Επαναστάσεις χωρίς αιτία

Ο αγαπητός φίλος είναι κάτω των 40. Πετυχημένος στη δουλειά του (που δεν είναι υπαλληλίκι, άρα λογίζεται και ως προσωπική επιτυχία), με πολύ καλές απολαβές, αλλά με εξαντλητικά ωράρια. Δεν τον νοιάζει όμως, καθώς αγαπά αυτό που κάνει και το κάνει με κέφι. Ζει μόνος του, έχει μια ισορροπημένη κοινωνική ζωή, μια πατρική οικογένεια που τη στηρίζει και τον στηρίζει. Με δυο λόγια, ένας άνθρωπος που τα έχει πάει καλά, αν και ξεκίνησε χωρίς προνόμια και ό,τι κατάφερε το κατάφερε με πολλή δουλειά και αφοσίωση. Προχθές το βράδυ, ενώ μιλούσαμε στο τηλέφωνο, μου φάνηκε φουριόζος. «Στολίζω το χριστουγεννιάτικο δέντρο», μου είπε και πριν προλάβω καν να διατυπώσω την απορία μου (γιατί τόσο νωρίς σε ένα σπίτι όπου δεν υπάρχουν παιδιά για να ζήσουν την εορταστική ατμόσφαιρα;) με πήρε απ’ τα μούτρα. «Δεν θα επιτρέψω εγώ στο τάδε πολυκατάστημα ή στη δείνα πολυεθνική να βάλουν όποτε θέλουν στη ζωή μου τα Χριστούγεννα. Εγώ θα τα βάλω όποτε γουστάρω».

Αρχικά νόμιζα ότι αστειευόταν, γρήγορα κατάλαβα ότι το εννοούσε, αλλά, αφού κλείσαμε το τηλέφωνο, σκεφτόμουν τι μπορεί να προκαλεί αυτή την αντισυστημική έκρηξη σε έναν άνθρωπο που το λεγόμενο «σύστημα» μάλλον στοργικά τού έχει φερθεί και ο ίδιος είναι ενταγμένος σε αυτό έστω και πρακτικά αλλά όχι συνειδησιακά, όπως λέει. Διότι να επισημάνω ότι ο φίλος θεωρεί τις ανεμογεννήτριες επικίνδυνες και πιστεύει ότι η τραγωδία των Τεμπών είναι έγκλημα προμελετημένο, και μάλιστα με ονοματεπώνυμο. Και διάφορα άλλα που μου διαφεύγουν. Α, έχει και δύο κασκόλ που προσομοιάζουν με παλαιστινιακές μαντίλες, ένα σε άσπρο – μαύρο και ένα σε άσπρο – μπλε ρουά.

Οχι, ο φίλος δεν είναι «ψέκας», τουλάχιστον έτσι όπως το εννοούμε. Απλά, είναι άνθρωπος της εποχής μας. Χωρίς βαθιές γνώσεις, αλλά με ένα πλήθος πληροφοριών που χορεύουν κλακέτες στο μυαλό του. Που νιώθει υποχρεωμένος (από τι άραγε;) να πάρει θέση για όλα ή σχεδόν για όλα. Από το Μεσανατολικό μέχρι την τιμή της φέτας και τις δηλώσεις του Αδωνη Γεωργιάδη. Και διαλέγει τη θέση που αυτολουστράρεται με ένα κάπως αφηρημένο και κυρίως ατεκμηρίωτο ηθικό πλεονέκτημα.

Είναι ένας νέος άνθρωπος που θέλει να ακολουθεί τη μόδα. Μα, θα αναρωτηθεί κάποιος, υπάρχει μόδα στις ιδεολογίες; Βεβαίως και υπάρχει, και μάλιστα διαρκεί περισσότερο από την ενδυματολογική. Οχι μία σεζόν δηλαδή, αλλά μερικά χρόνια. Και λειτουργεί κάπως σαν το «εφέ Ντιντερό».

Ο Ντιντερό σε συναυλία της Μποφίλιου

Το «εφέ Ντιντερό» τεκμηριώνεται στο βιβλίο του γάλλου φιλοσόφου και εγκυκλοπαιδιστή «Η καινούργια κόκκινη ρόμπα μου». Εκεί περιγράφει πώς η αγορά μιας πολυτελούς κόκκινης ρόμπας, που την είχε μεγάλη λαχτάρα, έγινε η αιτία να του φαίνονται παλιά και φτωχικά όλα τα έπιπλα του σπιτιού του. Στην αρχή ήθελε να αλλάξει το γραφείο του, μετά την πολυθρόνα, σε λίγο τα πάντα. Γίνεται και στην εποχή μας. Αν κάποιος έχει το πιο καινούργιο μοντέλο κινητού τηλεφώνου, το πιθανότερο είναι ότι θα έχει και μια συγκεκριμένη μάρκα λάπτοπ, ένα σούπερ μοντέλο εσπρεσιέρας με εξάρτημα για αφρόγαλα και το κοντρόλ που σβήνει με τη μία όλα τα φώτα και τις συσκευές του σπιτιού.

Ετσι συμβαίνει και με τις σύγχρονες, ας τις πούμε έτσι, ιδεολογίες. Πας, για παράδειγμα, σε μια συναυλία της Νατάσσας Μποφίλιου. Αν σου αρέσει, θα πας οπωσδήποτε και στην επόμενη συναυλία του Θανάση Παπακωνσταντίνου (υποθετικά, διότι έχει δηλώσει ότι δεν θα ξανακάνει συναυλίες). Αρα θα πρέπει να χειροκροτήσεις και τον Πάνο Βλάχο όχι μόνο για το αδιαμφισβήτητο ταλέντο, αλλά, κυρίως, για τις απόψεις του. Ε, αν πας στον Βλάχο, πρέπει να αποθεώσεις και την αντισυμβατικότητα της Ματούλας Ζαμάνη. Και αφού αποθέωσες τη Ζαμάνη, θα είσαι σίγουρος ότι με τις ανεμογεννήτριες θέλουν να μας κάνουν «μπαταρία της Ευρώπης». Επόμενος σταθμός «καίνε τα δάση για να βάλουν ανεμογεννήτριες». Από ‘κεί και πέρα, σε μια δυο στάσεις κηρύσσεις αντάρτικο και στολίζεις δέντρο όποτε γουστάρεις. Τέτοια επανάσταση, ούτε οι Τουπαμάρος.