Η συγγραφέας Ολγκα Τοκάρτσουκ, τιμημένη με Νομπέλ, έγραψε πρόσφατα ένα νέο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε και στα ελληνικά, το «Εμπούσιον» (εκδ. Καστανιώτη, μτφ. Αναστασία Χατζηγιαννίδη). Βιβλίο φορτωμένο καλές κριτικές, με εξέπληξε επειδή στο τέλος περιέχει μια σημείωση απροσδόκητη – την οποία επισήμανε ο συγγραφέας Ξενοφών Μπρουντζάκης. Σ’ αυτήν, η πολωνίδα συγγραφέας αναφέρει:
«Ολες οι σεξιστικές απόψεις σχετικά με τις γυναίκες και τη θέση τους στον κόσμο αποτελούν παραφράσεις των εξής συγγραφέων: Αγιος Αυγουστίνος Ιππώνος, Γουίλιαμ Μπάροουζ, Βερνάρδος του Μορλέ, Τζόζεφ Κόνραντ, Κάρολος Δαρβίνος, Εμίλ Ντιρκέμ, Χένρι Φίλντινγκ, Ζίγκμουντ Φρόιντ, Χένρι Ράιντερ Χάγκαρντ, Ησίοδος, Κάτων, Τζακ Κέρουακ…» και πολλοί ακόμα.
Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι ότι η συγγραφέας αποκαλεί σεξιστές ομοτέχνους της οι οποίοι είναι οι κλασικοί του γραπτού λόγου – είτε γράφουν λογοτεχνικά είτε επιστημονικά. Πριν απ’ την πολιτική ορθότητα και την κουλτούρα της ακύρωσης ήταν σαφές ότι, σε παλαιότερες εποχές, πολλές εκφράσεις για πολλά πράγματα διέφεραν από τις δικές μας.
Ωστόσο, το ότι μια τόσο προβεβλημένη συγγραφέας, σχεδόν απρόσβλητη, θεωρεί υποχρέωσή της να επισημάνει πως αποσπάσματα συστατικά του έργου της είναι γραμμένα από διάσημους σεξιστές είναι πλήγμα στην κουλτούρα της ελευθερίας. Επιτέλους, οι αναγνώστες δεν είναι ηλίθιοι. Και δεν είναι ωραίο να πιέζονται ακόμα και νομπελίστριες να τους συμπεριφέρονται σαν να ήταν ηλίθιοι.