Καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Πολιτικήςμε ειδίκευση στην Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης και με τεράστιο έργο πάνω στα εκπαιδευτικά ζητήματα της χώρας, η Ευαγγελία Καλεράντε, μιλά αποκλειστικά στα ΝΕΑ με αφορμή την ίδρυση του πρώτου εξολοκλήρου εξ αποστάσεως Μεταπτυχιακού Προγράμματος στην Ελλάδα, με θέμα την «Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση» από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Είστε διευθύντρια του πρώτου μεταπτυχιακού προγράμματος στην Ελλάδα που προσφέρει εξειδίκευση στην “Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση”. Πόσο έλειπε ένα τέτοιο πρόγραμμα από την ελληνική εκπαίδευση;
Αρχικά, θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν είναι μόνο το ΠΜΣ «Επιστήμες της Αγωγής: Η Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση και στη δια βίου Κατάρτιση- Επιμόρφωση» (εξ ολοκλήρου εξ αποστάσεως με παιδαγωγική επάρκεια) στην πρωτοπορία, αλλά και το Πανεπιστήμιο μας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, διακρίνεται για τα καινοτόμα αντικείμενα σπουδών. Όπως είναι γνωστό, υπάρχει πολιτική για την Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση, την οποία παρακολουθούμε ως ΠΜΣ. Δίνουμε έμφαση στη μελέτη της νομοθεσίας, στα μοντέλα Αξιολόγησης και στην εφαρμογή μιας πολιτικής για την εξέλιξη δομών, φορέων, εκπαιδευτικού δυναμικού και μαθητών- μαθητριών. Εκεί που νομίζω ότι είμαστε καινοτόμοι, είναι ότι θεματικές ενότητες του μεταπτυχιακού ασχολούνται με τα κοινωνικά φαινόμενα, που εκδηλώνονται στο εκπαιδευτικό περιβάλλον, έτσι ώστε να μετατοπίζεται το ενδιαφέρον στο επιστημονικό κεφάλαιο και τις εκπαιδευτικές πρακτικές, που πρέπει να εφαρμοστούν στην εκπαίδευση, κυρίως για την πρόληψη παραβατικών συμπεριφορών και ανομικών πράξεων. Φοιτητές-φοιτήτριες μας διευρύνουν το ενδιαφέρον τους για την αξιοποίηση της επιστήμης σε μια εκπαίδευση, που δεν επικεντρώνεται μονοδιάστατα στην επιτυχία στις εξετάσεις μαθητών-μαθητριών ή στην αποσπασματική γνώση, αλλά στην αξιοποίηση της γνώσης ως μέσου για τη χειραφέτηση μαθητών-μαθητριών και την ομαλή ένταξη τους στο κοινωνικό σύνολο, στην αγορά εργασία με λειτουργικούς στόχους.
Η «Αξιολόγηση» αποτελεί σήμερα την κυρίαρχη θεματική στην εκπαίδευση, τόσο στους δημόσιους όσο και στους ιδιωτικούς φορείς και τις ΜΚΟ. Γιατί άργησε τόσο η ίδρυση ενός μεταπτυχιακού προγράμματος αφιερωμένου αμιγώς σε αυτή την ειδίκευσή;
Πράγματι υπήρχε έντονος προβληματισμός, διότι η Αξιολόγηση είχε ταυτιστεί με μια τυπική -«ελεγκτική»διαδικασία και δεν είχε προβληθεί ιδιαίτερα η Αξιολόγηση ως συντελεστική διαδικασία βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου με παράλληλη αναγνώριση του επιστημονικού ρόλου των εκπαιδευτικών. Σταδιακά, εξελίσσεται μια διαφορετική προσέγγιση. Πλέον προβάλλεται η αναγκαιότητα ενός διαφορετικού μοντέλου Αξιολόγησης, όπου θα δίνεται η δυνατότητα διαλόγου μέσα στην εκπαιδευτική κοινότητα με τη λειτουργία συλλογικών οργάνων, ώστε να αναδεικνύονται τα προβλήματα-δυσλειτουργίες, που