Συνδέει άραγε κάτι τη μεγαλειώδη Ακρόπολη που «συμβολίζει την αιωνιότητα» και οπωσδήποτε «βρίσκεται στον αντίποδα δυστοπίας με πτώματα και γάτες» και το άθλιο Γεντί Κουλέ, δύσμορφο τόπο βασανιστηρίων και εκτελέσεων για τα οποία έγραψαν χθες τα «Νέα»;
Οι αναφορές στην Ακρόπολη έγιναν με αφορμή τη διαφαινόμενη άρνηση του ΚΑΣ να γυρίσει σκηνές της νέας ταινίας του ο Γιώργος Λάνθιμος, αυτές στο Γεντί Κουλέ με αφορμή την ανακάλυψη 33 σκελετών πολιτικών κρατουμένων του Εμφύλιου σε ομαδικό τάφο.
Η πολιτική βαρβαρότητα συνδέει τα δύο μνημεία: του Γεντί Κουλέ είναι προφανής, της Ακροπόλεως κρύβεται στο αθηναϊκό νεκροταφείο του Φαλήρου όπου είναι θαμμένοι οι 79 «Δεσμώτες του Φαλήρου»· εικάζεται ότι είναι και αυτοί θύματα πολιτικού εγκλήματος, του γνωστού «Κυλώνειου Άγους»: οι Αλκμεωνίδες δεν σεβάστηκαν τους στασιαστές που κατέφυγαν ικέτες στον «Ιερό Βράχο» και τους θανάτωσαν με τον φρικτό τρόπο του «αποτυμπανισμού», αθηναϊκής εκδοχής του ρωμαϊκού σταυρικού θανάτου – τον περιγράφει εναργώς ο Αριστοφάνης στις Θεσμοφοριάζουσες.
Είμαστε πάντως πιο πολιτισμένοι από τους αρχαίους Αθηναίους: οι στασιαστές του Γεντί Κουλέ είχαν δικαστεί, έστω και «για τα μάτια του (έξω) κόσμου».
Στο ίδιο Νεκροταφείο του Φαλήρου βρέθηκαν το 1915 άλλοι 18 αποτυμπανισμένοι. Ο ανασκαφέας Στρατής Πελεκίδης θεώρησε πως πρόκειται για Αθηναίους που εκτελέστηκαν το 415 π.Χ. ως ένοχοι του γνωστού σκανδάλου «κοπής των Ερμών» και «βεβήλωσης των Ελευσινίων Μυστηρίων» από τον Αλκιβιάδη κατά την αναχώρηση των Αθηναίων για τη Σικελία.
Η ανακάλυψη του Πελεκίδη προκάλεσε οργή: «‘σκίαζε’ την εξιδανικευμένη εικόνα της αρχαίας Αθήνας. Οι εφημερίδες κατηγορούσαν τον Πελεκίδη για ‘σοσιαλιστή’ που επιδιώκει να παρουσιάσει ως ‘βάρβαρη’ την κλασική αρχαιότητα», διαβάζω σε συνέντευξη της Στέλλας Χρυσουλάκη που ανακάλυψε τους «Δεσμώτες». Όπως συμβαίνει σήμερα με τον Γιώργο Λάνθιμο. Όμως, τα αρχαία κακουργήματα «είναι πλευρά της κοινωνίας που εγώ δεν βλέπω καθόλου ως υποτιμητική για την ιστορία της Αθήνας. Είναι αληθινή πτυχή της», διαβάζω σε άλλη συνέντευξη της κ. Χρυσουλάκη.
Ας θυμίσω πως ο Φειδίας –μεγάλος καλλιτέχνης αλλά και μεγάλος εργολάβος– πέθανε στη φυλακή επειδή έκλεψε χρυσάφι από το άγαλμα της Αθηνάς που κατασκεύασε· μπορεί και από αυτό του Δία της Ολυμπίας, διχάζονται οι γνώμες. Ας θυμηθούμε πρόσφατο πολιτικό έγκλημα: τη λογοκρισία μικρής ταινίας του Κώστα Γαβρά επειδή παρουσίασε το πασίγνωστο γεγονός ότι οι Χριστιανοί βεβήλωσαν τον Παρθενώνα.
Κρύβοντας και εξωραΐζοντας τα πολιτικά κακουργήματα του παρελθόντος προετοιμάζουμε λόγω άγνοιας τα κακουργήματα του μέλλοντος. Ας αφήσουμε λοιπόν τον ευαίσθητο Λάνθιμο να μας προειδοποιήσει με τη δυστοπία του είτε να τα αποφύγουμε είτε να τα υποστούμε εκόντες.