Τα όσα συνέβησαν κατά την επίσκεψη Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο και άφησαν άναυδο τον πλανήτη, πέραν του τι σημαίνουν για το μέλλον της Ουκρανίας, πιστοποιούν οριστικά και ότι η παγκόσμια μεταπολεμική τάξη είναι τελεσίδικα όχι απλώς παρελθόν, μα η νέα πραγματικότητα που παίρνει τη θέση της μοιάζει με πλήρη αντιστροφή της. Κατά κάποιον τρόπο πρόκειται για μία πικρή ειρωνεία της ιστορίας: αυτό που άπαντες, ιδίως στην Ευρώπη, εύχονταν επί δεκαετίες, δηλαδή το να σταματήσει η συγκρουσιακότητα μεταξύ των δύο μεγάλων πυρηνικών δυνάμεων που όχι μία ή δύο φορές έφερε την ανθρωπότητα στο χείλος της αβύσσου, να που τελικά όχι απλώς συμβαίνει, αλλά φτάνει στο άλλο άκρο, δείχνοντας να αφήνει πλέον τη λεγόμενη Δυτική Ευρώπη στο περιθώριο της σχέσης της Αμερικής με τη Ρωσία ενώ επί πολλές δεκαετίες συνιστούσε το επίκεντρό της, εγγυώμενη την, και μάλιστα χωρίς ουσιαστικό κόστος, ασφάλειά της έναντι της Ρωσίας.
Η Ευρώπη απόλαυσε αυτό το μείζον αγαθό από το 1945 μέχρι και σήμερα, αλλά η ίδια δεν έδειξε όλα αυτά τα χρόνια την ελάχιστη προθυμία να συμβάλει και εκείνη όχι μόνον στην ίδια της την κοινή ασφάλεια, αλλά, πολύ περισσότερο, στις ευρωατλαντικές δεσμεύσεις της αντιδρώντας μονίμως και κατά σύστημα στους Αμερικανούς και κρατώντας τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ στα ελάχιστα δυνατά επίπεδα. Επί της ουσίας, η Ευρώπη δεν υπήρξε ενεργός σύμμαχός τους και αυτό το γνωρίζει οποιοσδήποτε δεν θέλει να κοροϊδεύει είτε τον εαυτό του, είτε τους άλλους. Θεωρούσε όμως αδιανόητο το να αλλάξει η αμερικανική πολιτική έναντί της. Και ένιωθε ασφαλής ότι μπορούσε να απέχει. Ομως, όπως πολύ επώδυνα αποδεικνύεται σήμερα, τελικά, έκανε λάθος.
Οι σκηνές που μεταδόθηκαν ζωντανά από τον Λευκό Οίκο δεν είχαν αποδέκτη τον Ζελένσκι, ούτε τους Ουκρανούς – τα ίδια ακριβώς θα είχε ακούσει και χωρίς τις κάμερες να γράφουν. Το γεγονός ότι όλα αυτά έγιναν όπως έγιναν αφορά πρωτίστως τους ευρωπαίους συμμάχους της Ουάσιγκτον: σε εκείνους κυρίως απευθυνόταν η απευθείας μετάδοση από έναν πρόεδρο που ήδη από την προηγούμενη θητεία του είχε εκφράσει πλήθος φορές τη δυσαρέσκειά του για τη στάση των Ευρωπαίων στο ΝΑΤΟ, αλλά και για τη στενή οικονομική – ενεργειακή συνεργασία που είχε επιβάλει το Βερολίνο σε ολόκληρη την ΕΕ τροφοδοτώντας με δισ. ευρώ κάθε χρόνο τη Μόσχα. Οι θέσεις του Τραμπ δεν είναι νέες: απλώς, ουδείς στην Ευρώπη πίστεψε ότι θα επέστρεφε και πήρε στα σοβαρά το να επανέλθει σε αυτή του τη στάση σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Ετσι, η Ευρώπη δεν έκανε, όπως ποτέ άλλωστε, το παραμικρό για να οργανώσει μία πραγματικά κοινή άμυνα. Και όπως πολλές φορές έχει γραφτεί εδώ, η αδράνειά της αυτή έχει τους λόγους της: τα στρατηγικά της συμφέροντα δεν είναι ενιαία, ενώ η πιο μεγάλη και ισχυρή οικονομικά χώρα, η Γερμανία, δεν θέλει κατά κανέναν τρόπο να δημιουργηθεί ένας πραγματικά κοινός ευρωπαϊκός στρατός που θα σημαίνει ένα νέο επίπεδο ένωσης το οποίο το Βερολίνο δεν επιθυμεί και που δεν πρόκειται να συμβάλει σε αυτό, ακόμα κι αν τώρα πει κάτι διαφορετικό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν ο απερχόμενος καγκελάριος Σολτς ανακοίνωσε στη Βουλή το θηριώδες εξοπλιστικό πρόγραμμα των 100 δισ. ευρώ με τους βουλευτές όλων των κομμάτων να τον χειροκροτούν επί επτά λεπτά όρθιοι που οικοδομεί τον νέο «ισχυρότερο στρατό της Ευρώπης» όπως ο ίδιος είπε, ανέφερε ότι το κάνει για να προστατεύσει όλη την Ευρώπη. Ομως, ω του θαύματος, όλη η Ευρώπη, της Γαλλίας συμπεριλαμβανομένης, της μόνης πυρηνικής δύναμης της ΕΕ, το έμαθε… από την τηλεόραση – και αυτό τα λέει όλα.
Ενωμένη Ευρώπη, σε πολιτικό, διεθνές πολιτικό και, ιδίως, στρατιωτικό επίπεδο, δεν υπήρξε ούτε μία ημέρα στη μακρότατη ιστορία της. Και υπάρχουν ισχυρότατοι λόγοι γι’ αυτό. Λόγοι που κάθε άλλο παρά έχουν εκλείψει. Ούτε θεραπεύονται από μία νομισματική ένωση. Λόγοι που δεν επιτρέπουν την πραγματική ένωση της Ευρώπης, την οποία ουδείς μπορεί να σώσει από τον εαυτό της.