υπάρχουν στις εκπαιδευτικές μονάδες. Μέσα από συνεργατικές διαδικασίες για την Αξιολόγηση εκπαιδευτικών θεμάτων θα δοθεί ιδιαίτερη σημασία και στην επιλογή των στελεχών, που θα συντελέσουν στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου. Στο ΠΜΣ (εξ ολοκλήρου εξ αποστάσεως με παιδαγωγική επάρκεια) οι πολυθεματικές ενότητες για την Αξιολόγηση μέσα από τις Επιστήμες της Αγωγής ενισχύουν τη διεπιστημονική συσχέτιση επιστημονικών τομέων για την ερμηνεία-κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων, όπως την αναγκαιότητα για δυναμικές λύσεις αντιμετώπισής τους. Η συζήτηση για την Αξιολόγηση, πλέον σε ένα ώριμο στάδιο, μπορεί να οδηγήσει σε αξιοποίηση πολλαπλών δεδομένων από ποσοτικές και ποιοτικές έρευνες που θα ερμηνεύονται από την εκπαιδευτική κοινότητα, τις ερευνητικές ομάδες και διευρυμένους επιστημονικούς φορείς. Όλες οι μορφές διαβούλευσης, διαμοιρασμού προβληματισμών, ιδεών, προτεινόμενων καλών πρακτικών μπορούν ευρύτερα να συντελέσουν τη λειτουργική ένταξη της Αξιολόγησης στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. Ως βασικός στόχος είναι η μετάβαση από την τυπική Αξιολόγηση (με την γραφειοκρατική της δομή) στη λειτουργική συντελεστική Αξιολόγηση, όπου η εκπαιδευτική κοινότητα, οι μαθητές-μαθήτριες σε ευρύτερες συλλογικότητες θα έχουν ρόλο σε ένα δημοκρατικό σχολείο.
Που αποδίδετε την μεγάλη ζήτηση αυτού του Μεταπτυχιακού Προγράμματος;
Ξεκινήσαμε με τους συνεργάτες και τις συνεργάτιδες μου ένα δύσκολο έργο. Επιθυμούσαμε να οργανώσουμε ένα μεταπτυχιακό, όπου φοιτητές-φοιτήτριες θα παρακολουθούν συστηματικά και θα αξιολογούνται κατά τη διάρκεια των διαλέξεων και των εργασιών. Μας απασχόλησε το ζήτημα της μεγιστοποίησης της συμμετοχής φοιτητών-φοιτητριών στο «πεδίο σκέψης» των διαλέξεων, ώστε να λειτουργήσει μια ανατροφοδοτική διαδικασία για καθηγητές -καθηγήτριες και για φοιτητές-φοιτήτριες. Σε όλες τις ενότητες των μαθημάτων το 60% της Αξιολόγησης των φοιτητών-φοιτητριών προκύπτει από εργασίες, προβληματισμούς, προτάσεις κατά τη διάρκεια των διαλέξεων και το 40% από τις εργασίες στο τέλος κάθε εξαμήνου. Φοιτητές-φοιτήτριες εξοικειώνονται με την Αξιολόγηση, συζητούν με καθηγητές-καθηγήτριες και έχουν στη διάθεσή τους μέντορες, Συμβουλευτική Επιτροπή και σύμβουλο Ακαδημαϊκών Θεμάτων. Η Αξιολόγηση δεν είναι « διαδικασία αποδοκιμασίας», αλλά εξελικτική- διαμορφωτική πράξη βελτίωσης με επαύξηση ενδιαφερόντων και νέων επιστημονικών πεδίων. Μπαίνοντας στην ιστοσελίδα μας, ο φοιτητής- η φοιτήτρια κατανοεί ότι προβάλλεται το επιστημονικό περιεχόμενο. Είναι σημαντικό ότι φοιτητές-φοιτήτριες, εφόσον το επιθυμούν, μπορούν να παρακολουθήσουν και δωρεάν μαθήματα, όπως: α) Οργάνωση Ακαδημαϊκού λόγου- Έρευνα, β) Θεματικές ενότητες μαθημάτων σε τέσσερις ξένες γλώσσες και γ) Τεχνολογία- Έρευνα-Τεχνητή νοημοσύνη- ρομποτική ( πρόκειται για νέα ενότητα, την οποία προσθέτουμε παρακολουθώντας τις εξελίξεις στον τομέα αυτό). Επίσης, στο μη υποχρεωτικό κύκλο ενδιαφερόντων περιλαμβάνεται το «στρογγυλό τραπέζι φοιτητή-φοιτήτριας», όπου