Από την ημέρα που ο νέος υπουργός Mετανάστευσης και Aσύλου ανέλαβε τα καθήκοντά του, ξεκίνησε μια συζήτηση σχετικά με την αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής της χώρας.
Είναι γεγονός ότι οι τοποθετήσεις του ακούγονται σκληρότερες, ιδεολογικά φορτισμένες και ευθυγραμμισμένες με τη διεθνή ρητορική.
Ο υπουργός θα ήθελε να κάνει απελάσεις όπως στις ΗΠΑ, με στρατό, με μεταγωγικά αεροπλάνα και κάμερες. Οταν ρωτήθηκε εάν θα δούμε τέτοιες εικόνες χαμογέλασε σε στυλ «πολύ θα το ήθελα». Ανέστειλε τη διαδικασία νομιμοποίησης η οποία είχε ψηφιστεί με πρωτοβουλία του προκατόχου του.
Αναφέρεται συνεχώς στις επιστροφές και την κράτηση ως τη μόνη λύση για τη διαχείριση της μετανάστευσης και ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα δεν κάνει pushback, αλλά εφαρμόζει ενεργητική αποτροπή.
Πράγματι η ρητορική του είναι πιο σκληρή και αυστηρή, αλλά επί της ουσίας δεν φέρνει κάτι νέο στον δημόσιο διάλογο αφού αυτά που τονίζει ως σκληρά μέτρα ήδη εφαρμόζονται.
Στα κλειστά ελεγχόμενα κέντρα οι συνθήκες υποδοχής έχουν χαρακτηριστεί ως συνθήκες φυλακής, στις ασφαλείς ζώνες η φιλοξενία κάποιων ασυνόδευτων ανηλίκων έχει χαρακτηριστεί από τα δικαστήρια ως de facto κράτηση, οι δυσκολίες στην πρόσβαση υπηρεσιών παραμένουν και τέλος η Ελλάδα κάνει pushback όπως έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Είναι αλήθεια, όπως τονίζει ο υπουργός, ότι η Ελλάδα έχει «ασκήσει έφεση» στην απόφαση που την καταδικάζει για το pusback μιας Τουρκίας (υπόθεση ARE v GRE) αλλά ξεχνάει, ίσως βολικά, ότι στην απόφαση GRJ v GRE, η οποία αφορά σε επαναπροώθηση ασυνόδευτου ανηλίκου από τη Σάμο στην Τουρκία, το δικαστήριο αναγνωρίζει και σε αυτή την υπόθεση, όπως και στην ΑRE «ότι υπήρξε συστηματική πρακτική των ελληνικών αρχών επαναπροώθησης πολιτών τρίτων χωρών από την Ελλάδα στην Τουρκία», παρόλο που δεν δέχτηκε ότι ο ενάγων ήταν μεταξύ των θυμάτων της συγκεκριμένης επαναπροώθησης. Η υπόθεση αυτή έχει πλέον τελεσιδικήσει και η Ελλάδα έχει αμετάκλητα κριθεί ένοχη σοβαρών παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου.
Με αυτή την ευκαιρία πρέπει να θυμόμαστε ότι η Νέα Δημοκρατία τονίζει, ήδη από την προεκλογική περίοδο των εκλογών του 2019, ότι θα εφαρμόσει μια αυστηρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική, είχε μάλιστα καταργήσει το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, εντάσσοντας τη μετανάστευση στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα ασφαλειοποίησης της πολιτικής. Την ίδια στιγμή στο πλαίσιο του επιτελικού κράτους δημιουργήθηκε στη γενική γραμματεία συντονισμού της προεδρίας της κυβέρνησης τομέας Εθνικής Αμυνας, Προστασίας του Πολίτη και Μετανάστευσης.
Εγινε σαφές ότι για την κυβέρνηση η μετανάστευση αποτελεί κίνδυνο και θα τη διαχειριστεί ανάλογα. Η έλλειψη εμπειρίας και επιχειρησιακής επάρκειας οδήγησε γρήγορα στην επανασύσταση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Η κυβέρνηση από την πρώτη μέρα της διακυβέρνησης έχει επιλέξει μια εξαιρετικά σκληρή προσέγγιση στη μετανάστευση, πολλές φορές παράνομη. Η ρητορική του υπουργού Μετανάστευσης εντάσσεται απόλυτα σε αυτή τη λογική και δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, αφού αυτό που κάνει επί της ουσίας είναι να «λέει τα πράγματα με το όνομά τους», νόμιμα και παράνομα.
Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης είναι διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες