Τα Τέμπη απασχολούν την επικαιρότητα σχεδόν σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής. Οι προσλήψεις δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση. Πριν από μερικές ημέρες ο νέος αναπληρωτής Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης επικαλέστηκε την τραγωδία για να δικαιολογήσει τις αλλαγές στο πλαίσιο των προσλήψεων του ΟΣΕ. Αρχικά ανακοινώθηκε με πρωτοσέλιδα ότι έρχονται προσλήψεις στον ΟΣΕ εκτός ΑΣΕΠ, ενώ ο ίδιος ο αναπληρωτής υπουργός σε τηλεοπτική συνέντευξή του έστρεψε τα βέλη του στην Αρχή, κατονομάζοντάς την ως κύριο υπαίτιο των καθυστερήσεων για την ολοκλήρωση προσλήψεων που έχουν δρομολογηθεί από το 2022. Ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ δεν άργησε να σηκώσει το γάντι, δηλώνοντας την ίδια ημέρα «αυτή είναι μόνο η μισή αλήθεια», επιμένοντας στον περιθωριακό ρόλο που επιφυλάσσει στην Αρχή το υπουργείο.
Η στήλη μας έχει πάρει θέση σε αυτή την ιδιότυπη διαμάχη σε ανύποπτο χρόνο. Στο φύλλο της 5ης Μαρτίου είχαμε επισημάνει ότι τον Νοέμβριο του 2022 το υπουργείο Μεταφορών εξέδωσε την 1/2022 προκήρυξη για την κάλυψη 90 θέσεων των κλάδων ΔΕ σταθμαρχών, κλειδούχων, ηλεκτρολόγων, ηλεκτρονικών και χειριστών μηχανημάτων έργου του ΟΣΕ. Η προκήρυξη αυτή εκδόθηκε βάσει του ειδικού νόμου (Ν. 4903/2022) που εξαιρεί ορισμένες διαδικασίες πρόσληψης από τον έλεγχο του ΑΣΕΠ, το οποίο περιορίζεται απλώς στο να εγκρίνει το κείμενο της προκήρυξης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το ΑΣΕΠ, μέχρι τα Τέμπη, δεν είχε κανέναν άξιο λόγου ρόλο στη στελέχωση των κρίσιμων «θέσεων ασφαλείας» του ΟΣΕ.
Μετά βεβαίως το δυστύχημα των Τεμπών προβλέφθηκε άρον άρον (Ν. 5039/2023) ότι στις επιτροπές για τη διεξαγωγή των πρακτικών δοκιμασιών, όπως και στην επιτροπή αξιολόγησης των αιτήσεων, θα προεδρεύει μέλος του ΑΣΕΠ. Με άλλα λόγια, ένα μέλος του ΑΣΕΠ σε τριμελείς επιτροπές στελεχών του ΟΣΕ… Πρόκειται ολοφάνερα για μια, κατόπιν εορτής, «πινελιά αξιοκρατίας», που επιχειρεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τον αρχικό αποκλεισμό της Αρχής. Το παράδοξο είναι ότι την επικαλείται ο νέος υπουργός ως επίσημη δικαιολογία για την καθυστέρηση των προσλήψεων, γεγονός που αποτελεί νέο «ιστορικό χαμηλό» στις σχέσεις υπουργείου – ΑΣΕΠ. Εντύπωση, μάλιστα, που ενισχύεται εάν ισχύουν όσα ανέφερε ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ σχετικά με την έλλειψη του απαραίτητου εξοπλισμού για τη διενέργεια των πρακτικών δοκιμασιών, για την οποία προφανώς δεν ευθύνεται μια Ανεξάρτητη Αρχή.
Επιπλέον, σύμφωνα με επίσημο δελτίο Τύπου του ΟΣΕ, ο Οργανισμός προχώρησε το 2024 σε προσλήψεις 305 ατόμων με δελτίο παροχής υπηρεσιών (κοινώς «μπλοκάκι»), εκ των οποίων οι 56 είναι σταθμάρχες και οι 53 κλειδούχοι. Πρόκειται πιθανότατα για εξωτερική ανάθεση υπηρεσιών («outsourcing»), χωρίς όμως κάποια σχετική πρόσκληση ή διακήρυξη, γεγονός που γεννά ερωτήματα για τον τρόπο που προχώρησαν οι προσλήψεις. Το ΑΣΕΠ έμεινε και πάλι έξω από αυτές τις έκτακτες διαδικασίες στελέχωσης με αποτέλεσμα να μην εφαρμοστεί η νομοθεσία για τις συμβάσεις έργου. Σημειωτέον ότι οι συμβάσεις αυτές, στο μέτρο που αφορούν την κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών, δεν θα εξασφάλιζαν ποτέ την έγκριση του ΑΣΕΠ, καθώς καταστρατηγούν τη σχετική διάταξη του Συντάγματος (103 Σ.).
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση διατηρεί τη θεσμική δυνατότητα να εξαιρέσει πλήρως τον ΟΣΕ από τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ. Είναι προτιμότερο να ομολογήσει αυτή την επιλογή της αντί να επιδίδεται σε επιθέσεις κατά της Αρχής.