Με τις τιμές των κατοικιών να έχουν ξεφύγει, τα επιτόκια των δανείων στα ύψη και το κόστος ζωής να πληγώνει τις αποταμιεύσεις, όλο και περισσότεροι έχουν καταφύγει τα τελευταία χρόνια στην «Τράπεζα Μπαμπάς & Μαμά» ώστε να καταφέρουν να βάλουν ένα… κεραμίδι επάνω από το κεφάλι τους.
Η υποστήριξη των γονιών (και των παππούδων) προς τα παιδιά, ειδικά μετά την ενηλικίωση, δεν είναι αυτονόητη βέβαια. Ούτε έχουν όλοι τη δυνατότητα να συμβάλλουν, δίδοντας δεκάδες (αν όχι εκατοντάδες) χιλιάδες δολάρια ως ενίσχυση για την πληρωμή της προκαταβολής (deposit).
Ωστόσο, όπως γνωρίζουν καλά πολλοί συμπάροικοι, δεν είναι λίγοι αυτοί που θα κάνουν ό,τι μπορούν να βοηθήσουν έως και τα εγγόνια τους να αγοράσουν ένα σπίτι ή διαμέρισμα, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι οι ίδιοι μπορεί να ρισκάρουν τη δική τους «ασφαλή συνταξιοδότηση».
Η αγορά κατοικίας ποτέ δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Χρειαζόταν πάντα σκληρή εργασίας και θυσίες. Αλλά, ειδικά στις μέρες μας η ιδιοκτησία μοιάζει πιο ανέφικτη από ποτέ.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κοινοβουλίου της Βικτώριας, ένας ενοικιαστής, με μέσο εισόδημα, ο οποίος καταφέρνει να βάλει στην άκρη το 20% των εσόδων του σήμερα, θα έχει αποταμιεύσει αρκετά χρήματα για μια προκαταβολή σπιτιού το… 2035.
Και αυτό είναι το «σχετικά καλό σενάριο». Γιατί, σύμφωνα με το «κακό», αν τα ενοίκια καταγράψουν αύξηση, με τον ιστορικά υψηλό ρυθμό που παρατηρήθηκε το 2022 και το 2023, ο χρόνος που θα απαιτείται για την αποταμίευση του πολυπόθητου «20%», θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 65 χρόνια.
Το «πιο καλό σενάριο», είναι ότι -σύμφωνα πάντα με την έκθεση- ένα νοικοκυριό θα χρειαζόταν 6,4 χρόνια για να αποταμιεύσει αρκετά χρήματα για την προκαταβολή μίας κατοικίας αξίας 755.000 δολαρίων, εάν βέβαια κατάφερνε να βάζει στην άκρη το 20% των εσόδων. Και πάλι, αυτός ο χρόνος είναι αυξημένος κατά 19% από το 2019, όταν χρειάζονταν 5,4 χρόνια και κατά πολύ περισσότερο σε σχέση με κάποιες δεκαετίες πριν.
Από την απαρχή της πανδημίας COVID-19 έως και τους πρώτους μήνες του 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της Commonwealth Bank -που διαθέτει το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο δανείων στην Αυστραλία- η μέση προκαταβολή για πρώτη κατοικία -μέσης αξίας- αυξήθηκε κατά σχεδόν 50% από 108.400 δολάρια σε 159.000 δολάρια. Και οι τιμές σπιτιών και διαμερισμάτων συνέχισαν ανοδικά το 2023, ενώ κατέγραψαν μικρή μόνο πτώση το 2024.
Με τα επιτόκια δανεισμού σε υψηλά 12ετίας από την RBA (+4,35%) και τον πληθωρισμό να πλήττει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, η «Τράπεζα Μπαμπάς & Μαμά»… δούλεψε υπερωρίες (αν βέβαια και οι γονείς/παππούδες είχαν κάτι στην άκρη), όπως επιβεβαίωσε και πρόσφατη έρευνα της χρηματοοικονομικής εταιρείας Compare Club.
Πολλοί ήταν αυτοί που κατέφυγαν στην εν λόγω «Τράπεζα» για να καταφέρουν να αγοράσουν πρώτη κατοικία, αλλά από την άλλη, 1 στους 20 γονείς, βοηθώντας οικονομικά θα μπορούσε να διακινδυνεύσει τη δική του οικονομικά σταθερή συνταξιοδότηση.
