Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα τοπίο ρευστοποίησης, αναντιστοιχίας της κοινωνικής αντιπολίτευσης με την πολιτική. Στις πρόσφατες εκλογές οι πολίτες γύρισαν την πλάτη στις πολιτικές της ΝΔ αλλά και στο lifestyle, τις κομματικές περιχαρακώσεις. Η κατάκτηση της Μεταπολίτευσης που έδινε αποφασιστικό ρόλο στον πολίτη, ενώ αναμετριόνταν εναλλακτικά προγράμματα διακυβέρνησης, κινδυνεύει να υποκατασταθεί. Και αυτό οδηγεί στην ιδιώτευση. Οι πολιτικές της κυβέρνησης έχουν αφήσει αρνητικά αποτυπώματα:
n Στη συρρίκνωση της εγχώριας παραγωγικής βάσης με αποκοπή από όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία.
n Στη διόγκωση της ανεξέλεγκτης επισφαλούς εργασίας (precariato).
n Στην ερήμωση της Περιφέρειας με επιπτώσεις στην εξαγωγιμότητα του πρωτογενούς τομέα.
n Στη «φυγή» της νεολαίας στο εξωτερικό κ.τ.λ.
Και το οδυνηρό είναι ότι εμπορευματικοποιούνται τα κοινά αγαθά, Υγείας, Παιδείας, ασφάλισης, δικτύων, πράσινης μετάβασης, πρόσβασης στις τεχνολογίες…
Ζητείται εναλλακτική προγραμματική πρόταση διακυβέρνησης. Για την αλλαγή του κοινωνικού και παραγωγικού μοντέλου. Με επαναφορά της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής.
Οι επόμενες εκλογές έχουν απρόβλεπτο χρόνο διεξαγωγής. Και αυτός θα επηρεαστεί από τις ανάγκες των συστημικών κέντρων που σχεδιάζουν πάντα με ορίζοντα δεκαετίας. Εχει σημασία λοιπόν αν οι προοδευτικές ηγεσίες θα ανταποκριθούν με στόχους κοινωνικής αντιστοίχησης ή μικροκομματικής κατάταξης.
Το πολιτικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από δύο δεδομένα.
Το γεγονός ότι η ΝΔ, ενώ παραμένει κορμός της συντηρητικής παράταξης, έχει απολέσει την εκλογική αυτοδυναμία. Γι’ αυτό «πλαγιοκοπούνται» συμπληρωματικά «αναχώματα», ώστε, στην έσχατη περίπτωση, να αλλάξουν πρόσωπα, όχι πολιτικές.
Για τον προοδευτικό χώρο, στον πυκνό χρόνο μέχρι τις επόμενες εκλογές, πρέπει να σταθούμε ρεαλιστικά στο γεγονός ότι κανένα κόμμα δεν μπορεί μόνο του να διαμορφώσει όρους εκλογικής αυτοδυναμίας με προγραμματική ενότητα διακυβέρνησης. Το παράδειγμα ανετοιμότητας στη Γαλλία διδάσκει ότι πρέπει να αποφευχθούν λάθη, παραλείψεις που θα δώσουν στη ΝΔ νέα τετραετία διακυβέρνησης (4+2+4 χρόνια). Αλλά και προτρέπει στην ανάγκη ο προοδευτικός χώρος να περιορίσει τους μικροκομματικούς «πατριωτισμούς» και ενδεχόμενους «φανατισμούς».
Η σύνθεση, η υπέρβαση των αντιθέσεων του χθες παραμένει ο μόνος τρόπος για να συγκροτηθεί προοδευτικός «πόλος». Η ανάγκη για πολιτική επανεκκίνηση γίνεται όλο και πιο επιτακτική.
Μια σειρά στελεχών από όλα τα κόμματα του προοδευτικού τόξου από τον Φεβρουάριο (2024, θέατρο Αλφα) επιμένουμε να ανοίξει ο δημόσιος διάλογος μεταξύ μας, με τη συμμετοχή εκπροσώπων κοινωνικών, παραγωγικών, επιστημονικών χώρων για τη συγκρότηση εναλλακτικής προγραμματικής πρότασης διακυβέρνησης. Με μονομέτωπο αγώνα, όπως έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Η πρόταση αυτή σε καμία περίπτωση δεν καταργεί την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική αυτοτέλεια των κομμάτων. Ούτε τη θεμιτή φιλοδοξία, την άμιλλα για τη διεύρυνση της εκλογικής τους επιρροής.
Η ανάγνωση του διευρυνόμενου κοινωνικού μηνύματος μπορεί να γίνει παρατηρώντας τη μαζική συμμετοχή σε εκδηλώσεις που τροφοδοτούν τον διάλογο. Οι πρόσφατες παρςουσιάσεις του βιβλίου «Ιστόρηση 50 χρόνων» που συγγράψαμε με τον Αντώνη Κοτσακά γνώρισαν εντυπωσιακή συμμετοχή στελεχών απ’ όλο το προοδευτικό φάσμα και πολιτών που έχουν ρόλους στις διεργασίες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης (Αθήνα, Θεσσαλονίκη).
Προφανώς η συζήτηση δεν είναι εύκολη, σύντομη. Ξεπερνά όμως τους μικροανταγωνισμούς για τη σειρά κατάταξης των κομμάτων στην αντιπολίτευση. Επαναφέρει την ελπίδα, ενεργοποιεί τους πολίτες. Ανοίγει τον δρόμο για την πολιτική αλλαγή.
Ο Χάρης Τσιόκας είναι πρώην βουλευτής, στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ –
Προοδευτική Συμμαχία