Το να χορηγεί ένα κράτος την ευρωπαϊκή ιθαγένεια με αντάλλαγμα πληρωμές ή επενδύσεις, ουσιαστικά ισοδυναμεί με το να καθιστά την απόκτηση της ιθαγένειας μια απλή εμπορική συναλλαγή, αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης
Σε μια σημαντική απόφαση για την απόκτηση ιθαγένειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω επενδύσεων που πραγματοποιούν πλούσιοι αλλοδαποί επενδυτές σε ένα κράτος- μέλος της ΕΕ, κατέληξε σήμερα το Δικαστήριο της ΕΕ, το οποίο έκρινε ότι η κτήση της ιθαγένειας της Ένωσης δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα εμπορικής συναλλαγής.
Η συγκεκριμένη απόφαση αφορά στην Μάλτα η οποία από το 2020 χορηγεί την μαλτέζικη ιθαγένεια και συνεπώς και αυτήν της ΕΕ, σε φυσικά πρόσωπα που πραγματοποιούν επενδύσεις στη χώρα. Το πρόγραμμα προσέλκυσης επενδύσεων της Μάλτας, το οποίο είναι επίσης γνωστό ως πρόγραμμα «χρυσού διαβατηρίου», προβλέπει ότι πολίτες τρίτων χωρών μπορούν να αποκτήσουν τη μαλτέζικη ιθαγένεια, με πολιτογράφηση, λόγω παροχής εξαίρετων υπηρεσιών μέσω άμεσων επενδύσεων, όπως αγορά κατοικίας αξίας τουλάχιστον 700.000 ευρώ.
Το ανώτατο δικαιοδοτικό όργανο της ΕΕ αποφάσισε σήμερα ότι η Μάλτα, θεσπίζοντας και εφαρμόζοντας το πρόγραμμα του 2020 για τη χορήγηση ιθαγένειας σε επενδυτές, το οποίο ισοδυναμεί με εμπορευματοποίηση της ιθαγένειας κράτους μέλους και, κατ’ επέκταση, της ιδιότητας του πολίτη της Ένωσης, παραβίασε το δίκαιο της Ένωσης.
Σύμφωνα με το σκεπτικό του Δικαστηρίου της ΕΕ, μολονότι κάθε κράτος μέλος είναι ελεύθερο να καθορίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες χορηγεί ή ανακαλεί την ιθαγένειά του, η ελευθερία αυτή πρέπει να ασκείται τηρουμένου του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ιθαγένεια της Ένωσης εγγυάται την ελεύθερη κυκλοφορία εντός ενός κοινού χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Ο κοινός αυτός χώρος βασίζεται σε δύο βασικές αρχές: την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών και την αμοιβαία αναγνώριση εθνικών αποφάσεων. Η ιθαγένεια της Ένωσης αποτυπώνει τη θεμελιώδη αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών, η οποία βασίζεται σε ένα σύνολο αμοιβαίων δεσμεύσεων. Επομένως, κάθε κράτος μέλος οφείλει, σύμφωνα με την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας, να απέχει από τη λήψη οποιουδήποτε μέτρου ικανού να θέσει σε κίνδυνο τους κοινούς στόχους της Ένωσης.
Κατά συνέπεια, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να χορηγεί την ιθαγένειά του -και, εκ των πραγμάτων, την ιθαγένεια της Ένωσης- έναντι προκαθορισμένων πληρωμών ή επενδύσεων, διότι τούτο θα σήμαινε, κατ’ ουσίαν, ότι η κτήση της ιθαγένειας αποτελεί απλή εμπορική συναλλαγή. Μια τέτοια πρακτική δεν επιτρέπει να θεμελιωθεί ο αναγκαίος δεσμός αλληλεγγύης και πίστης μεταξύ ενός κράτους μέλους και των πολιτών του ούτε να διασφαλιστεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών και συνιστά, επομένως, παραβίαση της αρχής της καλόπιστης συνεργασίας.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι το πρόγραμμα της λεγόμενης «χρυσής βίζας» (Golden visa) που εφαρμόζουν αρκετά κράτη – μέλη της ΕΕ, δίνει δικαίωμα διαμονής σε πολίτες τρίτων χωρών και όχι πλήρη υπηκοότητα, όπως αυτό του λεγόμενου “χρυσού διαβατηρίου”.
Η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα και η Ουγγαρία είχαν επίσης ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια τέτοια προγράμματα για τους πλούσιους ώστε να αποκτήσουν την πολυπόθητη ελευθερία κίνησης στην ΕΕ. Ωστόσο, αυτό προκάλεσε την κατακραυγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής -του εκτελεστικού βραχίονα του μπλοκ- η οποία υποστήριξε ότι οι πολιτικές «μετρητά για την ιθαγένεια» εκθέτουν την ΕΕ σε κινδύνους ξεπλύματος χρήματος και ασφάλειας.
Τον Σεπτέμβριο του 2022, η αρχή που εδρεύει στις Βρυξέλλες κατέθεσε νομική προσφυγή κατά του προγράμματος της Μάλτας, υποστηρίζοντας ότι «η χορήγηση ιθαγένειας της ΕΕ έναντι προκαθορισμένων πληρωμών» δεν είναι «συμβατή με την αρχή της ειλικρινούς συνεργασίας που κατοχυρώνεται» στους κανόνες του μπλοκ.
Η σημερινή απόφαση έρχεται σε αντίθεση με τη μη δεσμευτική γνωμοδότηση ενός συμβούλου του δικαστηρίου της ΕΕ, ο οποίος δήλωσε πέρυσι ότι εναπόκειται στις ίδιες τις χώρες της ΕΕ να «καθορίσουν ποιος δικαιούται να είναι ένας από τους υπηκόους τους και, κατά συνέπεια, ποιος είναι πολίτης της ΕΕ».
Πηγή: newmoney.gr
Το άρθρο Δικαστήριο ΕΕ: Απαγορεύει «χρυσά διαβατήρια» για ιθαγένεια σε πλούσιους αλλοδαπούς εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.