Σε άρθρο του στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Π.Κ. Ιωακειμίδης ισχυρίσθηκε ότι «η ευρωπαϊκή άμυνα δεν καλύπτει την Ελλάδα» (24.03.2025). Θα ισχυρισθώ το ακριβώς αντίθετο με βάση την ίδια τη Λευκή Βίβλο, τη συμπληρωματική Στρατηγική Ετοιμότητας αλλά και τη δυναμική της ανόδου της ΕΕ ως συλλογικό πάροχο ασφαλείας.
Οντως η γενεσιουργός αιτία της ανάδυσης της ΕΕ ως συλλογικό πάροχο ασφαλείας είναι η Ρωσία, ο πόλεμος που εξαπέλυσε κατά της Ουκρανίας όσο και η ανασφάλεια που αυτός ο πόλεμος προκάλεσε στις χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης.
Ομως αυτή η γενεσιουργός αιτία δεν γεννά μια πολιτική που είναι ειδική προς τη συγκεκριμένη συγκυρία αλλά γενικές αρχές, όσο και τις επιχειρησιακές δυνατότητες που τις υποστηρίζουν: την αρχή της προστασίας των κρατών-μελών έναντι της στρατιωτικής απειλής, που απορρέει από μια μη χώρα-μέλος, όσο και τη στρατιωτική ικανότητα αυτή η αρχή να καταστεί αποτελεσματική δράση. Οι απειλούμενες χώρες-μέλη από τη Ρωσία έχουν κάθε συμφέρον αυτή η αρχή της συλλογικής άμυνας να εφαρμόζεται αυτόματα και χωρίς να δίνει περιθώρια διακριτικής ερμηνείας, ώστε άλλες χώρες-μέλη να μην εκμεταλλευτούν την όποια ευελιξία για να απέχουν από τη συλλογική άμυνα. Εχουν κάθε συμφέρον με άλλα λόγια να δουν στην Ελλάδα – που απειλείται από την πανομοιότυπη συμπεριφορά του καθεστώτος Ερντογάν με το καθεστώς Πούτιν – τον εαυτό τους.
Βεβαίως πρέπει να αποκλείσουμε την Τουρκία από τη συμμετοχή στην ανάταση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, απαιτώντας τη σύναψη μιας αμυντικής συμμαχίας την οποία δεν μπορεί να υπογράψει, διότι δεν μπορεί να αποκηρύξει την επιθετικότητά της απέναντι στην Ελλάδα. Και υπογραμμίζουμε ότι όποια συνεργασία και αν έχει η τουρκική αμυντική βιομηχανία με ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες είναι μη αξιοποιήσιμη σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης. Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο το Ηνωμένο Βασίλειο κράτησε για το Πολεμικό Ναυτικό της θωρηκτό το οποίο παρήγγειλε και πλήρωσε η Οθωμανική Αυτοκρατορία σε βρετανικά ναυπηγεία. Κατά αναλογία, σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης η χώρα μας μπορεί να ζητήσει για τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις UAVs που παραγάγει η τουρκοϊταλική Bayrak-Piaggio στη Σαβόνα, στη βορειοδυτική Ιταλία.
Είναι επίσης καθοριστικής σημασίας ότι η Λευκή Βίβλος υποστηρίζεται από τη στρατηγική της ΕΕ για την «Ενωση Ετοιμότητας». Η εν λόγω στρατηγική θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία μιας κοινής υπηρεσίας πληροφοριών της ΕΕ. Σε αυτή την υπηρεσία πληροφοριών θα συμμετέχουν οι υπηρεσίες πληροφοριών των χωρών-μελών και θα στοχεύει στην ανάλυση και τον εντοπισμό των απειλών τρίτων χωρών προς χώρες-μέλη της ΕΕ όσο και την προετοιμασία της συλλογικής αμυντικής αντίδρασης προς την απειλή που θα εκφραστεί προς οποιαδήποτε χώρα-μέλος. Η εργαλειοθήκη της απειλής, από τις υβριδικές απειλές μέχρι τη στρατιωτική εισβολή, είναι κοινή, όσο και η εργαλειοθήκη της αποτροπής και απόκρουση της απειλής. Οποιαδήποτε μορφή απειλής εκπορεύεται από την Τουρκία προς την Ελλάδα, θα βρίσκει έτοιμο τον συλλογικό αμυντικό μηχανισμό της ΕΕ, της ανάλυσης πληροφοριών, της προετοιμασίας της αποτροπής και απόκρουσής της. Και πρέπει να πούμε ότι αυτή η διαδικασία δεν θα είναι μια στενά επιχειρησιακή διαδικασία αλλά μια κοινωνικοποίηση, από εμάς, των ευρωπαίων εταίρων μας στην παραβατικότητα και επεκτατισμό της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας.
Ο Αντώνης Καμάρας είναι ερευνητικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