Η προεδρική εκλογή αντιμετωπιζόταν από την πρώτη στιγμή ως αφετηριακό σημείο τόσο για τα εσωκομματικά στην κυβερνητική παράταξη όσο και για τον προσδιορισμό της σχέσης κυβέρνησης – αντιπολίτευσης, ιδίως ΝΔ – ΠΑΣΟΚ. Σε αυτή την αφετηρία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήρθε με μια πολιτική επιλογή, που έχει τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά από εκείνη του 2020. «Αλλες οι προκλήσεις του 2025, άλλες του 2020» απαντούν μονότονα οι πρωθυπουργικοί συνεργάτες. Ή αλλιώς, άλλα τα στοιχήματα ενός φρεσκοεκλεγμένου Πρωθυπουργού και άλλες οι δυσκολίες της δεύτερης τετραετίας – συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης του γνωστού, μεταπολιτευτικού αξιώματος που θέλει κάθε δεύτερη πρωθυπουργική θητεία να είναι χειρότερη από την πρώτη. Την πολιτική επιλογή Μητσοτάκη συνοδεύουν τελικά δύο αναγνώσεις – η μία για την κυριαρχία του, η άλλη για την ομηρεία του. Και θα φανεί σε επόμενες κινήσεις του το ποια από τις δύο όψεις θα επικρατήσει, επηρεάζοντας τους συσχετισμούς μέχρι τον τερματισμό, εκτός απροόπτου, το 2027.
Με την είσοδο του Κώστα Τασούλα στο Προεδρικό Μέγαρο και την εκλογή του Νικήτα Κακλαμάνη στη θέση του προέδρου της Βουλής σχηματίζεται ένα τρίγωνο ισχύος του Πρωθυπουργού: ο έλεγχός του στις τρεις κορυφαίες θεσμικές θέσεις – Μαξίμου, Προεδρία, Βουλή –, κάτι που ήδη απελευθερώνει το αντιπολιτευτικό σφυροκόπημα για «αυτοκρατορική» στάση. Τα πυρά των ημερών προστίθενται σε προηγούμενες κατηγορίες των αντιπάλων του ότι θέλει να επιβάλει την πολιτική κυριαρχία του ευρύτερα στο κράτος. Ενδεικτικές οι βολές που επανήλθαν με αφορμή την προεδρική εκλογή ακόμα και για τις Ανεξάρτητες Αρχές – εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ ακούστηκε η φράση «πραξικόπημα για να διοριστούν ΕΣΡ και ΑΔΑΕ». Κρυφά και φανερά γκάλοπ επιβεβαιώνουν πάντως ότι η κυριαρχία του Μητσοτάκη παραμένει – η ηγεμονία της πρώτης περιόδου δεν υπάρχει, υπογραμμίζουν πολιτικοί παρατηρητές. Αφενός ο Μητσοτάκης κοντράρεται με τον «Κανένα» (τελευταία ξεπερνώντας τον), αφετέρου η ΝΔ δείχνει να καβατζάρει πάλι το 30% στην εκτίμηση ψήφου, ενώ ο ίδιος προσπαθεί να ενισχύει το προφίλ του και με τον προγραμματικό λόγο και με την ατζέντα εξωτερικού, θωρώντας ότι υπερισχύει των αντιπάλων του με απευθείας διαύλους έως προσωπικές γνωριμίες του με σημαντικούς παίκτες.
Από την άλλη μπορεί ο ίδιος να προτάσσει την πολιτική συμπερίληψη ως κυρίαρχο άξονα της στρατηγικής του, ωστόσο το μότο της πρώτης τετραετίας ότι «παίζει χωρίς αντίπαλο» έξω και μέσα στο κόμμα του δεν έχει την ίδια ισχύ. Το 28% της ευρωκάλπης και οι συνακόλουθες εσωκομματικές αναταράξεις τον ανάγκασαν σε στροφή στο κόμμα, όσο κι αν συνεργάτες του ξεκαθαρίζουν ότι ούτε «ιδεολογική περιχαράκωση» επιδιώκει, ούτε εγκαταλείπει την τακτική της διεύρυνσης. Κι όμως υπάρχει η παραδοχή ότι για την επιλογή Τασούλα ζυγίστηκε η παράμετρος της καθολικής αποδοχής από τη ΝΔ. Ο Μητσοτάκης, κοινώς, αποφάσισε να ακούσει τους βουλευτές που ζητούσαν «δικό τους» Πρόεδρο, κρατώντας έτσι (προς το παρόν) ενωμένο το κόμμα.
Ακόμα και αν η προεδρική εκλογή δεν συνδέεται πια με τον κίνδυνο πρόωρων εκλογών, η πραγματικότητα είναι ότι η Βουλή εξακολουθεί να ζητάει αυξημένες πλειοψηφίες: 200 ψήφους στις δύο πρώτες ψηφοφορίες και 180 στην τρίτη. Και για πρώτη φορά από το 2000 δεν θα υπάρξει η εικόνα των Προέδρων της Δημοκρατίας που εκλέγονται με 200+ ψήφους. Συνεπώς όταν ζυγίστηκε ο πολιτικός αντίκτυπος της επιλογής Τασούλα, ιεραρχήθηκε ως σημαντική η συσπείρωση της κεντροδεξιάς εκλογικής βάσης. Εξάλλου στο παρασκήνιο παραμένουν οι γκρίνιες για «πασοκοποίηση» της κυβέρνησης, ανησυχώντας ότι οι σχέσεις ΝΔ – συντηρητικής δεξαμενής δεν είναι αποκατεστημένες και ότι δεξιότερα σχήματα βρίσκουν συστηματικά πεδίο δράσης. Αυτά είναι σε γνώση της κυβερνητικής έδρας, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για μελλοντικές δεξιές παραχωρήσεις.
