Σουηδία και 6ο Παγκόσμιο. Το Μουντιάλ του Ονείρου (Μέρος 1ο)

1958. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτόξευαν έναν δορυφόρο στους ουρανούς: σαν δεύτερο φεγγαράκι, περιστρεφόταν γύρω από τη Γη, συναντιόταν με τους σοβιετικούς Σπούτνικ, αλλά δεν τους χαιρετούσε. Κι ενώ οι μεγάλες δυνάμεις ανταγωνίζονταν στο υπερπέραν, στη Γη άρχιζε ο εμφύλιος πόλεμος στον Λίβανο, η Αλγερία φλεγόταν, μεταδίδοντας την πυρκαγιά στη Γαλλία, και ο στρατηγός Ντε Γκωλ όρθωνε το ανάστημά του πάνω από τις φλόγες και υποσχόταν τη σωτηρία. Στην Κούβα είχε αποτύχει η γενική απεργία που είχε κηρύξει o Κάστρο εναντίον της δικτατορίας του Μπατίστα, όμως στη Βενεζουέλα μια άλλη απεργία ανέτρεπε τη δικτατορία του Πέρες Χιμένες. Στην Κολομβία, συντηρητικοί και φιλελεύθεροι ευλογούσαν με εκλογές τη μοιρασιά της εξουσίας μεταξύ τους, ύστερα από μια δεκαετία αμοιβαίας εξόντωσης, ενώ τον Ρίτσαρντ Νίξον τον υποδέχονταν με πέτρες στην περιοδεία του στη Λατινική Αμερική. O Χοσέ Μαρία Αργκέδας δημοσίευε «Τα βαθιά ποτάμια», ο Κάρλος Φουέντες τη «Διάφανη περιοχή» και η Ιδέα Βιλαρίνιο τα «Ερωτικά ποιήματα».

Στην Ουγγαρία, ο Ιμρε Νάγκι και άλλοι επαναστάτες του 1956 έπεφταν στο εκτελεστικό απόσπασμα, επειδή είχαν διεκδικήσει τη δημοκρατία αντί για τη γραφειοκρατία, και στην Αϊτή πέθαιναν οι στασιαστές που είχαν ορμήσει στο παλάτι όπου βασίλευε ο Πάπα Ντοκ Ντιβαλιέ, περιστοιχισμένος από μάγους και δήμιους. Στη Ρώμη, o νέος Πάπας ήταν ο Ιωάννης ΚΓ’, o Ιωάννης ο Καλός, ο πρίγκιπας Κάρολος ήταν ο μελλοντικός βασιλιάς της Αγγλίας, και στις κούκλες νέα βασίλισσα ήταν η Μπάρμπι. Ο Ζοάο Χαβελάνζε κατακτούσε τον βραζιλιάνικο θρόνο της βιομηχανίας του ποδοσφαίρου, ενώ στην τέχνη του ποδοσφαίρου ένα δεκαεπτάχρονο αγόρι, με το όνομα Πελέ, καθιερωνόταν ως παγκόσμιος βασιλιάς.

Η καθιέρωση του Πελέ έγινε στη Σουηδία, κατά τη διάρκεια του 6ου Παγκοσμίου Κυπέλλου. Συμμετείχαν δώδεκα ευρωπαϊκές ομάδες, τέσσερις αμερικανικές και καμία από τον υπόλοιπο κόσμο. Οι Σουηδοί μπόρεσαν να δουν τους αγώνες στα γήπεδα, αλλά και στα σπίτια τους. Ηταν η πρώτη φορά που το Μουντιάλ αναμεταδόθηκε από την τηλεόραση, μολονότι η ζωντανή αναμετάδοση έγινε μόνο στη Σουηδία, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος το είδε αργότερα.

Ηταν επίσης η πρώτη φορά που το Παγκόσμιο Κύπελλο το κέρδισε μια χώρα που έπαιζε μακριά από την ήπειρό της. Στο Μουντιάλ του ’58 η εθνική ομάδα της Βραζιλίας ξεκίνησε με μέτριες εμφανίσεις, όμως ήταν σαρωτική από τη στιγμή που οι παίκτες εξεγέρθηκαν κι επέβαλαν στον προπονητή την ομάδα που αυτοί ήθελαν. Πέντε αναπληρωματικοί έγιναν βασικοί, ανάμεσά τους o Πελέ (ένας άγνωστος έφηβος τότε), και ο Γκαρίντσα, που ήταν ήδη διάσημος στη Βραζιλία και είχε διακριθεί στους προκριματικούς, αλλά είχε αποκλειστεί από την ομάδα γιατί τα ψυχοτεχνικά τεστ τον είχαν βγάλει διανοητικά καθυστερημένο.

