Ο άνθρωπος που κάνει τα παιδιά άντρες

Ο προπονητής του Ολυμπιακού Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ θα κάνει σίγουρα ένα καλό Πάσχα καθώς την περασμένη Κυριακή κατέκτησε για πρώτη φορά πρωτάθλημα με μια ομάδα που προπονούσε στα 64 του χρόνια. Δεν γνωρίζω αν είναι θρήσκος ο Μεντιλίμπαρ: μια περσινή έρευνα στην Ισπανία έδειξε πως οι Βάσκοι είναι οι λιγότερο θρήσκοι στην Ιβηρική Χερσόνησο. Πάνω από το 50% δηλώνει πως δεν πιστεύει σε κανένα Θεό κι ας είναι μεγάλη και η καθολική κοινότητά τους αλλά και η προτεσταντική. Το βέβαιο είναι ότι ο Μεντιλίμπαρ πιστεύει πολύ στους ανθρώπους – εν προκειμένω στους ποδοσφαιριστές του. Χάρη σε αυτή την πίστη του έφτασε με τον Ολυμπιακό στην κατάκτηση ενός πρωταθλήματος που ήταν δύσκολο γιατί ήταν για τον Ολυμπιακό υποχρεωτικό να το κατακτήσει. Το επέβαλε ο εορτασμός των 100 χρόνων της ιστορίας του.

Εϊμπαρ

Ο Μεντιλίμπαρ δεν είχε κάνει μέχρι τώρα πρωταθλητισμό. Δούλευε μέχρι να έρθει στον Ολυμπιακό πάντα εντός Ισπανίας αλλά όχι σε ομάδες που διεκδικούν τίτλους. Σίγουρα τα μάτια του έχουν δει πολλά, τόσα πολλά που δύσκολα μπορώ να τον φανταστώ να ποντάρει στη μεταφυσική. Στην Ισπανία τον σέβονται όλοι για το θαύμα της Εϊμπαρ που παραμένει η ομάδα με το μικρότερο μπάτζετ που αγωνίστηκε ποτέ στην πρώτη κατηγορία. Ο Μεντιλίμπαρ έμεινε σε αυτή για χρόνια. Οταν η Εϊμπαρ ανέβηκε στη Liga o Μεντιλίμπαρ χρειάστηκε να δημιουργήσει μια ομάδα κυριολεκτικά από την αρχή και μέσα σε ένα καλοκαίρι: το έκανε μάλιστα αποκτώντας τις υπηρεσίες δεκαπέντε ελεύθερων ποδοσφαιριστών. Ο Μεντιλίμπαρ, που ποδόσφαιρο έχει παίξει μόνο στη Β΄ Εθνική, αγαπήθηκε από τους συναδέλφους του που τον έβλεπαν να επαναλαμβάνει διαρκώς κάτι που τους έμοιαζε με θαύμα: ο ίδιος, ως μαθητής του Ιρουρέτα κάποτε αρχιτέκτονα της μεγάλης Λα Κορούνια, διαφωνούσε λέγοντας πως τα θαύματα είναι ανεξήγητα – η δουλειά του όχι. Γενικά αγαπάει τις εξηγήσεις που ωστόσο δεν είναι πάντα αυτές που ο κόσμος περιμένει να ακούσει. Οταν κέρδισε το Europa League με τη Σεβίλλη τον ρώτησαν αν το μυστικό της επιτυχίας ήταν η βελτίωση της άμυνάς της ή της επίθεσής της. «Τίποτα από αυτά δεν έκανα, απλά βοήθησα τους καλούς ποδοσφαιριστές να ηρεμήσουν και να σταματήσουν να συμπεριφέρονται σαν κακομαθημένα παιδιά» είπε προσθέτοντας πως όταν ανέλαβε τη Σεβίλλη έχανε εξαιτίας αποβολής ένα παίκτη στο ματς για ένα ολόκληρο μήνα. «Δεν είναι δύσκολο να μάθεις σε μια ομάδα να επιτίθεται καλύτερα: δύσκολο είναι να πείσεις ποδοσφαιριστές να συμπεριφέρονται με την αίσθηση της ευθύνης που έχουν οι πραγματικοί άντρες» είχε πει. Και μετά έγινε ο πρώτος που νίκησε τον Μουρίνιο σε ευρωπαϊκό τελικό.

