Το έχεις ζήσει κι εσύ, το πιο πιθανό. Είναι τρεις τα ξημερώματα και ξαφνικά ξυπνάς – χωρίς κανέναν προφανή λόγο. Δεν σε ξύπνησε κάποιος ήχος, δεν είδες κάποιον εφιάλτη, δεν υπήρξε κάτι εξωτερικό που να σε ταράξει. Είναι απλώς το μυαλό σου, που αποφάσισε ότι αυτή είναι η κατάλληλη ώρα για να ενεργοποιηθεί. Τώρα που όλα γύρω σου είναι ήσυχα, βρίσκει την ευκαιρία να ξεδιπλώσει όσα σκέφτεσαι αλλά δεν πρόλαβες να επεξεργαστείς μέσα στην ημέρα — από εκκρεμότητες και υποχρεώσεις, μέχρι σκέψεις για το παρελθόν και άγχη για το μέλλον.
Ο ψυχολόγος Jeffrey Bernstein προτείνει έναν απλό, αλλά ιδιαίτερα αποτελεσματικό τρόπο να αντιμετωπίσουμε αυτό το νυχτερινό «πάρτι σκέψεων»: μια φράση μόλις έξι λέξεων, που μπορεί να μας βοηθήσει να σπάσουμε τον κύκλο της υπερανάλυσης και να επιστρέψουμε στην ηρεμία.
Πώς να σταματήσεις τις σκέψεις στις 3 το πρωί – Το κόλπο των 6 λέξεων
«Αυτή η σκέψη μπορεί να περιμένει».
Ακούγεται απλό — ίσως και υπερβολικά απλό — αλλά η δύναμη αυτής της πρότασης δεν βρίσκεται στην πολυπλοκότητά της. Βρίσκεται στην καθαρότητα του νοήματός της και στον τρόπο που λειτουργεί ως όριο. Όταν την επαναλαμβάνουμε ήρεμα, αλλά με σιγουριά, στέλνουμε στον εαυτό μας ένα μήνυμα: δεν είναι απαραίτητο να λύσουμε τα πάντα τώρα. Δεν χρειάζεται να παλέψουμε με τις σκέψεις μας, ούτε να τις καταπνίξουμε. Απλώς, τις αποδεχόμαστε — και τις τοποθετούμε στην άκρη, μέχρι να έρθει η κατάλληλη στιγμή για να τις ξαναδούμε.
Τα περισσότερα νυχτερινά ξυπνήματα δεν οφείλονται σε πραγματικούς εξωτερικούς κινδύνους ή ανάγκες. Είναι απλώς το ανήσυχο μυαλό μας που προσπαθεί να οργανώσει, να προβλέψει, να ελέγξει. Αντί όμως να του δώσουμε χώρο να τραβήξει τον έλεγχο από τον ύπνο μας, μπορούμε να του υπενθυμίσουμε απαλά ότι αυτό μπορεί να περιμένει.
Φυσικά, δεν είναι σίγουρο ότι αυτή η τεχνική λειτουργεί για όλους με τον ίδιο τρόπο. Σε κάποιους μπορεί να προσφέρει άμεση ανακούφιση, σε άλλους ίσως χρειαστεί επανάληψη και εξάσκηση. Το σημαντικό είναι ότι η φράση είναι εύκολη να τη θυμάσαι, ακόμα και στις πιο θολές ώρες της νύχτας. Ενεργοποιεί μια μορφή νοητικής παύσης — μια δεξιότητα πολύτιμη που συχνά παραβλέπουμε, ειδικά σε έναν κόσμο που μας ωθεί διαρκώς στη δράση και την υπερδιέγερση.
Μπορεί επίσης να βοηθήσει αν συνδυάσεις τη φράση με την αναπνοή σου. Για παράδειγμα, μπορείς να τη λες σιωπηλά στον εαυτό σου καθώς εισπνέεις και εκπνέεις, αφήνοντας την ηρεμία να επανέλθει σιγά σιγά στο σώμα και το μυαλό σου. Αν επιστρέψουν οι σκέψεις, μην απογοητευτείς. Επανάλαβε τη φράση όσες φορές χρειάζεται. Ο ύπνος, όπως και η ηρεμία, είναι συχνά ζήτημα εξάσκησης και εμπιστοσύνης.
Αυτό που σίγουρα δεν βοηθά, είναι η παγίδα του κινητού. Το να πιάσεις το τηλέφωνο για να «χαζέψεις λίγο» ή να «σκοτώσεις την ώρα σου» καταλήγει συνήθως στο αντίθετο αποτέλεσμα: το μπλε φως και ο καταιγισμός πληροφοριών ενεργοποιούν ακόμη περισσότερο τον εγκέφαλο και δυσκολεύουν την επιστροφή στον ύπνο.
Είναι απολύτως φυσιολογικό να ξυπνάμε μέσα στη νύχτα. Αυτό που έχει σημασία είναι πώς διαχειριζόμαστε αυτές τις στιγμές. Η φράση «Αυτή η σκέψη μπορεί να περιμένει» δεν είναι κάποιο μαγικό ξόρκι. Είναι ένα απαλό, στοργικό μήνυμα προς τον εαυτό μας, ένα ήσυχο υπενθύμισμα ότι δεν χρειάζεται να λύνουμε όλα μας τα προβλήματα στις τρεις τα ξημερώματα. Κάποιες φορές, το πιο σοφό που μπορούμε να κάνουμε… είναι να επιλέξουμε να ξεκουραστούμε.