Το ονοματεπώνυμο του Ψυχρού Πολέμου

Μπέλα Κάρολι: η σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης μέσα από τη ζωή τού πιο αμφιλεγόμενου προπονητή όχι μόνο της ενόργανης γυμναστικής αλλά ολόκληρου του αθλητισμού, ο οποίος έφυγε από τη ζωή την Παρασκευή στα 81 του χρόνια.

Η μεγάλη του ανακάλυψη που του χάρισε δόξα και στη συνέχεια πολύ χρήμα ήταν η Νάντια Κομανέτσι. Το «δεκάρι» της στο Μόντρεαλ, στους Ολυμπιακούς του 1976, αποτέλεσε το διαβατήριό του για όσα θα ακολουθούσαν στη ζωή του.

Ο Κάρολι γεννήθηκε το 1942 στο Κόλοσναρ, μια ουγγρική επαρχία η οποία το 1920, με τη Συνθήκη του Τριανόν (επανακαθορίστηκαν τα σύνορα της Ουγγαρίας), ενσωματώθηκε στη Ρουμανία. Για τους Ρουμάνους ο Κάρολι θεωρούνταν Ούγγρος, γεγονός που ενοχλούσε ιδιαίτερα τον δικτάτορα Τσαουσέσκου γιατί δυσκόλευε την προπαγανδιστική του ρητορική για τις επιτυχίες της Κομανέτσι.

Βρισκόμενος σε μόνιμη αντιπαράθεση με το καθεστώς του Τσαουσέσκου, αποφάσισε το 1981 να αυτομολήσει μαζί με τη γυναίκα του Μάρτα, επίσης προπονήτρια, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο περιθώριο διεθνών αγώνων. Οκτώ χρόνια αργότερα, λίγο πριν πέσει ο Τσαουσέσκου, ακολούθησε τον ίδιο δρόμο και η Κομανέτσι.

Η φήμη των Κάρολι στην Αμερική προηγήθηκε της άφιξής τους. Στην τελευταία φάση του Ψυχρού Πολέμου ο διάσημος προπονητής βοήθησε τους Αμερικανούς να νικήσουν το ανατολικό μπλοκ στο άθλημα όπου κυριαρχούσε για δεκαετίες. Εκτός της Κομανέτσι ανέδειξε ακόμα οκτώ ολυμπιονίκες και 15 παγκόσμιες πρωταθλήτριες.

Οι μέθοδοί του ωστόσο ήταν αμφιλεγόμενες. Αυταρχικός, προσβλητικός, ήθελε να ελέγχει τους αθλητές του σωματικά και ψυχολογικά.

Τα υποτιμητικά του σχόλια για τα κιλά και τη σωματική διάπλαση των αθλητών του οδήγησαν πολλούς απ’ αυτούς σε διατροφικές διαταραχές. Ακόμα και όταν ήταν τραυματίες, τους πίεζε να προπονούνται σκληρά.

Το τέλος του στην προπονητική δεν ήταν ανάλογο της μεγάλης του επιτυχίας. Το όνομά του συνδέθηκε με το τεράστιο σκάνδαλο Νάσαρ, του γιατρού που συνεργαζόταν με την ομοσπονδία γυμναστικής των ΗΠΑ και καταδικάστηκε σε 175 χρόνια κάθειρξη για τη σεξουαλική κακοποίηση 250 αθλητριών, ανάμεσά τους και της Σιμόν Μπάιλς.

Πολλές από τις κακοποιήσεις έγιναν στο ράντσο των Κάρολι, το οποίο είχαν μετατρέψει σε χώρο προπονήσεων. Ποτέ δεν αποδείχτηκε η άμεση σχέση του Μπέλα Κάρολι με τις σεξουαλικές κακοποιήσεις, ωστόσο θεωρήθηκε εν μέρει υπεύθυνος λόγω του καθεστώτος εμπιστευτικότητας που είχε δημιουργήσει στις σχέσεις του με τους αθλητές και το οποίο δεν επέτρεπε την οποιαδήποτε διαρροή προς τα έξω.

Ο Κάρολι αποπέμφθηκε και το ράντσο του το αγόρασε η ομοσπονδία για να του βάλει λουκέτο, κλείνοντας μια θλιβερή παρένθεση.