Θα χτυπήσει και τη μοναξιά το «κόκκινο κουμπί»; – Ο Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας εξηγεί με παραδείγματα πώς θα λειτουργεί το σύστημα – Ξεκινάει σε… περίπου 4 μήνες για 80 ηλικιωμένους
Η μοναξιά δε συνηθίζεται. Ειδικά εάν πρόκειται για άτομα τρίτης ηλικίας τα οποία τα προηγούμενα χρόνια έζησαν μία πολυπληθή ή γεμάτη ζωή. Σα νεότερος ίσως να μη θεωρείς σημαντικό να ανταλλάξεις μία κουβέντα με μια γιαγιά που κάθεται μόνη στην αυλή του σπιτιού της ή ένα παππού που περπατάει στον δρόμο. Ωστόσο γι’ αυτούς, πολύ πιθανόν, μία δική σου κουβέντα να τους φτιάξει τη μέρα, κι ας τους είσαι άγνωστος.
Δυστυχώς στην Κύπρο είμαστε πρωταθλητές στη μοναξιά ιδιαίτερα τα ηλικιωμένα άτομα, όπως ανέφερε στη Cyprus Times ο Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας Δήμος Αντωνίου.
Κάτι που κατέδειξε επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Emory στην Τζόρτζια που μελέτησαν τα ποσοστά μοναξιάς σε 29 χώρες ανάμεσα σε άτομα ηλικίας 50 έως 90 ετών. Όπως διαπίστωθηκα νότια και ανατολική Ευρώπη καταγράφουν τα υψηλότερα ποσοστά μοναξιάς, ιδιαίτερα οι άνθρωποι στην Ελλάδα και την Κύπρο που ανέφεραν τα υψηλότερα συνολικά.
Γι’ αυτό άλλωστε και το «κόκκινο κουμπί» εκτιμάται ότι θα δώσει μία άλλη πνοή σε αυτά τα άτομα, πέραν και της άμεσης κινητοποίησης σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών.
«Θα το πατούν όποτε το θέλουν…»
Οι ηλικιωμένοι που θα έχουν στη διάθεση τους αυτό το «κόκκινο κουμπί» θα μπορούν να το χρησιμοποιούν όποτε το θέλουν και όποτε αισθάνονται ότι το έχουν ανάγκη.
«Θα εξηγήσουμε στους κατόχους του ότι μπορούν να πατάνε το κουμπί όποτε το θέλουν και όποτε νομίζουν ότι το έχουν ανάγκη βοήθειας. Υπολογίζουμε ότι περίπου το 60 με 70% των περιπτώσεων θα είναι για ψυχολογική στήριξη. Εκτός κι αν προκύψει κάποιο έκτακτο θέμα. Δηλαδή μπορεί ο κάτοχος του να πέσει κάτω ή να νιώσει δυσφορία και θέλει επειγόντως βοήθεια. Είτε μπορεί να έχει ξεσπάσει πυρκαγιά στο σπίτι του και με το πάτημα ενός κουμπιού να σταλεί βοήθεια».
Κληθείς να απαντήσει κατά πόσο εάν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εάν επειδή θέλουν συντροφιά ή ένα άτομο απλά για να μιλήσουν ο κύριος Αντωνίου απάντησε καταφατικά. «Βεβαίως εννοείται. Όταν εκπαιδευτήκαμε στο εξωτερικό, υπήρχε ένα μεγάλο ποσοστό κλήσεων το οποίο ήταν από ηλικιωμένους που αισθάνονταν μοναξιά. Στην Κύπρο, δυστυχώς, ήμασταν πρωταθλητές στη μοναξιά, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους. Αλλά ακόμη και αν δεν το πατούσαν το κουμπί οι ηλικιωμένοι για να μιλήσουν, οι λειτουργοί είχαν εντολές να τους τηλεφωνούν εκείνοι ώστε να νιώσουν ότι υπάρχει ένα δίκτυο ασφαλείας γύρω τους. Κάτι τέτοιο θα συμβαίνει και στην Κύπρο σε καθημερινή βάση».
Όπως εξήγησε θα υπάρχει Συντονιστικό Κέντρο 24ωρου βάσεως το οποίο θα στελεχώνεται από ψυχολόγους και ειδικά εκπαιδευμένους λειτουργούς.
Θα χτυπάνε το κουμπί και… μετά; Πώς θα λειτουργεί
Ζητήσαμε από τον κύριο Αντωνίου να μας εξηγήσει πώς θα λειτουργεί αυτό το σύστημα ώστε να κατανοήσουμε τι γίνεται τόσο στις περιπτώσεις που το ηλικιωμένο πρόσωπο θα μπορεί να ανταποκριθεί όσο και σε αυτές που δε θα είναι σε θέση.
