Πριν από 139 χρόνια οι εργάτες στις ΗΠΑ διαδήλωναν ζητώντας «8 ώρες δουλειάς, 8 ώρες ξεκούρασης και 8 ώρες ελεύθερου χρόνου». Οι διαδηλώσεις της 1ης Μαΐου συγκέντρωσαν μεγάλα πλήθη σε αρκετές πόλεις και κυρίως στο Σικάγο, όπου στην απεργία υπολογίζεται πως συμμετείχαν περίπου 80.000 εργάτες (αριθμός πολύ μεγάλος για εκείνη την περίοδο). Η απεργία απέκτησε δυναμική, η αστυνομία προσπάθησε να την καταστείλει και οι εξελίξεις πήραν βίαια τροπή στις 4 Μαΐου, με τελικό απολογισμό 11 νεκρούς (4 εργάτες, 7 αστυνομικοί) και αρκετές δεκάδες τραυματίες.
Σήμερα, τα γεγονότα αυτά φαντάζουν μακρινά, ενώ η 8ωρη και 5ήμερη εργασία αποτελεί – θεωρητικά τουλάχιστον – κεκτημένο του κινήματος. Για αρκετούς εργαζόμενους, η Πρωτομαγιά παραμένει ημέρα απεργίας και αγώνα. Αλλοι – οι πολλοί, με βάση τους αριθμούς του «δρόμου» – επιλέγουν να απολαύσουν με χαλάρωση τη μη-εργάσιμη ημέρα. Σε αρκετούς οι διαδηλώσεις μοιάζουν παρωχημένες ή γραφικές, καθώς πιστεύουν πως οι εργαζόμενοι του 2025 διαφέρουν από τους εργάτες στις φάμπρικες του 19ου αιώνα.
Πράγματι, το αίτημα για 8ωρη εργασία μοιάζει σήμερα να μην έχει την καθολικότητα που είχε το 1886. Η τεχνολογική πρόοδος, η τηλεργασία και οι ανάγκες ενός διασυνδεδεμένου κόσμου που ποτέ δεν κοιμάται διαμορφώνουν ένα νέο πλαίσιο για την εργασία. Οι ευέλικτες μορφές δεν «σκαμπάζουν» από οκτάωρο, ενώ δεν είναι λίγες οι επιχειρήσεις που λειτουργούν περισσότερες από πέντε ημέρες την εβδομάδα. Σε μια οικονομία όπως η ελληνική, που βασίζεται στην παροχή υπηρεσιών, η οκτάωρη και πενθήμερη εργασία αποτελεί για πολλούς μια πραγματικότητα που υπάρχει μόνο στα χαρτιά.
Παράλληλα, όμως, το κόστος ζωής αυξάνεται συνεχώς και από όλες τις πλευρές: σουπερμάρκετ, ενοίκια, διασκέδαση. Οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού – που έχει καθιερωθεί, με τρόπο ειρωνικό, να τίθενται σε ισχύ κάθε… Πρωταπριλιά – μπορεί να βοηθούν, όμως μοιάζουν ολοένα πιο ανεπαρκείς. Επειτα από μια δεκαετία αυστηρής λιτότητας που έφεραν την κατάργησή τους, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας φαντάζουν ακόμη πιο σπάνιο είδος στο ελληνικό εργασιακό οικοσύστημα.
Αυτά είναι τα δεδομένα. Στο φόντο τους, καθένας και καθεμία επιλέγει πώς θα ερμηνεύσει και θα αξιοποιήσει την Πρωτομαγιά.