συμμετέχουν διακεκριμένοι επιστήμονες από το εσωτερικό και το εξωτερικό και αναλύουν ένα θέμα. Θα ήθελα να επισημάνω και την τελετή αποφοίτησης, όπου συμπληρωματικά με την Αξιολόγηση του ΠΜΣ (εξ ολοκλήρου εξ αποστάσεως με παιδαγωγική επάρκεια), που πραγματοποιούν φοιτητές-φοιτήτριες, επιβραβεύεται ο καθηγητής ή καθηγήτρια και ολοκληρώνεται ο κύκλος με το CommencementProject, όπου ο ομιλητής ή η ομιλήτρια παρουσιάζει την εισαγωγική ομιλία για μεταπτυχιακούς απόφοιτους- μεταπτυχιακές απόφοιτες για τη σύνδεση τους με την αγορά εργασίας σε ιδιωτικούς και δημόσιους τομείς. Τα παραπάνω, όπως και οι βιβλιοθήκες, αποθετήρια κλπ. παρέχονται με την καταβολή 2.100 ευρώ ως δίδακτρα. Πρέπει να επισημανθεί ότι διαθέτουμε οργανωμένο δίκτυο αποφοίτων, που συμμετέχει σε δράσεις μας, παρακολουθεί το έργο μας και στην ουσία συνεχίζει την ενημέρωση του σε σύγχρονα επιστημονικά θέματα. Στο περιοδικό του ΠΜΣ «Επιθεώρηση κοινωνικής πολιτικής και δια βίου εκπαίδευσης» δοκιμάζονται μεταπτυχιακοί φοιτητές-φοιτήτριες, όπως και απόφοιτοι- απόφοιτες, ώστε να προετοιμάζουν και το βιογραφικό τους.
Σε τι ακριβώς θα καταρτιστούν οι υποψήφιοι φοιτητές σας;
Στο ΠΜΣ (εξ ολοκλήρου εξ αποστάσεως με παιδαγωγική επάρκεια) φοιτητές-φοιτήτριες με διαφορετικές ενότητες μαθημάτων προσεγγίζουν το ζήτημα της Αξιολόγησης ως θεματικό πολυδιάστατο πεδίο, με έμφαση στην κοινωνιολογική, ψυχολογική, παιδαγωγική και οικονομική διάσταση. Ενδεικτικά, θα μπορούσα να αναφερθώ στην κατανόηση των Παιδαγωγικών διαστάσεων της Αξιολόγησης, όπου με την Παιδαγωγική Επιστήμη συνδέονται παιδαγωγικές θεωρίες με την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού έργου, όπου η Αξιολόγηση είναι ένα στάδιο στην ολοκλήρωση της πολυπρισματικής παιδαγωγικής θεώρησης για την προσωπική εξέλιξη και την κοινωνική πρόοδο. Παράλληλα, φοιτητές-φοιτήτριες παρακολουθούν τομείς της ψυχολογίας για να προσεγγίσουν θέματα αξιολόγησης στάσεων, συμπεριφορών, συναισθημάτων, ώστε να αναγνωρίζονται οι ανάγκες μαθητών-μαθητριών, τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τους και ο συνδυαστικός ρόλος του σχολείου σε σχέση με τα άλλα περιβάλλοντα. Ειδικά μαθήματα κοινωνιολογικών προσεγγίσεων αναφέρονται σε σύγχρονα ζητήματα μετανάστευσης, κοινωνικού φύλου, κοινωνικής ταυτότητας κλπ., ώστε να κατανοηθεί ότι η Αξιολόγηση πρέπει να οριοθετηθεί με βάση και τις νέες εξελισσόμενες κοινωνικο-πολιτισμικές συνθήκες. Συνδυαστικά, πολυ-παραγοντικές προσεγγίσεις αξιοποιούν παιδαγωγικές θεωρίες, ψυχολογικές νοηματοδοτήσεις, κοινωνιολογικές οριοθετήσεις για να προβάλλουν την ανάγκη ανάδειξης των κοινωνικών φαινομένων ( παραβατικέςανομικές συμπεριφορές), ώστε να συμπεριληφθούν στα θέματα που πρέπει να απασχολήσουν την εκπαιδευτική κοινότητα. Στο τυπικό θέμα της Αξιολόγησης εξετάζεται η ιστορία των συστημάτων Αξιολόγησης, όπως και μοντέλα Αξιολόγησης, αυτο-Αξιολόγησης και πολιτικής προθετικότητας για την Αξιολόγηση. Δίνεται έμφαση και στη Μεθοδολογία Έρευνας, ώστε να εξοικειωθούν φοιτητές-φοιτήτριες συνδέοντας έρευνα-επιστήμη και Αξιολόγηση.
