Κάνοντας την έκπληξη, η Standard & Poor’s, αναβάθμισε την ελληνική οικονομία στο δεύτερο σκαλοπάτι της επενδυτικής βαθμίδας, παίρνοντας μάλιστα μια απόφαση σε μια δύσκολη διεθνώς περίοδο.
Ειδικότερα, η S&P αξιολογεί την ελληνική οικονομία στο ΒΒΒ με σταθερό outlook.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η απόφαση αυτή, αποτελεί μια παρέκκλιση της πρόσφατης ανακοίνωσης του οίκου, ο οποίος απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση προς τις ευρωπαϊκές χώρες για την αύξηση των αμυντικών δαπανών από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Είχε μάλιστα αναφέρει ότι η πιστοληπτική αξιολόγηση των ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ είναι πιθανό να δεχθεί πλήγμα εάν οι χώρες αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ.
Ανοδικό σενάριο
Ο διεθνής οίκος στην ανακοίνωσή του αναφέρει ότι θα «μπορούσαμε να ανεβάσουμε τις αξιολογήσεις εάν οι εξωτερικές ανισορροπίες της Ελλάδας βελτιωνόταν ουσιαστικά. Για παράδειγμα, αυτό θα μπορούσε να συμβεί εάν βλέπαμε μείωση της εξάρτησης της οικονομίας από τις εισαγωγές. Θα μπορούσαμε επίσης να αναβαθμίσουμε την Ελλάδα εάν βλέπαμε σημαντική μείωση του εξωτερικού χρέους, μεγάλο μέρος του οποίου είναι δημόσιο».
Πτωτικό σενάριο
«Θα μπορούσαμε να μειώσουμε τις αξιολογήσεις εάν η δημοσιονομική απόδοση της Ελλάδας επιδεινωθεί ουσιαστικά», τονίζεται στην ανακοίνωση.
Το σκεπτικό της απόφασης
Ο διεθνής οίκος αναφέρει ότι η Ελλάδα ξεπέρασε σημαντικά τους δημοσιονομικούς στόχους της για το 2024. Υπολογίζει ότι η κυβέρνηση πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα περίπου 3,5% του ΑΕΠ το 2024, που ισοδυναμεί με απόλυτο πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ. Αυτό είναι πολύ υψηλότερο από τον αρχικό προϋπολογισμό του στόχου του 2,1% του ΑΕΠ. Αποδίδει μέρος της υπεραπόδοσης στην υποεκτέλεση των προγραμματισμένων επενδύσεων, η οποία είναι πιθανό να αντιστραφεί το 2025. Ωστόσο, η υπέρβαση των προσπαθειών φορολογικής συμμόρφωσης υποστήριξε για άλλη μια φορά την υπεραπόδοση και αναμένει ότι αυτό θα συνεχίσει να υποστηρίζει την αύξηση των εσόδων φέτος.
Η δημοσιονομική τροχιά είναι καλά αγκυρωμένη: «Προβλέπουμε ότι η κυβέρνηση θα διατηρήσει πρωτογενή πλεονάσματα κατά μέσο όρο 2,7% του ΑΕΠ για την περίοδο 2025-2028. Μετά από ανασχηματισμό της κυβέρνησης, το νέο υπουργικό συμβούλιο παραμένει επικεντρωμένο στη δημοσιονομική σύνεση και στην ανοικοδόμηση αποθεμάτων ασφαλείας. Επιπλέον, οι προβλέψεις «καμία αλλαγή πολιτικής» συνεχίζουν να υποδεικνύουν θετικά κυκλικά κέρδη για το ελληνικό ταμείο–αυτό δίνει στην κυβέρνηση υλική δημοσιονομική ευελιξία να λάβει διακριτικά μέτρα. Αναμένουμε ότι η κυβέρνηση θα διαθέσει σε μεγάλο βαθμό πρόσθετα απροσδόκητα έσοδα για την ενίσχυση των επενδύσεων σε δημόσιες υποδομές, ιδιαίτερα καθώς το NextGenEU αρχίζει να κλείνει από το 2027», τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση.
Καλύτερες επιδόσεις
Η S&P υπογραμμίζει επίσης ότι ηελληνική οικονομία πρόκειται να συνεχίσει να έχει καλύτερες επιδόσεις από τις αντίστοιχες της ζώνης του ευρώ: «Προβλέπουμε ότι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ θα είναι κατά μέσο όρο 2,3% την περίοδο 2025-2028. Δεδομένων των περιορισμένων άμεσων διασυνδέσεων, ο αντίκτυπος στην Ελλάδα από τις αλλαγές δασμών των ΗΠΑ είναι πιθανό να είναι μέτριος. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση της επενδυτικής δραστηριότητας που συνδέεται με το NextGenEU την περίοδο 2025-2026 θα προσφέρει σημαντική άνοδο. Μεσοπρόθεσμα, η ανάπτυξη θα πρέπει να ενισχυθεί από τη συνεχιζόμενη βελτίωση των επιπέδων απασχόλησης, την αύξηση των πραγματικών μισθών και τις πιθανές θετικές επιπτώσεις από τις υψηλότερες γερμανικές δαπάνες και τις δαπάνες της ΕΕ».
