Η Κίνα λέει «ναι» στη μοναχική ζωή

Η παραδοσιακή εικόνα της Κίνας ως μιας κοινωνίας βασισμένης στις οικογενειακές αξίες καταρρέει, καθώς οι νεαροί Κινέζοι απομακρύνονται ολοένα και περισσότερο από τον γάμο. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Πολιτικών Υποθέσεων της Κίνας επιβεβαιώνουν αυτή την τάση: το 2024 καταγράφηκαν μόλις 6,1 εκατομμύρια γάμοι, ο χαμηλότερος αριθμός από το 1980, όταν ξεκίνησαν οι σχετικές καταγραφές.

Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι η πτώση αυτή συνέβη κατά τη διάρκεια του Ετους του Δράκου, το οποίο θεωρείται σύμβολο καλής τύχης στην κινεζική παράδοση. Παραδοσιακά, οι γάμοι και οι γεννήσεις αυξάνονταν αυτή τη χρονιά, καθώς οι οικογένειες ήθελαν να συνδέσουν τη μοίρα των παιδιών τους με το πιο ευοίωνο ζώδιο του κινεζικού ημερολογίου.

Ωστόσο, η νέα γενιά Κινέζων απορρίπτει πλέον τα κοινωνικά στερεότυπα, αποφεύγοντας όχι μόνο τον γάμο αλλά και τη δημιουργία οικογένειας. Η μεταβολή αυτή προκαλεί μεγάλη ανησυχία στην κινεζική κυβέρνηση, που βλέπει τη χώρα να βυθίζεται σε δημογραφική κρίση.

Η αύξηση του κόστους ζωής, οι υπερβολικές οικογενειακές υποχρεώσεις και η απαιτητική αγορά εργασίας είναι μερικοί από τους βασικούς λόγους που οι νέοι Κινέζοι απομακρύνονται από τον θεσμό του γάμου.

Στα κινεζικά social media, πολλές γυναίκες δηλώνουν ότι δεν βλέπουν κανέναν λόγο να παντρευτούν. Αλλες υποστηρίζουν ότι «ο αδελφός μου μπορεί να αναλάβει το καθήκον του γάμου», υποδηλώνοντας πως οι άντρες είναι πλέον οι μόνοι που πιέζονται να συνεχίσουν την οικογενειακή παράδοση.

Η ίδια νοοτροπία όμως ισχύει και για τους άντρες. Εκτός από τις κοινωνικές πιέσεις, οι άντρες αντιμετωπίζουν και σοβαρά οικονομικά εμπόδια. Να σημειωθεί ότι σε πολλές περιοχές της Κίνας η προίκα παραμένει απαραίτητη για τον γάμο. Ωστόσο, η πολιτική του ενός παιδιού, που εφαρμόστηκε για δεκαετίες, οδήγησε σε σημαντική ανισορροπία μεταξύ των φύλων, με αποτέλεσμα οι γυναίκες να είναι λιγότερες από τους άντρες. Αυτό σημαίνει ότι οι προίκες έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, καθιστώντας τον γάμο απαγορευτικό για άντρες με χαμηλότερα εισοδήματα.

Ενας νεαρός χρήστης του Διαδικτύου τόνισε το πρόβλημά του: «Δεν έχω αυτοκίνητο, μόνο ένα σπίτι στο χωριό και βγάζω 5.000 γουάν τον μήνα (περίπου 655 ευρώ). Φοβάμαι ότι η κόρη κάποιου άλλου θα πεθάνει της πείνας αν με παντρευτεί». Ενας άλλος παραδέχεται ότι αδυνατεί να αποπληρώσει το δάνειό του, οπότε δεν μπορεί να καλύψει τα έξοδα του γάμου, ενώ ένας τρίτος – που διαθέτει αυτοκίνητο, σπίτι και σταθερή δουλειά – δηλώνει ότι ο γάμος θα μειώσει την ποιότητα ζωής του.

Μπορεί να έχει πάνω από 1 δισ. πληθυσμό, αλλά το μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα της Κίνας εντείνεται από το γεγονός ότι τα παιδιά που γεννιούνται εκτός γάμου συχνά δεν μπορούν να καταχωριστούν νόμιμα στις κρατικές υπηρεσίες. Αυτό κάνει την απόκτηση παιδιών ακόμα πιο δύσκολη για όσους απορρίπτουν τον γάμο. Η Κίνα χάνει πληθυσμό για τρίτη συνεχή χρονιά, κάτι που δεν είχε συμβεί από το 1961 και τον μεγάλο λιμό. Παρότι η κυβέρνηση έχει προσφέρει πληθώρα κινήτρων για να ενθαρρύνει τις γεννήσεις – μεταξύ αυτών και η νομιμοποίηση της πολυτεκνίας (έως τρία παιδιά) –, η ανταπόκριση παραμένει απογοητευτική.