Αντρες

Ανάλογες εξηγήσεις πιστεύω πως θα έδινε κι αν τον ρωτούσαμε πώς τα κατάφερε φέτος στον Ολυμπιακό: κι εδώ βοήθησε πολλά παιδιά να γίνουν πραγματικοί άντρες. Οι περιπτώσεις του Μπάμπη Κωστούλα και του Χρήστου Μουζακίτη είναι οι πλέον ενδεικτικές: ήρθαν από την πρωταθλήτρια Ευρώπης ομάδα Νέων του Ολυμπιακού και καθιερώθηκαν. Ο Μεντιλίμπαρ τους έριξε στα βαθιά χωρίς φόβο, αλλά και τους χρησιμοποίησε σαν να μην είναι παιδιά αλλά φτασμένοι παίκτες. Τον Κωστούλα τον έκανε αλλαγή στο ντεμπούτο του στον Βόλο ύστερα από 45 λεπτά. Τον Μουζακίτη τον άφησε στον πάγκο βλέποντας μια πτώση στην απόδοσή του μετά το καλύτερό του ματς – αυτό με τον ΠΑΟ στο Κύπελλο, το οποίο έκρινε με προσωπικό γκολ στο τέλος. Ομως ο Βάσκος βοήθησε και τον Τζολάκη να ωριμάσει γρήγορα (αυτός τον καθιέρωσε ήδη από πέρυσι) και τον Πιρόλα να σκληρύνει σε χρόνο ρεκόρ, και τον Ρέτσο να βρει συνέχεια και σοβαρότητα, και τον Ζέλσον να ξεπεράσει φοβίες που τον είχαν κρατήσει πίσω ύστερα από ένα εντυπωσιακό ξεκίνημα καριέρας και τον Γιάρεμτσουκ να βρει φόρμα και όρεξη. Η ικανότητά του ως παιδαγωγού είναι σαφώς σπουδαία. Τι τον βοηθά; Το απλό παιχνίδι που διδάσκει. Αυτό το «τρέξε παίξε» του Βάσκου, που στηρίζεται στο πρέσινγκ, στη σοβαρή άμυνα και στη στόχευση και αξιοποίηση του φορ είναι πολύ οικείο στους ποδοσφαιριστές που έχουν όρεξη να καταθέσουν ιδρώτα. Οσοι δεν είχαν (ο Ολιβέιρα και ο Γουίλιαν π.χ.) έφυγαν νωρίς.

Απαιτήσεις

Υπήρχε αρκετή περιέργεια για το πώς ο Βάσκος θα διαχειριζόταν αυτή την ειδική και δύσκολη σεζόν τη γεμάτη από απαιτήσεις. Ο Ολυμπιακός όφειλε να κερδίσει το πρωτάθλημα, αλλά να είναι και αξιοπρεπής στην Ευρώπη στην οποία θα εμφανιζόταν ως κατακτητής ευρωπαϊκού τροπαίου. Ο Μεντιλίμπαρ δεν είχε κάνει πρωταθλητισμό, ήταν όμως πάντα ένας καλός διαχειριστής παιχνιδιών. Πέρυσι ανέλαβε ένα Ολυμπιακό με το ηθικό στα τάρταρα, τρίτο στο πρωτάθλημα, μακριά από την κορυφή και με παίκτες που είχαν αλλάξει δυο προπονητές. Φέτος δεν υπήρχαν τέτοια προβλήματα: η δική του δουλειά ήταν πλέον να προετοιμάσει σωστά τα παιχνίδια και να θυμηθεί όλες εκείνες τις φορές που είχε να αντιμετωπίσει στη Λα Λίγκα την υποχρέωση της νίκης. Το να αντιμετωπίζεις με ομάδες όπως για παράδειγμα η Οσασούνα, η Βαγιαδολίδ, η Λεβάντε, η «σταχτοπούτα» Εϊμπαρ κολοσσούς όπως η Ρεάλ, η Μπαρτσελόνα, η Ατλέτικο Μαδρίτης είναι μια διαρκής πρόκληση. Αλλά και αναμετρήσεις με ομάδες που λέγονται Βιγιαρεάλ, Σεβίλλη, Εσπανιόλ, Βαλένθια, Σοσιεδάδ κ.λπ. δεν είναι απλή υπόθεση όταν χρειάζεσαι νίκες – οξυγόνο. Ο Μεντιλίμπαρ μπορεί να μην είχε κερδίσει ποτέ του το πρωτάθλημα, ξέρει όμως πολύ καλά την αξία της νίκης γιατί στην καριέρα του, πριν έρθει στον Ολυμπιακό οι νίκες του ήταν δύσκολες.

Δυσκολίες

Δύσκολες ήταν και πολλές από τις εφετινές νίκες του Ολυμπιακού – όχι μόνο στα ντέρμπι αλλά και με ομάδες όπως ο Αρης, ο ΟΦΗ, ο Παναιτωλικός, η Καλλιθέα, ο Ατρόμητος. Ο εφετινός πρωταθλητής Ελλάδας δεν είναι μια ομάδα θεαματική και σούπερ αποτελεσματική αλλά είναι μια ομάδα που προκάλεσε τόσο πολύ σεβασμό ώστε οι βασικοί της αντίπαλοι (ο ΠΑΟ και η ΑΕΚ π.χ.) άλλαξαν στρατηγική και σχήματα παίζοντας για να μη χάσουν: ο Ολυμπιακός πριν απ’ το πρωτάθλημα κέρδισε τον σεβασμό όλων. Ο Μεντιλίμπαρ διαχειρίστηκε κάθε πρόβλημα με ψυχραιμία. Ηταν συχνά απρόβλεπτος παρουσιάζοντας παίκτες σε θέσεις που λίγοι περίμεναν και ενδεκάδες που κανείς δεν φανταζόταν, αλλά ήταν και σταθερά αισιόδοξος: όπως αγαπάει να λέει αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να νιώθει μετά από κάθε ματς πως οι παίκτες του έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Και στον Ολυμπιακό ήταν βέβαιος πως αν το έκαναν θα ήταν στο τέλος πρωταθλητές.