Με περίπου 55 πολεμικές συγκρούσεις να μαίνονται στον πλανήτη, το χριστουγεννιάτικο «και επί γης ειρήνη» είναι πολύ πιο επιτακτικό σήμερα παρά ποτέ. Πολύ περισσότερο που η τραγική και συνάμα ειρωνική διαπίστωση είναι ότι οι πλέον αιματηρές απ’ αυτές (Ουκρανία, Γάζα κ.ά.) έχουν έντονες θρησκευτικές διαστάσεις. Βέβαια, όπως σημειώνει ο Richard Overy (στο Why War? / Γιατί Πόλεμος;), η πίστη υπήρξε πάντοτε ένα κίνητρο/πηγή/παράγων για πολεμικές συγκρούσεις. Η λογική ότι «οι πιστοί πρέπει να εξολοθρεύσουν τους άπιστους» δεν είναι μόνο γραφή του Κορανίου (τζιχάντ – ιερός πόλεμος). Ηταν, π.χ., και του Πάπα Ουρβανού Β’ το 1095, όταν ξεκινούσε τις Σταυροφορίες. Και λίγο-πολύ και των ενδοθρησκευτικών/χριστιανικών πολέμων στην Ευρώπη (καθολικοί εναντίον προτεσταντών) πριν από τη Συνθήκη της Βεστφαλίας (1648). Στη συνέχεια έγιναν διεθνικοί/διακρατικοί (αν και η ενδοχριστιανική αντιπαράθεση επιβίωσε, όπως στη Βόρεια Ιρλανδία, με τη σύγκρουση καθολικών και προτεσταντών πριν από τη συμφωνία της Μ. Παρασκευής – 1978). Είναι αξιοσημείωτο ότι ο καθηγητής Σάμιουελ Χάντινγκτον όταν έγραφε για τη «σύγκρουση των πολιτισμών» ως της κύριας μορφής αντιπαράθεσης στον σύγχρονο κόσμο εννοούσε πολύ περισσότερο σύγκρουση μεταξύ της (καθολικής) χριστιανοσύνης και του πολιτικού Ισλάμ παρά άλλων πολιτιστικών μορφωμάτων.
Οι δύο τραγικές πολεμικές συγκρούσεις που βιώνουμε στις μέρες μας έχουν έντονα θρησκευτικά στοιχεία. Στην Ουκρανία ο πόλεμος οφείλεται βέβαια στον εθνικιστικό ιμπεριαλισμό και στη νεοαυτοκρατορική επιθετικότητα της ρωσικής πολιτικής ηγεσίας (πρόεδρος Πούτιν). Αλλά έχει προσλάβει και εμφανή θρησκευτική διάσταση. Ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος ενώ διακονεί το «επί γης ειρήνη» χαρακτηρίζει τη βάρβαρη στρατιωτική επέμβαση «ιερό πόλεμο», ευλογεί τα όπλα και προσεύχεται για τη νίκη της Ρωσίας εναντίον της χριστιανικής/ορθόδοξης Ουκρανίας. Η τέλεια θρησκευτική υποκρισία. Η θρησκεία στην υπηρεσία ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων. Η Ουκρανία από την πλευρά της αναγκάζεται να απαγορεύσει τη δραστηριότητα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο έδαφός της, ενώ η Εκκλησία της απομακρύνεται από τη Ρωσική/Πατριαρχείο (προσδένεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως).
Ο πόλεμος στη Γάζα μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης έχει χαρακτηριστεί ήδη «θρησκευτικός πόλεμος» («Foreign Policy»). Η άρνηση της ηγεσίας του Ισραήλ να αποδεχθεί έναν συμβιβασμό με τους Παλαιστινίους πάνω στη φόρμουλα των δύο κρατών υπαγορεύεται και από παρωχημένους θρησκευτικούς λόγους. Με αποτέλεσμα στον τόπο όπου για πρώτη φορά υποτίθεται ακούστηκε το «επί γης ειρήνη» να κυριαρχούν το μίσος, η έχθρα, οι σφαγές αμάχων (από το Ισραήλ). Η κυβέρνηση συνασπισμού του Μπενιαμίν Νετανιάχου περιλαμβάνει ως γνωστόν ακραίες θρησκευτικές (ιουδαϊκές) δυνάμεις που ανοιχτά διακηρύσσουν το μίσος για τους Παλαιστινίους και την περιφρόνησή τους στους μουσουλμανικούς τόπους λατρείας (σε Ιερουσαλήμ και αλλού). Είναι οι δυνάμεις που εν πολλοίς υπαγορεύουν την αδιάλλακτη πολεμική στρατηγική του Ισραήλ. Ενώ ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αγνοεί τις ειρηνευτικές προτροπές των ΗΠΑ (πρόεδρο Τζο Μπάιντεν) γιατί γνωρίζει ότι μπορεί να στηριχθεί στο πανίσχυρο ισραηλινό λόμπι που αποτελείται από εβραίους και ευαγγελιστές χριστιανούς. Οι τελευταίοι πιστεύουν ότι η Δευτέρα Παρουσία θα συντελεστεί μόνον όταν όλοι οι Εβραίοι επιστρέψουν στη «Γη του Ισραήλ», δηλαδή στη Δυτική Οχθη ή στην Ιουδαία και Σαμάρεια, όπως την αποκαλούν με τη βιβλική της ονομασία.
Και η χριστιανική Δύση που ψάλλει αυτές τις μέρες το «επί γης ειρήνη» συνεχίζει να ανέχεται και να επενδύει ακάθεκτα στον πόλεμο…
Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος του ΕΛΙΑΜΕΠ