Ο λόγος του καθαρού δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ παρουσιάζει σαφή και συνεχή βελτίωση. Τα διαρκή πρωτογενή πλεονάσματα, σε συνδυασμό με την ανθεκτική ανάπτυξη, οδηγούν στην πρόβλεψη ότι αυτός ο δείκτης θα μειωθεί στο 114% το 2028. Αυτό θα ήταν 50 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον δείκτη στο τέλος του 2019, σηματοδοτώντας μια από τις ισχυρότερες βελτιώσεις παγκοσμίως τον τελευταίο καιρό.
Θεσμικό και οικονομικό προφίλ: Η οικονομική δραστηριότητα εμφανίζεται ανθεκτική
Ο οίκος προβλέπει ότι η ανάπτυξη θα είναι κατά μέσο όρο 2,4% την περίοδο 2025-2026, λόγω των επενδύσεων και της ιδιωτικής κατανάλωσης, ενώ η οικονομική επέκταση στη συνέχεια θα αρχίσει να μειώνεται καθώς το NextGenEU αρχίζει να κλείνει.
Με λίγο λιγότερο από το 70% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, οι υπηρεσίες -συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού και της ναυτιλίας- κυριαρχούν στην ελληνική οικονομία. Ενώ η ναυτιλία θα μπορούσε να αποδειχθεί ευάλωτη σε έναν επιδεινούμενο εμπορικό πόλεμο, αναμένουν ότι οι άλλες υπηρεσίες θα είναι λιγότερο ευαίσθητες σε εξωτερικούς οικονομικούς κραδασμούς από τη μεταποίηση.
Οι μεγάλες οικονομικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις έχουν κάνει την οικονομική τροχιά πιο βιώσιμη, αλλά τα σημεία συμφόρησης σε τομείς όπως η δικαιοσύνη εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση.
Για τα Τέμπη
Οι ευρείας κλίμακας διαμαρτυρίες για τη διετή επέτειο από τη σιδηροδρομική καταστροφή των Τεμπών είναι απίθανο να υπονομεύσουν τη βραχυπρόθεσμη πολιτική σταθερότητα.
Η ελληνική οικονομία συνέχισε να υπερβαίνει την εκτίμηση δυνητικής ανάπτυξης 1,9% που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος. Καθοδηγούμενη από την ισχυρή επενδυτική δραστηριότητα που τροφοδοτείται από το NextGenEU, τα αυξανόμενα διαθέσιμα εισοδήματα και την ισχυρή τουριστική ζήτηση, η συνολική αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ έφτασε το 2,3% το 2024. Η οικονομία όχι μόνο ξεπέρασε την εκτίμηση της Τράπεζας της Ελλάδος για δυνητική ανάπτυξη, αλλά ξεπέρασε και την ανάπτυξη 0,9% που πέτυχε η ζώνη του ευρώ συνολικά πέρυσι. Οι επενδύσεις σε όλη την οικονομία αυξάνονται αλλά εξακολουθούν να υστερούν σε ιστορικά επίπεδα και τροφοδοτούνται από τις επενδύσεις του δημόσιου και όχι του ιδιωτικού τομέα. Επιπλέον, ένα μεγάλο μέρος της επενδυτικής δραστηριότητας του ιδιωτικού τομέα είναι σε ακίνητα. ενώ αυτό είναι γειτονικό με τον τουρισμό, δεν συμβάλλει τόσο προφανώς στην ενίσχυση της παραγωγικότητας όσο άλλες επενδύσεις κεφαλαίου, όπως τα μηχανήματα.
Οι δασμοί Τραμπ
Ο οίκος εκτιμά τον κίνδυνο για την Ελλάδα από τους νέους δασμούς των ΗΠΑ ως διαχειρίσιμο. Η Ελλάδα έχει μόνο μια μικρή άμεση έκθεση στις ΗΠΑ. Οι άμεσες εξαγωγές αγαθών ανέρχονται περίπου στο 0,8% του ΑΕΠ. Τούτου λεχθέντος, η Γερμανία και η Ιταλία, οι σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της Ελλάδας, είναι σημαντικά πιο εκτεθειμένες στον αντίκτυπο των αμερικανικών δασμών. Ο μεταποιητικός κλάδος της Ελλάδας, ο οποίος παρουσιάζει αυξανόμενη σημασία τα τελευταία χρόνια, εξάγει σημαντικό όγκο ενδιάμεσων αγαθών σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Ιταλίας. Επιπλέον, ο ναυτιλιακός κλάδος της Ελλάδας θα επηρεαστεί σαφώς αρνητικά από τη μείωση του παγκόσμιου όγκου συναλλαγών, αν και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στρατηγικές επανεξαγωγής και αλλαγής δρομολόγησης για τον μετριασμό του συνολικού αντίκτυπου. Σε κάθε περίπτωση, δεδομένης της αρκετά χαμηλής συνεισφοράς του στα δημόσια έσοδα, ένα σοκ στον ναυτιλιακό τομέα είναι απίθανο να επηρεάσει ουσιαστικά τα δημόσια οικονομικά.