Πανάκριβη η «επανάσταση»

Πάνω από όλα, οι ψυχές που χάθηκαν κατά τη δράση της. Υστερα από χρόνια όμως έγινε και ανάλυση για το οικονομικό κόστος της τρομοκρατικής δράσης της ETA (Euskadi Ta Askatasuna) στην Ισπανία, ιδιαίτερα στον βασκικό χώρο, όπου η επίδραση της βίας και των εκβιασμών της οργάνωσης είχε τόσο άμεσες όσο και έμμεσες οικονομικές συνέπειες. Η εκτίμηση των άμεσων ζημιών ανέρχεται σε περίπου 25 δισεκατομμύρια ευρώ, συμπεριλαμβάνοντας δαπάνες για ασφάλεια, υγειονομική περίθαλψη και αποζημιώσεις θυμάτων, με μεγαλύτερη βαρύτητα στη Χώρα των Βάσκων. Ωστόσο, οι έμμεσες οικονομικές συνέπειες εκτιμώνται ως «απείρως μεγαλύτερες» και είναι πιο δύσκολο να υπολογιστούν.

Οι άμεσες οικονομικές επιπτώσεις σχετίζονται με δαπάνες για ασφάλεια, νοσοκομειακή περίθαλψη και αποζημιώσεις των θυμάτων. Παράλληλα, το «έμμεσο» κόστος είναι ακόμα πιο έντονο και περιλαμβάνει τη φυγή ανθρώπων από τη Χώρα των Βάσκων λόγω της βίας, τη μείωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την απομάκρυνση επενδυτών. Η συνεχής βία και ο εκφοβισμός της ETA οδήγησαν σε μια κατάσταση που περιγράφεται ως «κλίμα εχθρότητας», το οποίο απέτρεψε τη ροή ξένων επενδύσεων και τις προσπάθειες για επιχειρηματικότητα, με αποτέλεσμα να αποδυναμωθεί η τοπική οικονομία.

Στο πλαίσιο της χρηματοδότησής της, η ETA εκβίασε μεταξύ 10.000 και 15.000 επιχειρηματίες και διευθυντικά στελέχη, επιβάλλοντας τον λεγόμενο «επαναστατικό φόρο». Οι εκβιασμοί αυτοί δημιούργησαν έναν διαρκή φόβο και αβεβαιότητα, γεγονός που δυσχέρανε την καθημερινή επιχειρηματική δραστηριότητα και αποθάρρυνε την ανάληψη νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Σύμφωνα με στοιχεία του «Informe Foronda», κατά τη διάρκεια της δράσης της ETA σημειωνόταν μία τρομοκρατική επίθεση κάθε τρεις ημέρες σε κάποια επιχείρηση, πλήττοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών και την ευημερία των επιχειρήσεων στη Χώρα των Βάσκων.

Η βία της ETA είχε επίσης σημαντικές μακροοικονομικές επιπτώσεις, οι οποίες φαίνονται σε διάφορους δείκτες. Αν και η Χώρα των Βάσκων θεωρείται μία από τις πιο πλούσιες περιοχές της Ισπανίας, η ανάλυση των μακροοικονομικών της δεδομένων αποκαλύπτει μια πιο αρνητική εικόνα. Η περιοχή βρίσκεται χαμηλά στις κατατάξεις όσον αφορά την επιχειρηματικότητα και την προσέλκυση επενδύσεων, με σχετική πτώση του ΑΕΠ σε σύγκριση με άλλες ισπανικές περιφέρειες. Το «Global Entrepreneurship Monitor» τοποθετεί τη Χώρα των Βάσκων στις τελευταίες θέσεις για την επιχειρηματική της δραστηριότητα, καταδεικνύοντας τον βαθύ αντίκτυπο της παρατεταμένης βίας.

Ο ερευνητής Λουίς Ραμόν Αριέτα, ο οποίος διεξήγαγε τη συγκεκριμένη μελέτη, περιγράφει την κατάσταση ως «σύνδρομο του βραστού βατράχου». Αυτός ο όρος αναφέρεται σε μια κατάσταση στην οποία μια κοινωνία δεν αντιλαμβάνεται σταδιακά τις καταστροφικές επιπτώσεις ενός προβλήματος μέχρι να φτάσει σε σημείο που δεν μπορεί πλέον να αναστραφεί.