Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν στην Αθήνα εντάσσεται στην προσπάθεια εμπεδώσεως των κεκτημένων στις διμερείς ελληνοτουρκικές σχέσεις κατά την τελευταία διετία, αλλά και διερευνήσεως των ζητημάτων στα οποία η συνεργασία μπορεί να επεκταθεί, ώστε να διατηρηθεί η θετική τάση στις διμερείς σχέσεις. H προετοιμασία του προσεχούς Ανωτάτου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας στην Αγκυρα είναι από μόνη της σημαντικός λόγος και κριτήριο για την επιτυχία της επισκέψεως. Από εκεί και πέρα η πρόθεση των δύο μερών να αξιοποιήσουν το θετικό κλίμα, ώστε να προχωρήσουν σε πλέον ευαίσθητα ζητήματα όπως τα μειονοτικά και η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο εξαρτάται από πληθώρα παραγόντων, εσωτερικών και εξωτερικών. Υπάρχει βεβαίως και το Κυπριακό, ως προς το οποίο δεν έχουν ατονήσει οι προσπάθειες της διεθνούς κοινότητος για την επανέναρξη των δικοινοτικών συνομιλιών.
Οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία προς το παρόν δεν φαίνεται να ευνοούν θαρραλέα βήματα στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Η εξέλιξη του πολέμου στη Μέση Ανατολή έχει μάλλον εκθέσει την κυβέρνηση της Τουρκίας, καθώς κατέστη εμφανής η αδυναμία της να ανασχέσει τις ισραηλινές επιθέσεις ή έστω να λειτουργήσει ως μεσολαβητής για την επίτευξη ανακωχής. Επιπλέον η αιφνιδιαστική αναφορά του προέδρου του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσεως (ΜΗΡ) Ντεβλέτ Μπαχτσελί στην ανάγκη επιλύσεως του Κουρδικού και η παράδοξη πρότασή του να προσκληθεί ο έγκλειστος Αμπντουλάχ Οτσαλάν ως ομιλητής στο τουρκικό Κοινοβούλιο συνδυάσθηκε με κύμα παύσεων δημάρχων του φιλοκουρδικού Κόμματος Ισότητος και Δημοκρατίας των Λαών (DEM) στη νοτιοανατολική Τουρκία αλλά και για πρώτη φορά του εκλεγμένου με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) κουρδικής καταγωγής δημάρχου του προαστίου της Κωνσταντινουπόλεως Εσένγιουρτ Μουράτ Οζέρ. Αυτές οι πρωτοβουλίες δηλώνουν πρόθεση για όξυνση των εσωτερικών αντιπαραθέσεων μέσω μιας νέας διαδικασίας αναθεωρήσεως του συντάγματος, με σκοπό τον προσεταιρισμό του κουρδικού στοιχείου της χώρας και τη διάσπαση του συνασπισμού που προσπαθεί να συμπήξει η αξιωματική αντιπολίτευση και αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχία της στις επόμενες εκλογές.
Στο διεθνές πεδίο, η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών αυξάνει την αβεβαιότητα σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Η πιθανότητα μεταβολής της ισορροπίας των σχέσεων των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ελλάδα και την Τουρκία υπό την κυβέρνηση Τραμπ παραμένει χαμηλή, καθώς συναρτάται με σειρά αποφάσεων οι οποίες κάθε άλλο παρά εύκολες θα είναι για την Τουρκία. Εν πάση περιπτώσει σημαντικές παράμετροι της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδος και της Τουρκίας θα επαναπροσδιορισθούν, βάσει της πολιτικής της νέας αμερικανικής κυβερνήσεως. Το αν η νέα αμερικανική κυβέρνηση ενισχύσει την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών στο Ισραήλ και εγκρίνει μια επέκταση των πολεμικών επιχειρήσεων εις βάρος του Ιράν ή μειώσει δραστικώς την αμερικανική υποστήριξη προς την Ουκρανία επιδιώκοντας τη συνθηκολόγησή της στον πόλεμο με τη Ρωσία θα επηρεάσει αναπόφευκτα την ελληνική και την τουρκική πολιτική ασφαλείας. Σε ένα περιβάλλον υψηλής αβεβαιότητος και μεγάλων κινδύνων είναι λογικό για τις δύο χώρες να επιθυμούν να διατηρήσουν το ήρεμο κλίμα και να διασφαλίσουν τα οφέλη του. Η επίσκεψη Φιντάν αποτελεί βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση.
Ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επικεφαλής του Προγράμματος Τουρκίας του ΕΛΙΑΜΕΠ