Να συμφωνήσουμε ότι η Ελλάδα έχει στεγαστική κρίση; Αναμφίβολα. Αυτό σημαίνει πως για μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας είναι πολύ δύσκολο να νοικιάσουν – λόγω υψηλών τιμών – σπίτια.
Την ίδια ώρα ένα άλλο μεγάλο μέρος χάνει τους όρους ιδιοκατοίκησης λόγω αναγκών και υποχρεώσεων. Να συμφωνήσουμε επίσης ότι η στεγαστική κρίση επιλύεται ή τέλος πάντων μπορεί να αντιμετωπιστεί ως έναν βαθμό με μια συντεταγμένη στρατηγική; Ναι. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει αποσπασματικά μέτρα που συνδέονται με παροχές ή με παροδικές πρωτοβουλίες που μπορεί απλώς να ενισχύουν τη ζήτηση.
Για παράδειγμα, η επιστροφή ενοικίου, όπως τουλάχιστον έχει από προχθές εξαγγελθεί από την κυβέρνηση για τον Νοέμβριο, παρότι ως έναν βαθμό είναι θετική δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συνοδευτεί από περαιτέρω αύξηση των ενοικίων. Θα ήταν καταστροφικό να προσθέσει προβλήματα σε όσα θέλει να λύσει. Να συμφωνήσουμε επίσης πως αυτό που λέγεται στεγαστική πολιτική έχει πολλά σκέλη και πολλές παραμέτρους.
Από έναν πραγματικό οργανισμό εργατικής κατοικίας έως μια σχεδίαση στρατηγικής με κίνητρα για κοινωνική κατοικία, για διευκόλυνση των νέων ζευγαριών που θέλουν να κάνουν οικογένεια, για τα πιο ευάλωτα στρώματα. Εδώ απαιτείται ένα πλαφόν, ένα όριο, ένας προστατευτισμός πάνω στην κατοικία και τα ενοίκια. Σε καμία περίπτωση η στεγαστική πολιτική δεν μπορεί να νοείται ως άσκηση σε μια κρίση που αφορά λίγους. Το αντίθετο.
Θα πρέπει να τη βλέπουμε συνδεδεμένη με το Δημογραφικό, με τους όρους διεύρυνσης και αναπαραγωγής του κοινωνικού ιστού αλλά και ως ένα μέρος του κοινωνικού συμβολαίου που θα πρέπει οι δημοκρατικές τουλάχιστον δυνάμεις να συμφωνήσουν στο ελάχιστο. Είναι σε αυτή την κατεύθυνση όσα ανέδειξε και αποφάσισε η κυβέρνηση με τις εξαγγελίες της; Θα έλεγε κανείς πως όχι. Προσθετικά με τη στεγαστική κρίση, ο πληθωρισμός, η ακρίβεια αλλά και η δύσκολη διαβίωση στις μεγάλες πόλεις διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο όπου είναι αποτρεπτική κάθε επιλογή για δημιουργία οικογένειας.
Κάθε επιλογή για χειραφέτηση από τους σημερινούς 25άρηδες-30άρηδες. «Η μόνη στεγαστική πολιτική που μπορεί να έχει αποτέλεσμα είναι αυτή που έχει δύο πυλώνες: πρώτον, την ανάσχεση της αισχροκέρδειας, δηλαδή τον έλεγχο των ενοικίων, και, δεύτερον, την αποεμπορευματοποίηση μεγάλου μέρους του στεγαστικού αποθέματος, δηλαδή τη δημιουργία ισχυρού τομέα κοινωνικής κατοικίας, ενοικιαζόμενης σε τιμές χαμηλότερες από της αγοράς» σημειώνει η Ενωση Ενοικιαστών Θεσσαλονίκης.
Θα συμφωνήσω απόλυτα. Οσο το όλο θέμα δεν αντιμετωπίζεται ολιστικά και σε συνδυασμό με τον κοινωνικό του πυρήνα, όχι απλώς δεν θα επιλύεται αλλά θα μετακυλίεται στο πιο ευάλωτο τμήμα του πληθυσμού. Εδώ διαμορφώνεται και χώρος για όρους πραγματικής – εποικοδομητικής αντιπολίτευσης.