Τι προσόντα χρειάζονται για να μπορέσει κάποιος να παρακολουθήσει το Μεταπτυχιακό αυτό Πρόγραμμα;
Στο ΠΜΣ (εξ ολοκλήρου εξ αποστάσεως με παιδαγωγική επάρκεια) δεχόμαστε απόφοιτους και απόφοιτες από όλα τα Τμήματα Πανεπιστημίων και Πολυτεχνείων. Οι θεματικές ενότητες των μαθημάτων είναι οργανωμένες κατά τέτοιο τρόπο, ώστε φοιτητές-φοιτήτριες να κατανοούν και να προχωρούν τη σκέψη τους. Η εμπειρία μας από τα τρία χρόνια λειτουργίας, μας έχει δώσει τη δυνατότητα αναπροσαρμογής του προγράμματος μας, ώστε να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες, ανάγκες φοιτητών-φοιτητριών. Προετοιμάζουμε στελέχη εκπαίδευσης, καριερίστες – καριερίστριες εκπαιδευτικούς, όπως και στελέχη ιδιωτικών επιχειρήσεων, ΜΚΟ, Ινστιτούτων, Ερευνητικών Κέντρων, Ευρωπαϊκών και Διεθνών Φορέων. Άλλωστε και με τα δωρεάνπροαιρετικά μαθήματα που μπορεί να επιλέξει φοιτητής-φοιτήτρια διευρύνει οπτικές υπερβαίνοντας τη στασιμότητα, την ανελαστικότητα και την παθητική στάση.
Γιατί όταν μιλάμε για την Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση λέμε ότι πρόκειται για μια περιζήτητη σήμερα εξειδίκευση;
Οι τομείς της Αξιολόγησης εξελίσσονται και διευρύνονται με διεπιστημονικές συσχετίσεις, ώστε να επιτευχθούν ευρύτεροι στόχοι για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου, την ένταξη του μέσα στα κοινωνικά σύνολα, τη συνεργασία του στους οικονομικούς τομείς, με την ταυτόχρονη εξοικείωση του σε πρακτικές αντιμετώπισης προβλημάτων, ανασύνταξης σχεδίων σε μια περίοδο επιταχυνόμενων αλλαγών σε τεχνολογία, οικονομία, πολιτική, όπου η Αξιολόγηση δεν είναι πλέον εξωτερικό επιβαλλόμενο σύστημα, αλλά λειτουργεί και εσωτερικά ως ατομική και συλλογική πολιτική.
Πείτε μας λίγα λόγια για το διδακτικό προσωπικό του Μεταπτυχιακού προγράμματος.
Η επιτυχία του ΠΜΣ (εξ ολοκλήρου εξ αποστάσεως με παιδαγωγική επάρκεια) βασίζεται και στο διδακτικό προσωπικό. Σε όλες τις ενότητες μαθημάτων έχουν επιλεγεί καθηγητές-καθηγήτριες, που διακρίνονται για το διδακτικό, ερευνητικό και συγγραφικό τους έργο. Σε κάθε ενότητα μαθήματος υπάρχουν περισσότεροι του ενός καθηγητές-καθηγήτριες, ώστε εντός του συγκεκριμένου μαθήματος ο φοιτητής- η φοιτήτρια έχει τη δυνατότητα να δει και άλλες διαστάσεις, διερμηνείες ενός θέματος. Δόθηκε έμφαση να μην έχουμε μόνο καθηγητές-καθηγήτριες Πανεπιστημίων, αλλά και διδάκτορες, που υπηρετούν σε διαφορετικές βαθμίδες, που επίσης πληρούν το βασικό ρόλο της ποιοτικής εργογραφίας και έρευνας. Καθηγητές-καθηγήτριες επιλέγουν το υλικό που αναρτάται στην πλατφόρμα του μαθήματος, το οποίο είναι αναπροσαρμοζόμενο, όπως επίσης ανά τακτά χρονικά διαστήματα προτείνουν βιβλιογραφία με βάση τα εξελισσόμενα επιστημονικά πεδία. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η Αξιολόγηση καθηγητών-καθηγητριών γίνεται ανά εξάμηνο από φοιτητές-φοιτήτριες και παρατηρείται το φαινόμενο με άριστα το 5, η βαθμολογία να κυμαίνεται μεταξύ 4.3 έως 4.9. Έχει δοθεί έμφαση στην επιλογή όλου του διδακτικού προσωπικού, που διδάσκει στο ΠΜΣ, όπως και στο ακαδημαϊκό δυναμικό που αναλαμβάνει διπλωματικές εργασίες. Οι διπλωματικές εργασίες καταλήγουν σε άρθρα, που δημοσιεύονται, είτε στο περιοδικό του ΠΜΣ «Επιθεώρηση κοινωνικής πολιτικής και δια βίου εκπαίδευσης», είτε σε άλλα περιοδικά.
