Το καταφύγιο οφείλει να είναι ο χώρος που προστρέχει κάποιος αδύναμος για να προστατευθεί. Τα καταφύγια ζώων στη χώρα μας, ιδίως τα δημοτικά, συχνά μετατρέπονται σε σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ομοιάζουν σε αποθήκες ζωντανών ζώων. Δυστυχώς, η άγνοια για την επίλυση του προβλήματος ή ακόμη χειρότερα η ημιμάθεια και η ανάγκη για πρόσκαιρες και επιφανειακές λύσεις, οδηγούν σε έργα-βιτρίνα που τελικά μόνο προς επίδειξη δεν είναι. Κανένα καταφύγιο δεν χωράει τα εκατομμύρια αδέσποτα ζώα της Ελλάδας. Κανένα καταφύγιο δεν λύνει το πρόβλημα. Κανένα καταφύγιο δεν θα υποκαταστήσει ποτέ την ανάγκη για την καταπολέμηση των γενεσιουργών αιτιών του υπερπληθυσμού και της υπεργεννητικότητας.
Οι δημοτικές αρχές συχνά ψάχνουν να βρουν τη λύση προκαλώντας ένα καινούργιο πρόβλημα. Ξοδεύουν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για να χτίσουν ντουβάρια και να βάλουν πλέγματα αμφιβόλου ποιότητας και λειτουργικότητας. Κάπως έτσι βρίσκονται με υδροκέφαλα καταφύγια που φτάνουν ακόμη και τα 600 σκυλιά, όπως αυτό των Σερρών, που αντί να αποτελούν μέρος της λύσης καθίστανται ως αυτούσιο πρόβλημα. Αγνοούν ότι τα καταφύγια είναι ζωντανοί οργανισμοί, χαρακτηριστικό παράδειγμα ο «Σωκράτης» του Δήμου Αθηναίων που πεθαίνει εκεί μέσα το ένα σκυλί μετά το άλλο. Οπως δεν μπορείς σε ένα ίδρυμα παιδικής προστασίας να αφήσεις τα παιδιά νηστικά ενόψει εορτών, δεν μπορείς να αφήσεις ούτε τα σκυλιά. Χρειάζονται ανθρώπους να τ’ αγαπάνε, να τα νοιάζονται, να τα συντρέχουν με αίσθηση του καθήκοντος, όχι από αγγαρεία.
Εκατομμύρια ευρώ
Το υπουργείο Εσωτερικών παρέχει για πρώτη φορά με την ψήφιση του 4830/2021 περισσότερα από 40 εκατομμύρια ευρώ στους δήμους για τη συμμόρφωσή τους με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Χαρακτηριστικό είναι ότι η πρώτη πρόσκληση του Φιλόδημος ΙΙ αφορούσε τη δημιουργία και τον εξοπλισμό καταφυγίων με τους δήμους να παίρνουν ποσά μαμούθ για να φτιάξουν υποτίθεται υπερσύγχρονα καταφύγια ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Τα οποία όμως συχνότερα παραμένουν «βελτιωμένες» εκδοχές παλαιών σφαγείων και κλωβοί με λιμνάζοντα ύδατα ανεπαρκείς να προστατεύσουν από τις καιρικές συνθήκες και τα λοιμώδη νοσήματα όπως τα καταφύγια του Αμύνταιου και του Αργους. Κάπως έτσι και ο Δήμος Τρίπολης διατηρεί το δικό του δημοτικό καταφύγιο, για το οποίο επιχορηγήθηκε με περισσότερες από 300.000 ευρώ. Εξάλλου, είναι μάλλον ευκολότερο να δαπανήσεις εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ από το να προχωρήσεις σε μία συγκροτημένη πολιτική με μαζικές στειρώσεις αδεσπότων και επιβολή της υπεύθυνης ιδιοκτησίας μέσω ελέγχων, προγραμμάτων για δωρεάν σήμανση και στείρωση των ευάλωτων και ευπαθών ομάδων, κ.λπ.
Απανωτές υπήρξαν οι καταγγελίες για το καταφύγιο του Δήμου Τρίπολης για το οποίο όμως η Κτηνιατρική Υπηρεσία ουδέποτε είχε επιβάλει σχετικά πρόστιμα. Οχι φυσικά ότι προκαλεί τόση εντύπωση μιας και είναι σύνηθες οι κτηνιατρικές υπηρεσίες – αν και οι αρμόδιες για τον έλεγχο των καταφυγίων – να κοιτάζουν χωρίς να βλέπουν. Χαρακτηριστική είναι η στάση της κτηνιατρικής υπηρεσίας προ τριετίας στα κυνοκομεία του Δήμου Σπάρτης που βεβαίωνε 20 ημέρες πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο ότι τα σκυλιά διαβιούν σε καλή θρεπτική κατάσταση…
Ωστόσο, αυτή την φορά η Ειδική Γραμματεία του υπουργείου Εσωτερικών για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς προχώρησε σε αιφνιδιαστική επίσκεψη στο καταφύγιο του Δήμου Τρίπολης όπου κλήθηκαν η Κτηνιατρική Υπηρεσία, η Ελληνική Αστυνομία, ενημερώθηκε ο εισαγγελέας και ο περιφερειάρχης και διαπιστώθηκαν η μη τήρηση των κανόνων ευζωίας και παραβάσεις της ΚΥΑ για τη λειτουργία των καταφυγίων. Αποτέλεσμα ήταν η σύλληψη τόσο του αρμοδίου αντιδημάρχου όσο και της υπεύθυνης του καταφυγίου. Χαρακτηριστικός αποτελεί ο επίλογος της ανακοίνωσης της Γραμματείας που προαναγγέλλει μία νέα τακτική όπως όλα δείχνουν: «Η συγκεκριμένη επίσκεψη αποτελεί την πρώτη στο πλαίσιο παρακολούθησης της χρηστής λειτουργίας των δημοτικών καταφυγίων και συνολικά της συμμόρφωσης των δήμων με τον 4830/2021. Αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες».