Πριν από μερικές εβδομάδες, έγραψα ένα κείμενο με τίτλο μονολεκτικό: «Αντισημιτισμός» («ΤΑ ΝΕΑ», 26/4/2025). Μου είχε κάνει εντύπωση η ανυπόγραφη αφίσα που έγραφε στα εβραϊκά «Εβραίοι δεν είστε καλοδεχούμενοι». Η αφίσα αυτή τοιχοκολλήθηκε σε ελληνικές πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Γιάννενα), όπου ιστορικά υπήρξε σημαντική εβραϊκή παρουσία. Στη συνέχεια εντοπίστηκε τοιχοκολλημένη κι αλλού.
Αναρωτήθηκα τότε, ανήσυχος, ποιοι κολλάνε μια αφίσα ανυπόγραφη που ειδοποιεί όσους μπορούν να τη διαβάσουν ότι είναι ανεπιθύμητοι στην Ελλάδα; Ποιοι υποκαθιστούν την πολιτεία τυπώνοντας και δηλώνοντας την ανοιχτή απειλή τους σε συγκεκριμένους πολίτες της χώρας ή σε επισκέπτες που τυχαίνει να είναι Εβραίοι; Από πότε η εθνική ή η θρησκευτική ταυτότητα, μετά τη ναζιστική Κατοχή και το Ολοκαύτωμα, γίνεται αντικείμενο απειλών και διώξεων; Μπορούμε ως χώρα να υπερασπίσουμε τη δημοκρατία και την ανοιχτή κοινωνία; Πού είναι το κράτος και πού είναι τα κόμματα στην πιο θεμελιώδη δημοκρατική υποχρέωσή τους;
Η ανησυχία μου μεγάλωσε όχι επειδή δεν πήρα απάντηση από πουθενά. Μεγάλωσε επειδή βλέπουμε γύρω μας περιστατικά που, στο υποψιασμένο μυαλό μου, μοιάζουν με μεθοδευμένες εκδηλώσεις αντισημιτισμού, συντονιζόμενες από κάποιο αόρατο κέντρο. Δυστυχώς, μάλιστα, φορείς του δεν είναι υπολείμματα της ναζιστικής ιδεολογίας αλλά εκφράζονται σε κόμματα, οργανώσεις και στην κουλτούρα του ελληνικού προοδευτισμού. Και βέβαια, δικαιολογούν την επιλογή τους παραπέμποντας σε όσα συμβαίνουν στο Ισραήλ – σε μια μονομερή οπτική γωνία και στην ηθικολογική προβολή της μονομέρειάς της με συστατικά της συγκίνησης (ανάλογα εκείνων με τα οποία δημιούργησαν τον πρόσφατο ηθικό πανικό για τα Τέμπη).
Πίσω από την πλειοδοσία στη συγκίνηση, ως σήμερα, έχουν δημοσιοποιηθεί τρία βίαια περιστατικά που προσωπικά με γεμίζουν ανησυχία. Το πρώτο το έχουμε συζητήσει σε αυτή τη σελίδα: ήταν η παρέμβαση διακοπής εκδήλωσης για τη λογοτεχνία του Ισραήλ στην πρόσφατη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Απεκρύβη, φυσικά, ότι ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης διαφωνεί με την πολιτική Νετανιάχου και δόθηκε έμφαση στο ότι η εκδήλωση διοργανωνόταν από την ισραηλινή πρεσβεία – λες και μια μικρή χώρα όπως το Ισραήλ με περιορισμένης εμβέλειας γλώσσα έχει άλλο τρόπο να διαδώσει τη λογοτεχνία της (μήπως το επίσημο ελληνικό κράτος δεν οργανώνει ανάλογες εκδηλώσεις στο εξωτερικό;)
Το δεύτερο ανησυχητικό περιστατικό συνέβη στα Εξάρχεια: έπεσε θύμα βιαιοπραγίας ένας ισραηλινός τουρίστας σε καφετέρια της περιοχής, επειδή ακριβώς είναι Ισραηλινός. Ο εξαρχειώτικος λούμπεν προοδευτισμός, μάλιστα, έχει φροντίσει να διευρύνει το ρεπερτόριο των δικαιολογιών: δεν του αρκεί η «ανάλυσή» του για τη Γάζα, γι’ αυτό προστίθενται αιτίες όπως η αγορά ακινήτων στην Αθήνα από ισραηλινούς επενδυτές κ.λπ.
Το τρίτο σχετικό περιστατικό, το πιο πρόσφατο, είναι το πιο φρικτό, έμαθα μάλιστα ότι είναι πρακτική επαναλαμβανόμενη σε καταστήματα στα Εξάρχεια όσο και γύρω από την Ομόνοια, σε ξενοδοχεία, Airbnb και καφέ όπου συχνάζουν ισραηλινοί τουρίστες. Αυτή τη φορά, κουκουλοφόροι επιτέθηκαν εναντίον μπαρ στην οδό Διδότου επειδή δέχεται πελάτες Ισραηλινούς, τοιχοκόλλησαν μάλιστα στην πρόσοψή του τυπωμένη πινακίδα στην οποία έγραφαν: «Οι Ισραηλινοί-σιωνιστές δεν είναι πελάτες, είναι δολοφόνοι». Αυτό μου θύμισε τη σωζόμενη φωτογραφία με ανάλογη πινακίδα σε κατάστημα της Θεσσαλονίκης το 1941, που έγραφε: «Οι Εβραίοι ανεπιθύμητοι εις το κατάστημα».
Είτε στη βερσιόν που η ανθρωπότητα γνώρισε με αποτροπιασμό είτε στη σημερινή προοδευτική εκδοχή του, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αντισημιτισμός είναι φασισμός. Κι ότι έχουμε υποχρέωση να μην τον επιτρέψουμε – οι δημοκρατικοί πολίτες αλλά και το συντεταγμένο κράτος.