Πέραν της εσωκομματικής «ειρήνης», στο Μαξίμου μετρούν το αποτύπωμα που αφήνει στον απλό κόσμο η αλλαγή φρουράς στο Προεδρικό Μέγαρο. Η επιλογή Τασούλα έγινε δεκτή με ικανοποίηση από την παραδοσιακή γαλάζια βάση – εκείνη που πάντα δυσφορούσε πνιγηρά, αλλά πλέον θυμώνει και το εκφράζει με τις κεντρογενείς επιλογές. «Στο κεντρώο ακροατήριο δεν “γράφουμε” ενθουσιασμό» παραδέχεται ενημερωμένη πηγή, αλλά για να απορρίψει τα περί οριστικής δεξιάς στροφής προσθέτει ότι «τον κυβερνητικό προσανατολισμό τον δείχνουν οι πολιτικές». Στο Μαξίμου επενδύουν επίσης στη «συναινετική θητεία» Τασούλα, σε κινήσεις δηλαδή του επόμενου Προέδρου, που, όπως πιστεύουν, θα καθησυχάσουν τις όποιες «κεντρώες» ανησυχίες. «Είναι δοκιμασμένος και στην πράξη έχει δείξει μετριοπάθεια και ενοποιητικά χαρακτηριστικά» υποστηρίζει κυβερνητική πηγή. Αλλο στέλεχος κοντά στον Πρωθυπουργό επισημαίνει τη σημασία «να διαβάζουμε τις εποχές και το ευρύτερο περιβάλλον». Αυτό που υπονοεί είναι ότι οι μητσοτακικές «διορθώσεις» στα δεξιά και η ανάγκη για αναχώματα κόντρα στις διαρροές ψηφοφόρων και στον υπερδεξιό λαϊκισμό σχετίζονται με όσα συντελούνται σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
10 κινήσεις με δεξιό συμβολισμό σε 7 μήνες
14 Ιουνίου 2024
Με έξοδο 11 στελεχών, τέσσερις επιστροφές από τον κυβερνητικό πάγκο και οκτώ φρέσκιες εισόδους ο Μητσοτάκης κάνει ανασχηματισμό – παρότι διευρυμένος αριθμητικά, είναι στοχευμένος και με ισχυρό νεοδημοκρατικό αποτύπωμα.
26 Ιουνίου
Στην επεισοδιακή συνεδρίαση της ΚΟ της ΝΔ ο Μητσοτάκης χαρακτηρίζει «ψευτοδίλημμα» τα περί (δεξιάς, αριστερής, κεντρώας) στροφής, ωστόσο διαβεβαιώνει τους βουλευτές ότι ακούει προσεκτικά τους προβληματισμούς τους.
17 Ιουλίου
Κατόπιν εσωτερικών αντιδράσεων, το Μαξίμου αποσύρει την πρόταση διορισμού της καθηγήτριας Νομικής Αικατερίνης Φουντεδάκη – εκ των συντακτών του νόμου για τα ομόφυλα ζευγάρια – στη θέση προέδρου στην Επιτροπή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
29 Ιουλίου
Η κυβέρνηση προχωρά σε αντικατάσταση σχεδόν του 1/3 των γενικών γραμματέων των υπουργείων – μια κίνηση που δεν περιέχει σοβαρές εκπλήξεις αλλά αποδεικνύεται ότι είναι σε μεγάλο βαθμό… γαλάζιας απόχρωσης.
1 Αυγούστου
Το Μαξίμου κλείνει το μάτι στην πατριωτική δεξιά, προτείνοντας τον Απόστολο Τζιτζικώστα ως τον επόμενο επίτροπο της Ελλάδας στην Κομισιόν. Ο Μητσοτάκης μιλάει ανοιχτά για «επιλογή με πολιτικά χαρακτηριστικά».
14 Νοεμβρίου
Ο Πρωθυπουργός αξιοποιεί τη συζήτηση με τον Πασκάλ Μπρικνέρ για μια διαχωριστική γραμμή από τις υστερίες της woke κουλτούρας και την «τυραννία της μειοψηφίας» στις ΗΠΑ, διαβεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να το παρακάνει στην Ελλάδα.
15 Δεκεµβρίου
Παροχές – έκπληξη πριν από την ψήφιση του προϋπολογισμού του 2025 απευθύνονται σε ακροατήρια που παραδοσιακά ενδιαφέρουν τη ΝΔ και αφορούν θέματα (ένστολων, χαμηλοσυνταξιούχων) που ανέδειξαν γαλάζιοι βουλευτές.
20 Δεκεµβρίου
Επανεντάσσεται στην ΚΟ της ΝΔ ο (διαγραφείς από τον Ιούλιο) βουλευτής Ηρακλείου Λευτέρης Αυγενάκης και αριθμεί ξανά 156 βουλευτές.
15 Ιανουαρίου 2025
Ο Μητσοτάκης επιλέγει για την Προεδρία της Δημοκρατίας ένα πρόσωπο από τα σπλάχνα της ΝΔ, τον Κώστα Τασούλα, ακούγοντας το αίτημα βουλευτών και της παραδοσιακής βάσης για «κεντροδεξιά υποψηφιότητα».
16 Ιανουαρίου
O Πρωθυπουργός προτείνει για τη θέση του προέδρου της Βουλής τον Νικήτα Κακλαμάνη, ένα στέλεχος που προειδοποιεί συχνά για επιπτώσεις από τον παραγκωνισμό της «γνήσιας λαϊκής Δεξιάς».