Εκείνοι οι μαύροι παίκτες, οι αναπληρωματικοί των λευκών, έλαμψαν με το δικό τους φως στη νέα ομάδα των αστέρων, μαζί με έναν άλλον μαύρο εξαιρετικής απόδοσης, τον Ντιντί, o οποίος οργάνωνε τα μαγικά από τα μετόπισθεν. Αγώνες και τυφώνες: η εφημερίδα «World Sports» του Λονδίνου έγραψε ότι έπρεπε να τρίψεις τα μάτια σου για να πιστέψεις ότι τα όσα έβλεπες δεν ήταν εξωγήινα. Στους ημιτελικούς, αντιμέτωποι με τη Γαλλία των Κοπά και Φοντέν, οι Βραζιλιάνοι νίκησαν 5-2, και με το ίδιο σκορ νίκησαν τους γηπεδούχους στον τελικό.

Το πρώτο γκολ το πέτυχε o αρχηγός της σουηδικής ομάδας, o Λίντχολμ, ένας από τους πλέον καθαρούς και κομψούς παίκτες στην ιστορία του ποδοσφαίρου, όμως στη συνέχεια ο Βαβά, ο Πελέ και o Ζαγκάλο έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους, μπροστά στο έκπληκτο βλέμμα του βασιλιά Γουσταύου Αδόλφου. Η Βραζιλία κέρδισε το Κύπελλο χωρίς να χάσει ούτε ένα παιχνίδι. Οταν τελείωσαν οι αγώνες, οι παίκτες χάρισαν την μπάλα στον πιο αφοσιωμένο οπαδό τους, τον μαύρο φυσικοθεραπευτή Αμέρικο. Η Γαλλία κατέλαβε την τρίτη θέση και η Δυτική Γερμανία την τέταρτη. Πρώτος στον πίνακα τον σκόρερ ήταν o Γάλλος Φοντέν, με μια βροχή από δεκατρία γκολ, οκτώ από τα οποία τα έβαλε με το δεξί, τέσσερα με το αριστερό και ένα με κεφαλιά, ακολουθούμενος από τον Πελέ και τον Γερμανό Χέλμουτ Ραν, που σημείωσαν από έξι.

Στο Μουντιάλ του 1958 η Βραζιλία κέρδιζε την Αυστρία 1-0. Το γκολ έφυγε από τα πόδια του Νίλτον Σάντος. Στην αρχή του δευτέρου ημιχρόνου o Νίλτον, o άνθρωπος κλειδί της βραζιλιάνικης άμυνας, γνωστός και ως εγκυκλοπαίδεια για τις πολλές γνώσεις του στο ποδόσφαιρο, εγκατέλειψε τη θέση του. Πέρασε στη μεσαία γραμμή, απέφυγε δύο αντιπάλους και συνέχισε να προωθείται. Ο βραζιλιάνος προπονητής Βισέντε Φεόλα έτρεχε κι αυτός κατά μήκος της γραμμής, αλλά έξω από τον αγωνιστικό χώρο. Καταϊδρωμένος, του φώναζε: «Γύρνα πίσω, γύρνα πίσω»! O Νίλτον, απτόητος, συνέχιζε την πορεία του προς την αντίπαλη περιοχή. Ο χοντρός Φεόλα τραβούσε τα μαλλιά του, σε απόγνωση, αλλά o Νίλτον δεν έδωσε την μπάλα σε κανέναν επιθετικό: έκανε όλο το παιχνίδι μόνος του, ολοκληρώνοντάς το με ένα υπέροχο γκολ. Τότε ο Φεόλα σχολίασε, πανευτυχής: «Βλέπετε; Αυτός ξέρει τι κάνει. Δεν σας το είχα πει;».

Αξιοσημείωτο όμως ήταν και το γκολ του Γκαρίντσα που συνέβη το 1958 στην Ιταλία, όπου η εθνική ομάδα της Βραζιλίας έπαιζε με τη Φιορεντίνα, σε αγώνα προετοιμασίας για το Μουντιάλ της Σουηδίας. O Γκαρίντσα όρμησε στην περιοχή, εξουδετέρωσε έναν αμυντικό, ύστερα άλλον, κι άλλον. Οταν είχε αποφύγει ακόμα και τον τερματοφύλακα, διαπίστωσε ότι πάνω στη γραμμή του τέρματος υπήρχε ένας αντίπαλος: o Γκαρίντσα προσποιήθηκε πως δίσταζε, πως θα σούταρε στη γωνία, και ο άλλος έφαγε τα μούτρα του πάνω στο δοκάρι. Τότε ο τερματοφύλακας άρχισε πάλι να τον ενοχλεί. Ο Γκαρίντσα τού πέρασε την μπάλα κάτω από τα πόδια, και μπήκε κι ο ίδιος στο τέρμα. Στη συνέχεια, με την μπάλα παραμάσχαλα, επέστρεψε αργά στον αγωνιστικό χώρο. Περπατούσε κοιτάζοντας κάτω, ίδιος Σαρλό σε αργή κίνηση, σαν να ζητούσε συγγνώμη για εκείνο το γκολ που αναστάτωσε όλη τη Φλωρεντία.