Σαφές μήνυμα στήριξης της Κομισιόν στο έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ στέλνει ο επίτροπος Νταν Γιόργκενσεν, υπεύθυνος για την ενέργεια και τη στέγαση, στη συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ» και σε μικρή ομάδα ανταποκριτών ευρωπαϊκών εντύπων στις Βρυξέλλες, μερικές μέρες πριν παρουσιάσει σχέδιο για την απαλλαγή της ΕΕ από ρωσικά ορυκτά καύσιμα και ενώ Ισπανία και Πορτογαλία βυθίζονταν σε μαζικό μπλακάουτ.
«Το μήνυμά μου είναι σαφές. Η Επιτροπή επικεντρώνεται σημαντικά στα έργα διασύνδεσης και είναι πολύ πρόθυμη να βοηθήσει. Θα παρότρυνα λοιπόν όλες τις χώρες και τα εμπλεκόμενα μέρη να κινηθούν όσο πιο γρήγορα μπορούν. Θα λάβουν όλη την υποστήριξη από την ΕΕ, όπως μπορούμε να τη δώσουμε», δήλωσε ο αρμόδιος επίτροπος απαντώντας σε ερώτημά μας για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ. Στη συγκεκριμένη διασύνδεση δεν αναφέρθηκε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την περασμένη Πέμπτη σε συνέδριο στο Λονδίνο, παρά την αναφορά της στη διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου. «Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι θα υλοποιηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα από τα έργα κοινού ενδιαφέροντος. Προφανώς, πάντα πρέπει επίσης να βασίζονται στη συμμετοχή των εν λόγω χωρών και των πιθανών επενδυτών», τόνισε ο Γιόργκενσεν, επισημαίνοντας επίσης ότι υπάρχουν «αρκετά μεγάλα ποσά διαθέσιμα» για τέτοια έργα στο CEF (Connecting Europe Facility).
Απαλλαγή από ρωσικά ορυκτά καύσιμα
Επιβεβαιώνοντας ότι θα παρουσιάσει «πολύ σύντομα» τον οδικό χάρτη για την απαλλαγή της ΕΕ από ρωσικά ορυκτά καύσιμα, ο επίτροπος υπογράμμισε ότι μπορεί η ΕΕ να έχει μειώσει τη χρήση ρωσικού φυσικού αερίου στο 12%, αλλά εξακολουθεί να είναι υψηλή. Αναφερόμενος, μάλιστα, σε σχετικές εκτιμήσεις, είπε ότι «τα χρήματα που χρησιμοποιούνται στις χώρες της ΕΕ για την αγορά ρωσικών ορυκτών καυσίμων από το 2022 ισοδυναμούν με την τιμή κόστους 2.400 ολοκαίνουργιων μαχητικών αεροσκαφών F-35».
Απαντώντας σε ερώτημα για το αν είναι ρεαλιστικό να εισάγει η ΕΕ ενέργεια αξίας 350 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ, όπως απαίτησε ο Τραμπ, ο δανός επίτροπος είπε ότι ο οδικός χάρτης απαλλαγής από ρωσικό φυσικό αέριο θα βασιστεί επίσης σε ανάλυση διαφοροποίησης των προμηθευτών της ΕΕ μακριά από τη Ρωσία. «Πρέπει να βασιστούμε ακόμη περισσότερο στις ΗΠΑ. Πριν από μερικές εβδομάδες συναντήθηκα στις ΗΠΑ με τον υπουργό (Ενέργειας) Ράιτ και τον υπουργό (Εσωτερικών) Μπέργκαμ, καθώς και με διάφορους προμηθευτές LNG. Χάρηκα όταν άκουσα ότι ήταν πρόθυμοι να εξαγάγουν περισσότερο στην Ευρώπη, εάν είναι απαραίτητο, και ότι είναι σε θέση να το κάνουν εντός του βασικού πλαισίου της νομοθεσίας μας. Υπάρχει δυνατότητα για περισσότερο αμερικανικό φυσικό αέριο. Πόσο θα είναι, πότε, είναι πολύ νωρίς να πούμε. Σίγουρα θα χρειαστούμε περισσότερο αμερικανικό φυσικό αέριο τα επόμενα χρόνια. Πιστεύω ότι είναι ρεαλιστικό», δήλωσε, θυμίζοντας τον κρίσιμο ρόλο της προμήθειας αμερικανικού LNG τα τελευταία δύο χρόνια. «Αν δεν συνέβαινε αυτό, δεν θα μπορούσαμε να μειώσουμε τη χρήση ρωσικού φυσικού αερίου τόσο γρήγορα».
