Ο Αβραάμ Λίνκολν, κατάπληκτος μπροστά στην τεχνολογία και τα ήθη του σύγχρονου κόσμου, θα χρειαζόταν ένα καλό κούρεμα και βαρύ μακιγιάζ για να εμφανιστεί στην τηλεόραση. Και εκτός αυτού, ο Old Abe θα έπρεπε να αλλάξει κόμμα, ή, έστω, να ενταχθεί στην ομάδα που φέρει το όνομά του – Lincoln Project – την οποία δημιούργησαν οι αντιτραμπικοί Ρεπουμπλικανοί το 2019. Ετσι κι αλλιώς, οι Ρεπουμπλικανοί της εποχής του Λίνκολν ήταν πιο κοντά στους σύγχρονους Δημοκρατικούς παρά στους σύγχρονους Ρεπουμπλικανούς. (Παρακάμπτω τη λεπτομέρεια ότι ο Λίνκολν προερχόταν από το Κόμμα των Γουίγων).
Παρότι ο «Εϊμπι» ήταν ενωτικός, η προεδρία του (1861-1865) συνέπεσε με τον Πόλεμο της Απόσχισης. Αν ζούσε σήμερα, θα γινόταν μάρτυρας μιας κατάστασης που θα του ήταν οικεία: της σύγκρουσης μεταξύ των αξιών του Νότου (κοινωνικός συντηρητισμός, ρατσισμός, θεοσέβεια, σύνδεση με τη γη) και του Βορρά (κοινωνικός προοδευτισμός, κοσμικότητα, βιομηχανική ανάπτυξη), της διαμάχης γύρω από τον ρόλο της κεντρικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των υψηλών τόνων των ξενοφοβικών-νατιβιστών τους οποίους στον 19ο αιώνα εκπροσωπούσαν οι Know-Nothings.
Ανάμεσα σε όσα θα ήταν ξένα στον μετενσαρκωμένο Λίνκολν συγκαταλέγεται ο άσεμνος πλούτος του 1% των Αμερικανών· το ότι «έγχρωμοι», ισπανόφωνοι και Ασιάτες βρίσκονται σε θέσεις λήψης αποφάσεων· το ότι οι Ευαγγελιστές και άλλοι φανατικοί χριστιανοί επηρεάζουν το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα· και το ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι 50 και έχουν παγκόσμια εμβέλεια.
Ισως να τον δυσαρεστούσε η παραμέληση των σιδηροδρόμων: καθώς είχε ενθαρρύνει την επέκταση της χώρας προς τα δυτικά και την κατασκευή του πρώτου διηπειρωτικού σιδηροδρόμου, του Σιδηροδρόμου του Ειρηνικού, ο οποίος συνέδεε τις δυτικές με τις ανατολικές ακτές, ο Λίνκολν θα απογοητευόταν από τους σημερινούς Αμερικανούς που προτιμούν το ιδιωτικό αυτοκίνητο από το τρένο. Πάντως, οπωσδήποτε, τα μεγάλα δημόσια έργα και οι υποδομές θα του έκαναν τρομερή εντύπωση.
Αν μάθαινε την αμερικανική ιστορία από το 1865, θα τον εντυπωσίαζε η πολιτική βία, το πόσοι αξιωματούχοι δολοφονήθηκαν σε ενάμιση αιώνα.
O Λίνκολν ήταν ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος που πλήρωσε την πολιτική του με τη ζωή του: αν και το 1835 είχε προηγηθεί η αποτυχημένη απόπειρα κατά του Αντρου Τζάκσον, ο μπογιατζής που πήγε να τον σκοτώσει έξω από το Καπιτώλιο συνελήφθη και ο Τζάκσον τον τιμώρησε χτυπώντας τον με το μπαστούνι του.
Ανάμεσα στα déjà vu του πρώην προέδρου θα ήταν η αμορφωσιά και η αγάπη για τα όπλα που χαρακτηρίζουν τον αμερικανικό λαό. Ισως σκεφτόταν: «Μα, η δεύτερη τροπολογία που εγγυάται το δικαίωμα στην οπλοκατοχή και στη συγκρότηση ομάδων πολιτοφυλακής κρίθηκε αναγκαία για την προστασία της ζωής, της απώθησης ξένης εισβολής και για την άμυνα εναντίον ενδεχόμενου τυραννικού καθεστώτος, όχι για να σκοτώνουμε ο ένας τον άλλον!»