«Να δώσουμε κάποια παραδείγματα ώστε να γίνει πιο εύκολα αντιληπτό. Όταν το ηλικιωμένο πρόσωπο πατήσει το κουμπί, αμέσως θα μεταφέρεται η κλήση σε μια ειδική συσκευή στο τηλεφωνικό κέντρο. Μόλις απαντήσει ο λειτουργός, αμέσως θα εμφανιστεί στην οθόνη του υπολογιστή του ποιος ακριβώς τον καλεί, από ποιο σπίτι και ποιες ανάγκες ή ποια προβλήματα έχει. Για παράδειγμα μπορεί να πρόκειται για καρδιοπαθή, ο οποίος έχει βηματοδότη και θα ενημερώνει τη λειτουργό ότι αισθάνθηκε δυσφορία. Τότε η λειτουργός θα ενημερώσει το ασθενοφόρο για να μεταβεί στο συγκεκριμένο σπίτι ενώ ταυτόχρονα θα αναφέρει στο πλήρωμα του ασθενοφόρου, ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο έχει βηματοδότη, άρα μη χρησιμοποιήσετε απινιδωτή ή αν έχει αλλεργία σε συγκεκριμένα φάρμακα ή εάν είναι πρόκειται για άτομο που πάσχει με Αλτσχάιμερ ώστε να γνωρίζουν ότι η επικοινωνία πιθανόν να είναι δύσκολη. Θα εμφανίζεται το ιστορικό του χρήστη ώστε να μπορούν να δίδονται οι κατάλληλες οδηγίες εκεί που πρέπει».
Ωστόσο τι γίνεται σε περιπτώσεις που το άτομο δεν μπορεί να μιλήσει με τον λειτουργό; Σε περίπτωση, για παράδειγμα, πυρκαγιάς ή ληστείας που ο ηλικιωμένος δε θα μπορεί μιλήσει τηλεφωνικώς τότε μόλις πατήσει το κουμπί, όπως ανέφερε ο κύριος Αντωνίου, ο λειτουργός θα στείλει άτομο στην περιοχή. «Δηλαδή, θα τηλεφωνήσει στην Αστυνομία, και θα τους πει, “λάβαμε κλήση από τον συγκεκριμένο αριθμό, δεν μας μιλά, οπότε κάτι πάει πιθανόν να συμβαίνει. Σας παρακαλώ, στείλτε αμέσως περιπολικό”».
Θα υπάρχει συνεργασία με άλλες αρμόδιες υπηρεσίες ενώ παράλληλα, όπως μας είπε, θα προσπαθήσουν να τρέξουν πρόγραμμα σε εθελοντική βάση, ώστε στις περιοχές όπου υπάρχει αυτό το κόκκινο κουμπί, να μπορούν να εκπαιδευτούν εθελοντές ώστε να ενταχθούν στο δίκτυο προστασίας.
Ξεκινάει σε περίπου 4 μήνες για 80 ηλικιωμένους
Όπως είχε αναφερθεί και σε προηγούμενο ρεπορτάζ της Cyprus Times, επί του παρόντος το πρόγραμμα ξεκινάει σε πιλοτική φάση και θα είναι για υποστήριξη ατόμων ηλικίας 75 ετών και άνω που διαμένουν μόνα στις οικίες τους, καθώς και ηλικιωμένων ζευγαριών που είναι λήπτες Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος ή Επιδόματος Χαμηλοσυνταξιούχου και πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια. Ειδικότερα, θα λαμβάνεται υπόψη, ανάμεσα σε άλλα, το κατά πόσο αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, εάν διαμένουν σε απομακρυσμένες περιοχές και εάν δεν έχουν υποστηρικτικό δίκτυο.
«Προς το παρόν θα δοθεί σε 80 ηλικιωμένους ανά το παγκύπριο», ανέφερε ο κύριος Αντωνίου ενώ κληθείς να σχολιάσει πότε θα ξεκινήσει η πολιτική φάση, απάντησε ότι υπολογίζεται να τεθεί σε λειτουργία σε περίπου τέσσερις μήνες. «Χρειάζεται αυτός ο χρόνος καθώς θα πρέπει να επικαιροποιηθούν κάποια πρωτόκολλα, κάποιες συνεργασίες με αρμόδιες υπηρεσίες, να προσληφθεί και να εκπαιδευτεί το προσωπικό και να έρθει το σύστημα. Άρα μέσα στο φθινόπωρο υπολογίζουμε να αρχίσουμε. Θα πάρει περίπου έξι μήνες ελέγχου και στα μισά του επόμενου χρόνου, του 2026, θα μπορούμε να έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα ώστε να διαφανεί εάν η υπηρεσία αυτή δουλεύει κανονικά ή χρειάζονται να γίνουν κάποιες διορθώσεις».
Κληθείς να σχολιάσει πόσα άτομα θα στελεχώνουν το Συντονιστικό Κέντρο ο κύριος Αντωνίου ανέφερε ότι σε πρώτη φάση θα είναι περίπου δέκα άτομα είτε αυτοί είναι ψυχολόγοι είτε κοινωνικοί λειτουργού. Περισσότερα, όπως είπε, θα γνωστοποιηθούν σε δημοσιογραφική διάσκεψη που θα γίνει με την Υφυπουργό Πρόνοιας Μαριλένα Ευαγγέλου στα τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου.
Το άρθρο Θα απαλύνει και τη μοναξιά των ηλικιωμένων το «κόκκινο κουμπί»; «Δυστυχώς είμαστε πρωταθλητές» εμφανίστηκε πρώτα στο Cyprus Times.