Οι στόχοι σας για το μέλλον σχετικά με το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα;
Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να αναφέρω, ότι η επιστημονική ομάδα, το διδακτικό προσωπικό, το ακαδημαϊκό δυναμικό των διπλωματικών επεξεργάζεται προτάσεις, αξιολογεί δεδομένα και επαυξάνει την προσφορά γνώσης προς φοιτητές-φοιτήτριες που επιθυμούν τη διάκριση, την ανοδική πορεία και τη διαρκή καλλιέργεια. Επειδή είμαστε ένα ΠΜΣ (εξ ολοκλήρου εξ αποστάσεως με παιδαγωγική επάρκεια) του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας ακολουθούμε και τους γενικότερους στόχους του Πανεπιστημίου μας για διαρκή ανέλιξη με την επιλογή συνδυαστικής εκπαίδευσης, ακολουθώντας τα πρότυπα Διεθνών Πανεπιστημίων. Συνεπώς, προκρίνουμε επιλογές για πτυχίο master που ανταποκρίνεται στις διεθνείς επιστημονικές προκλήσεις. Ενδεικτικά, θα αναφέρω στόχους: 1. Διαρκή επικαιροποίηση των επιστημονικών θεματικών ενοτήτων του ΠΜΣ, 2. Ενίσχυση πρόσθετων μαθημάτων προβληματισμού (προαιρετικών, δωρεάν, ώστε φοιτητές-φοιτήτριες, απόφοιτοι-απόφοιτες να ενημερώνονται για νέα θέματα), 3. Εξωστρέφεια του ΠΜΣ με αμεσότερη επικοινωνία με Πανεπιστήμια του εξωτερικού, ώστε να επωφεληθούμε από καλές πρακτικές, ενίσχυση της επικοινωνίας με συνεργαζόμενους καθηγητές-καθηγήτριες σε συμπληρωματικές διαλέξεις, συστηματικότερη απασχόληση μεντόρων, επιστημονικών συμβούλων για την ενίσχυση φοιτητών-φοιτητριών (αυτό ήδη γίνεται και έχει ως αποτέλεσμα όλοι οι φοιτητές και οι φοιτήτριες μας να αποφοιτούν χωρίς να αναιρείται το υψηλό επιστημονικό επίπεδο του ΠΜΣ) και 4. Συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς, ώστε να παρέχουμε υποτροφίες και οικονομική ενίσχυση σε μη προνομιούχους φοιτητές-φοιτήτριες ήδη στο μεταπτυχιακό εφαρμόζεται ο νόμος για τη μη καταβολή διδάκτρων σε όσους- όσες το δικαιούνται, όπως επίσης και η πρόνοια για τα χαμηλά δίδακτρα 2.100 ευρώ).Οι στόχοι αυτοί αναπροσασρμόζονται με βάση και τους νέους φοιτητές-φοιτήτριες μας.Αυτή τη στιγμή έχει ανοίξει η νέα προκήρυξη με αιτήσεις έως 15 Μαίου 2025 για την επιλογή 100 φοιτητών-φοιτητριών, που θα φοιτήσουν τον Οκτώβριο 2025.
INFO
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών
«Επιστήμες της Αγωγής: Η Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση και στη δια βίου Κατάρτιση- Επιμόρφωση»
Αιτήσεις έως 15/05/2025 στο https://bit.ly/mpy-form