Χαρακτηριστικό είναι ότι περίπου το 6% των γονέων έχουν χρεωθεί οι ίδιοι για να βοηθήσουν τα παιδιά ή τα εγγόνια τους, ενώ περίπου το 2% αξιοποιούν το κεφάλαιο των δικών τους σπιτιών (reverse mortgage).
Οι γονείς θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική τους σταθερότητα αναλαμβάνοντας χρέη ή εξαντλώντας τις αποταμιεύσεις τους, εξήγησε η επικεφαλής Έρευνας της Compare Club, Kate Browne.
«Βλέπουμε περιπτώσεις όπου η ‘Τράπεζα Μπαμπάς & Μαμά’ λειτουργεί ουσιαστικά ως ένα μη ρυθμιζόμενο πιστωτικό ίδρυμα … χωρίς τις δικλείδες ασφαλείας».
Κατά την Compare Club όσοι είχαν μπει στη διαδικασία reverse mortgage είχαν 64% περισσότερες πιθανότητες να έχουν «άγχος» για την αποπληρωμή του στεγαστικού τους δανείου από ό,τι ο μέσος πολίτης.
Επισημαίνεται ακόμα ότι οι «μεταβιβάσεις πλούτου» μεταξύ των γενεών έχουν γίνει ένα εξέχον χαρακτηριστικό της ακριβής αγοράς ακινήτων.
Η γονική βοήθεια ποικίλλει, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει χρηματικά δώρα ή δάνεια από αποταμιεύσεις, την εγγύηση υποθηκών ή την παροχή στέγης στην οικογενειακή οικία, δίχως την καταβολή ενοικίου.
Σύμφωνα με την έρευνα, ένας στους πέντε γονείς έχει δανείσει από τις αποταμιεύσεις του «σημαντική βοήθεια» στα ενήλικα παιδιά του. Ένα ποσοστό 47% δήλωσε ότι το σκέφτεται.
Από εκείνους που έχουν ήδη δανείσει χρήματα, η συντριπτική πλειονότητα φέρεται να βρίσκεται σε «υγιή» οικονομική κατάσταση και σπάνια ανησυχεί για την κάλυψη των λογαριασμών.
Η κα Browne επισήμανε ότι ορισμένοι ηλικιωμένοι είναι σε θέση να υποστηρίξουν τα παιδιά τους στην αγορά κατοικίας, αλλά τους προέτρεψε να έχουν υπόψη τους το κόστος κατά τη συνταξιοδότηση.
«Όσον αφορά στην υγεία, οι άνθρωποι πρέπει να βεβαιωθούν ότι έχουν αρκετά χρήματα για να εξασφαλίσουν φροντίδα για τα γηρατειά τους, για παράδειγμα», δήλωσε η ίδια στο AAP.
Απεύθυνε δε έκκληση σε όλους να εξετάζουν προσεκτικά τις επιλογές τους και τις πλήρεις συνέπειες των πράξεών τους.
Σημειώνεται ότι παρά τη βοήθεια από την «Τράπεζα Μπαμπάς & Μαμά» το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Αυστραλία έχει μειωθεί κατά 18% από το 1981 έως το 2021 για τα άτομα ηλικίας 30 έως 34 ετών.
Τέλος, στην Απογραφή του 2021, η πλειοψηφία αυτών που δήλωσαν ότι μιλούν -και- Ελληνικά στην Αυστραλία έχουν τη δική τους κατοικία -που αξίζει μία περιουσία πλέον- και μάλιστα την έχουν εξοφλήσει, σε ποσοστό 54% (53.645 άτομα), ενώ το μέσο ποσοστό ανά την Αυστραλία ήταν μόλις 31%.
Τα ποσοστά είναι ακόμη υψηλότερα γι’ αυτούς που δήλωσαν ότι έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα -κυρίως μεγαλύτεροι σε ηλικία- με πλήρη ιδιοκτησία σε κατοικία για το 68%.
Γι’ αυτού που δήλωσαν ότι μιλούν Ελληνικά, ένα ποσοστό 28,5% (28.263) είχαν αγοράσει κατοικία και αποπλήρωναν το δάνειο (35% ανά την Αυστραλία).
Ενοικιαστές δήλωσαν το 14,4% (έναντι 30,6% ανά την Αυστραλία) και ένα ποσοστό 1,7% δήλωσαν «άλλο», ενώ 1,4% δεν απάντησε καθόλου.
The post Βάζουν… βαθιά το χέρι στην τσέπη για να βοηθήσουν τα παιδιά τους appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.