Τελικά ο Τραμπ είχε βαθύτερες επενέργειες. Και αυτές δεν έχουν να κάνουν με τις εξόφθαλμες μεταβολές στο γεωπολιτικό σκηνικό. Δεν έχουν καν να κάνουν απλώς και μόνο με τις αναδιπλώσεις της αμερικανικής οικονομίας ή με τις επικείμενες διαρρήξεις των σχέσεων ΗΠΑ – ΕΕ. Εχουν να κάνουν με κάτι βαθύτερο. Σε χώρες που είναι στενά συνδεδεμένες με την Αμερική όπως είναι η δική μας, μια χώρα που από το 1949 και μετά έχει εκχωρήσει μεγάλο μέρος των δικών της κυριοτήτων στα συμφέροντα της μεγάλης αυτής χώρας, μια βαθύτερη επενέργεια είναι και μια κακώς εννοούμενη και λανθάνουσα επιστροφή στην παράδοση (;). Επιστροφή στον τοπικισμό, επιστροφή σε μια εθνική υπερηφάνεια. Το «Make America Great Again» του Τραμπ ως γκροτέσκο έχει ανακλαστεί και στην Ελλάδα.
Εδώ βέβαια κάθε καψοκαλύβας μπορεί να χωρέσει ότι νομίζει μες στο στενό μυαλό του και για τους όρους «εθνική υπερηφάνεια» και για τους όρους «παράδοση» και «τοπικισμός». Να εξηγηθούμε ότι η παράδοση έχει μια δυναμική, ανανεώνεται και εμπλουτίζεται κάθε φορά από τον ενεστώτα χρόνο της. Παράδοση σημαίνει ό,τι συντελείται μέσα στη συνέχεια, στις ασυνέχειες και ρήξεις του παρόντος με το παρελθόν. Και όχι μια στενή μετακόμιση ενός παρελθόντος στο σημερινό πλαίσιο ούτε μια υποτιθέμενη μίμηση και αναβίωσή του.
Προφανώς οι χώρες υπάρχουν λόγω των ιδιαίτερων τοπικών, πολιτισμικών, γεωγραφικών χαρακτηριστικών τους. Αν μη τι άλλο, η έννοια της παγκοσμιοποίησης και ρευστή ήταν, και κακώς εννοούμενη, και εν πολλοίς λανθάνουσα στην ίδια τη θεώρησή της. Περισσότερο αφορούσε για πολλά χρόνια –και όχι μόνο για μετά το 1989 –μια οικονομική διασύνδεση των μεγάλων καπιταλισμών και τον τρόπο που αυτοί επικαθόριζαν τις πιο υποτελείς χώρες. Δεν είναι τυχαίο πως οι φορείς που επέβαλαν τους όρους της παγκοσμιοποίησης είναι οι ίδιοι που σήμερα τεχνηέντως συνεργούν σε όρους αποπαγκοσμιοποίησης όχι στο κεντρικό βέβαια πεδίο των σχέσεων που θα μείνει άθικτο αλλά σε δευτερεύοντα σημεία των οικονομικών διασυνδέσεων.
Παράλληλα, ένα παράξενο μπουλούκι δημοσιολόγων έχει μπερδέψει το φολκλόρ, τις αναβιώσεις του παρελθόντος και μια προγονοπληξία με την επιστροφή στις ρίζες και τη θετική ματιά στο παρελθόν. Το ρεύμα που έχει επιβάλει ο Τραμπ για τη δική του χώρα, αυτό που επιχειρούν ορισμένες χώρες της Ευρώπης επίσης να αρθρώσουν με δεξιές ηγεσίες, έχει και πολιτισμική φανέλα. Ούτε όμως γόνιμη είναι, ούτε ανοιχτή στις αναγνώσεις και τις πραγματικές λειτουργίες της. Εξού και η φρενίτιδα που η εν λόγω ανάγνωση μπερδεύει τις μεταβολές στις καταναλωτικές προσλήψεις με μια πρόσδεση σε ό,τι προηγήθηκε. Το ακόμη πιο αντιφατικό είναι πως όλα αυτά συντελούνται σε μια χώρα που έχει επιλέξει βασικά να είναι τουριστική.