Υποστηρίζοντας ως πρόεδρος την ισχυρή Ενωση των 33 πολιτειών, ο Λίνκολν πολέμησε εναντίον μιας εξέγερσης, η οποία είχε στόχο, μεταξύ άλλων, να θέσει με τη δύναμη των όπλων τα δικαιώματα των νότιων πολιτειών πάνω από τη δικαιοδοσία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Η «εξέγερση» των οπαδών του Ντόναλντ Τραμπ παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με εκείνη του παρελθόντος εφόσον εκφράζει διαμαρτυρία ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αποσπά την εξουσία από τις πολιτείες.
Ο Λίνκολν δεν ήταν πάντοτε ο Λίνκολν όπως έχει καταγραφεί στο εθνικό μυθιστόρημα: ως άνθρωπος του 19ου αιώνα είχε πολλές παλινδρομήσεις ακόμα και για το ζήτημα της δουλείας με την κατάργηση της οποίας συνδέθηκε το όνομά του. Η αντίληψή του για τη φυλετική ισότητα και γενικότερα για την κοινωνική ισότητα απέκλινε αρκετά από εκείνη του 21ου αιώνα.
Αλλά, καθώς πίστευε στις θεμελιώδεις αρχές των Ιδρυτών Πατέρων των Ηνωμένων Πολιτειών, η ίδια η προσωπικότητα του Ντόναλντ Τραμπ θα τον σόκαρε· όπως θα τον σόκαρε η παρουσία των γυναικών στην πολιτική.
Οσο για το σύνθημα MAGA θα του προκαλούσε απορία – τι σημαίνει Make America Great Again; – ενώ δεν θα πίστευε στα αφτιά του ακούγοντας τα ψέματα και το βρισίδι μεταξύ των πολιτικών αντιπάλων.
Ο Λίνκολν σεβόταν τους αντιπάλους του, ήταν ειλικρινής – δεν τον αποκαλούσαν «Τίμιο Εϊμπ» χωρίς λόγο – και δεν χαρακτήρισε ποτέ τους πεσόντες στρατιώτες του Νότου στο Γκέτισμπεργκ «κορόιδα», «losers» ή «σκουπίδια»: ένα από τα μότο του ήταν «Κακία για κανέναν, ευσπλαχνία για όλους. Ειρήνη μεταξύ μας».
Νομίζω πως τόσο οι τραμπιστές όσο και οι woke θα του προκαλούσαν ερωτηματικά για το πού οδεύουν οι ΗΠΑ και ο κόσμος. Γενικά η ποιότητα των ηγεσιών θα του φαινόταν ευτελής: Πώς γίνεσαι πολιτικός χωρίς ευφράδεια, χωρίς μετριοπάθεια και ηρεμία;
Ταξιδεύοντας στις σημερινές ΗΠΑ θα εκπλησσόταν από το πόσα αγάλματα του έχουν στήσει και ίσως μάθαινε ότι τον έχουν τιμήσει και άλλες χώρες· ότι έχουν ασχοληθεί μαζί του ποιητές, μυθιστοριογράφοι, ραδιοφωνικοί και κινηματογραφικοί παραγωγοί.
Ο Λίνκολν θα διασκέδαζε αν έβλεπε πώς τον αναπαρέστησαν στην οθόνη διάφοροι ηθοποιοί – ο Χαλ Χόλμπρουκ, ο Γκρέγκορι Πεκ, ο Μπρένταν Φρέιζερ, ο Φ. Μάρεϊ Εϊμπραχαμ, ο Κρις Κριστόφερσον, ο Nτάνιελ Ντέι Λιούις – αν και ίσως τον ξένιζε το ότι έχει γίνει κινούμενο σχέδιο, μαριονέτα σε κουκλοθέατρο, ρομπότ και ολόγραμμα.
Ομως, νομίζω ότι θα του άρεσε το πορτρέτο του στο πενταδόλαρο: προεδρική πόζα, σίγουρα.