Πρέπει να μειώσουμε σημαντικά τις τιμές
Τονίζει επίσης ότι η μείωση των τιμών ενέργειας, που ήταν ο κύριος στόχος του Σχεδίου Δράσης για Προσιτή Ενέργεια, αποτελεί προτεραιότητά του. «Πληρώνουμε πάρα πολλά για την ενέργειά μας στην Ευρώπη. Πρέπει να μειώσουμε σημαντικά τις τιμές και αυτός ήταν ο κύριος στόχος του Σχεδίου. Θα λειτουργήσει, θα αναπτύξουμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με πολύ ταχύτερο ρυθμό. Φέτος αναμένουμε να αναπτύξουμε 89 γιγαβάτ από νέες ανανεώσιμες πηγές. Είναι μια τεράστια ποσότητα», είπε, τονίζοντας ότι μεταξύ 2021 και 2023 εξοικονομήσαμε 100 δισ. ευρώ στις τιμές ενέργειας από τις νέες ανανεώσιμες πηγές. Η «σημαντική μείωση» των χρόνων αδειοδότησής τους αποτελεί έτερο στόχο του αρμόδιου επιτρόπου. «Ηδη έχουμε ορισμένα νομοθετικά εργαλεία που μπορούν να το κάνουν. Η Γερμανία έδειξε ότι μπορεί να γίνει εντός του πλαισίου που έχουμε και τώρα ασκούμε πίεση σε όλες τις χώρες να το εφαρμόσουν με τον ίδιο τρόπο», δήλωσε, τονίζοντας ότι η Κομισιόν θα εξετάσει σύντομα νέα νομοθεσία. Επίσης για τον Γιόργκενσεν η καλύτερη διασύνδεση μεταξύ των κρατών – μελών αποτελεί έναν ακόμη κύριο στόχο. «Εξοικονομούμε περίπου 30 δισ. ετησίως επειδή είμαστε συνδεδεμένοι με τον τρόπο που είμαστε. Αν το κάνουμε με βέλτιστο τρόπο, μπορούμε να εξοικονομήσουμε περισσότερα από 40 δισ., ίσως και 50 δισ. ευρώ, ετησίως». Παράλληλα, δίνει μεγάλη έμφαση στην πράσινη μετάβαση. Αναφερόμενος στο συνέδριο για την ενέργεια της περασμένης εβδομάδας στο Λονδίνο, είπε ότι «υπήρχε μεγάλη υποστήριξη για τις αποφάσεις που ελήφθησαν στην COP28. Πρέπει να τριπλασιάσουμε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να διπλασιάσουμε τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης. Υπήρξε ευρεία συναίνεση την περασμένη εβδομάδα στο Λονδίνο ότι προς τα εκεί οδεύουμε όλοι», είπε, διαχωρίζοντας τη θέση «μιας χώρας».
Πυρηνική ενέργεια και μπλακάουτ
Οσον αφορά την πυρηνική ενέργεια, η οποία είναι σημαντικό μέρος του ενεργειακού μείγματος της ΕΕ, αν και αποτελεί πιο μακροχρόνιο μέτρο, είπε ότι θα υποβάλει σχέδιο για μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (SMR). «Εχω ήδη ξεκινήσει διαβουλεύσεις για το πώς να βοηθήσω στη διευκόλυνση περισσότερων μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων», είπε, τονίζοντας πάντως ότι «δεν υπάρχει σχέδιο χρήσης ευρωπαϊκών χρημάτων για την κατασκευή πυρηνικών εγκαταστάσεων».
Για το μαζικό μπλακάουτ σε Ισπανία και Πορτογαλία ο αρμόδιος επίτροπος δήλωσε ότι «είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε την Ισπανία και την Πορτογαλία στην επαναφορά των συστημάτων τους σε καλό δρόμο. Το ρεύμα έχει ήδη αποκατασταθεί σε ορισμένες περιοχές. Οι πάροχοι δικτύων και ο ENTSOE κάνουν ό,τι είναι δυνατόν επί τόπου. Η αλληλεγγύη και η ενότητα είναι το κλειδί για την Ενεργειακή Ενωση».