Μνήμη Μανόλη Τριανταφυλλίδη: 66 χρόνια από τον θάνατό του

Ο μεγάλος μας παιδαγωγός και εξαίρετος γλωσσολόγος Μανόλης Τριανταφυλλίδης, με ένα τεράστιο έργο, αλλά και σημαντική προσφορά στα Ελληνικά, έφυγε από τη ζωή, στις 20 Απριλίου 1959. Ήταν ένα λαμπρό υπόδειγμα ανθρώπου με ήθος και αξιοπρέπεια αλλά και με μεγάλο σθένος και πραγματική αγάπη για την Ελλάδα και τον λαό της και ιδίως για την eλληνική γλώσσα.

Η Ελληνική γλώσσα που όλοι μας μιλούμε και γράφουμε σήμερα, πέρασε μέσα από μεγάλα εμπόδια και γλωσσικές διαμάχες που ονομάστηκαν «το γλωσσικό μας ζήτημα». Ελευθερωθήκαμε με την επανάσταση του 1821 και γίναμε το νέο Ελληνικό κράτος, αλλά μετά από αιώνες σκλαβιάς χωρίς σχολεία και δασκάλους, η κοινή ελληνική γλώσσα είχε μείνει απροστάτευτη. Η άμεση επαφή κάθε περιοχής λόγω των μεγάλων αποστάσεων, χωρίς εφημερίδες, ραδιόφωνο, κρατικών σχολείων, δασκάλων, βιβλίων και άλλων εμποδίων, άφησαν τη γλώσσα χωρίς τη μέριμνα ενός κράτους να βαδίσει μόνη της.

Επειδή όμως η γλώσσα είναι ζωντανός οργανισμός και αλλάζει συνέχεια, η κάθε περιοχή της Ελλάδας την αλλαγή αυτή την τακτοποιούσε όπως ήθελε ο καθένας και καταλήξαμε έτσι να δημιουργηθούν πολλά τοπικά ιδιώματα της γλώσσας. Όταν γίναμε κράτος χρειαζόμασταν μία ομοιόμορφη και κοινή γλώσσα για όλους η οποία δυστυχώς δεν υπήρχε.

Το γλωσσικό πρόβλημα στην Ελλάδα ήταν ορατό και από την αρχαιότητα. Η διαμάχη που προέκυψε στις αρχές του 19ου αιώνα -μετά τη επανάσταση του 1821 – σχετικά με την επιλογή της επίσημης γλώσσας του έθνους, τη Δημοτική Ελληνική (ομιλούμενη γλώσσα) ή την καλλιεργημένη απομίμηση της αρχαίας ελληνικής (καθαρεύουσα), αποτέλεσε το γλωσσικό ζήτημα που έχει ταλανίσει τη νεότερη Ελλάδα από τα προεπαναστατικά ήδη χρόνια και μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους.

Το τέλος του μπορούμε να πούμε συνεχίστηκε μέχρι το 1974 που έγινε επίσημα η γλωσσική μας μεταρρύθμιση και η Δημοτική έγινε η επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους.

Σημαντικότατο ρόλο σε αυτό το αίσιο τέλος κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα έπαιξε ο Μανόλης Τριαναταφυλλίδης και για το λόγο αυτό σήμερα του αφιερώνουμε αυτή τη μνεία στην επέτειο των 66 χρόνων από το θάνατό του στις 20 Απριλίου το 1959.

Το επιστέγασμα όλων των προσπαθειών του ήταν η έγκριση και η εκτύπωση της Μεγάλης «Νεοελληνικής Γραμματικής (της Δημοτικής)» τον Ιούνιο του 1941, από τον Οργανισμό Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων. Φαίνεται λίγο παράξενο να το μνημονεύουμε έτσι αυτό το γεγονός, αλλά ήταν άκρως μεγάλο κατόρθωμα, γιατί για πρώτη φορά η Δημοτική γλώσσα είχε τη δική της Γραμματική. Και αυτό έγινε από τη δικτατορική κυβέρνηση του Μεταξά που επίσημα ήταν υπέρ της Καθαρεύουσας. Φαίνεται όμως πως ο ήπιος χαρακτήρας και το ήθος του Τριανταφυλλίδη συνέβαλε αποφασιστικά στην εκτύπωση της Γραμματικής, η οποία και μετά το θάνατό του, το 1974, έδωσε μάλλον τέλος στη διαμάχη για τη επιλογή της επίσημης γλώσσας του κράτους που έχουμε σήμερα.

Σήμερα, πλέον, η καθαρεύουσα αποτελεί παρελθόν. Ωστόσο, η μακρά περίοδος κοινωνικής διγλωσσίας έχει κληροδοτήσει διάφορα χαρακτηριστικά στη σύγχρονη κοινή νεοελληνική γλώσσα τα οποία είναι ορατά μέχρι και σήμερα. Έχουμε ακόμη όλοι μας μια σχετική γλωσσική ανασφάλεια στην κλίση κάποιων ρημάτων, ουσιαστικών και επιθέτων, αλλά και η δυσκολία του παρατατικού, που προέρχονται από τη λόγια γλώσσα μας, πράγμα που δημιουργεί προβλήματα στην εκπαίδευση, αλλά και στη διδασκαλία της Δημοτικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας.

Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης πέθανε χωρίς να έχει κάνει οικογένεια. Η περιουσία του βάσει της διαθήκης του κληροδοτήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και με αυτήν δημιουργήθηκε το «Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών – Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη», το οποίο μέχρι και σήμερα συνεχίζει το έργο του για την προκοπή του έθνους και της της Ελληνικής Γλώσσας.

Υπάρχουν χίλια δυο άλλα πολύ σημαντικά πράγματα να ειπωθούν για την προσφορά στο Ελληνικό Έθνος του Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Στη Μελβούρνη του 2025 και στα Ελληνικά της Σχολεία, προτείνουμε κάποια Αίθουσα, Θέατρο, Γήπεδο, Βραβεία και ό,τι άλλο, να δοθεί το όνομα του ΜΑΝΟΛΗ ΤΡΑΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ, για να θυμίζει το άξιο εθνικό του έργο σήμερα και στο μέλλον. Επίσης μία «ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ» δεν θα πρέπει να λείπει από κάθε Ελληνικό σπίτι στη Μελβούρνη

Αξίζει να θυμηθούμε όλοι μας τα λόγια του μεγάλου μας Γλωσσολόγου που άφησε στη Διαθήκη του: «Συντάσσω τη διαθήκη μου με σκοπό να χρησιμέψει η μικρή περιουσία μου και μετά το θάνατό μου για να συνεχιστεί το έργο που θεωρώ από τα πιο απαραίτητα για την καλλιέργεια του εθνικού μας πολιτισμού και την πνευματική πρόοδο του λαού μας. Θέλω να ωφεληθούν κάπως από την περιουσία μου τα Ελληνόπουλα, γιατί αυτά βασανίζονται και ζημιώνουν από τη γλωσσική ακαταστασία που βασιλεύει στην παιδεία και στη ζωή μας».

Τα λόγια αυτά μπορούν να γίνουν υπόδειγμα ενός μεγάλου Μελβουρνιώτη Έλληνα Ευεργέτη της Ελληνικής Γλώσσας και στη δική μας Ελληνική Διασπορά για την ίδρυση μιας ΠΑΝΤΟΤΙΝΗΣ ΕΔΡΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ στη Μελβούρνη.

The post Μνήμη Μανόλη Τριανταφυλλίδη: 66 χρόνια από τον θάνατό του appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.