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η Τουρκία βγήκε από το πρόγραμμα των F-35. «Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι στρατηγικές και πιστεύω ότι ως προς το περιεχόμενό τους δεν θα επηρεαστούν» είπε ο Μητσοτάκης στην Κατερίνα Σακελλαροπούλου και αναφερόμενος στην τοξικότητα που καταγράφηκε στις ΗΠΑ, σχολίασε ότι «η δημοκρατία μας τελικά ενισχύεται όταν ο πολιτικός διάλογος γίνεται πολιτισμένα, χωρίς προσωπικούς χαρακτηρισμούς, χωρίς αχρείαστες αντεγκλήσεις». Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας χαρακτήρισε τις αμερικανικές εκλογές «ένα γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό (…) για το σύνολο της διεθνούς κοινότητας», ιδίως για την Ευρωπαϊκή Ενωση: «Αναδεικνύεται για άλλη μια φορά η ανάγκη για μια Ευρώπη ισχυρή και αυτόνομη στρατηγικά».