Η γειτνίαση της εκδήλωσης του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα με το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ πού ακριβώς οφείλεται; Στις γνωστές ασυνεννοησίες του χώρου που δεν μπορεί να οργανώσει στοιχειωδώς τη δουλειά του με κάποια οικονομία; Στη σπατάλη πόρων μέσα στον παρατεταμένο εμφύλιο; Στην αναχάραξη ορίων με ευδιάκριτη προβολή στο μέλλον; Είναι αισθητική αναμέτρηση μεταξύ ενός «διεθνοποιημένου» προφίλ (του Αλέξη Τσίπρα) και της βράσης «εντοπιοτήτων» που (πιθανότατα) θα ακολουθήσει κατά το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ; Είναι τακτική αστάθεια, τακτική στόχευση ή βαθύτερη ιδεολογική και συναισθηματική ασυνταξία; Οι δημοσκοπικές μετρήσεις δείχνουν ένα μεγάλο, ανέκφραστο εκλογικό δυναμικό, άρα υπάρχει χώρος για νέα σχήματα. Οι «άστεγοι» είναι η πιο συμπαγής και πιο διαλυμένη πολιτική μερίδα. Αν δε, μια πολιτική χειρονομία βαθμολογείται από το πώς την αντιμετωπίζουν οι αντίπαλοι, τότε προφανώς η κίνηση Τσίπρα δημιουργεί μόχλευση. Ανασφάλεια διαφορετικής ποιότητας, σε όλο το υπόλοιπο πολιτικό προσωπικό.
Το ενδιαφέρον είναι ότι όλοι απαιτούν κάτι διαφορετικό από τον Τσίπρα. Αλλος απαιτεί να αυτοσυντριβεί, άλλος να ξαναγίνει «Αϊ-Γιώργης» με δόρυ και άλογο, άλλος να εξαφανιστεί γιατί δεν στήριξε τον κ. Κασσελάκη, άλλος να εξαφανιστεί για τον ακριβώς αντίθετο λόγο, γιατί «έφερε» τον κ. Κασσελάκη, άλλος γιατί δεν αφήνει το κόμμα ή τα προκύπτοντα θραύσματα να ωριμάσουν και να χειραφετηθούν, άλλος γιατί δεν διώχνει τον τάδε, άλλος γιατί κρατάει τον δείνα, άλλος γιατί είναι ακραίος, άλλος γιατί είναι συμβιβασμένος κ.λπ. Χάος. Είναι βέβαιο ότι το πατριαρχικό μοντέλο των ελληνικών κομμάτων επιτρέπει τη (δουλική) αποθέωση, επιτρέπει και την κατασπάραξη (συνήθως από τους πρώην λάτρεις) του ηγέτη. Εκείνο που δεν συγχωρεί (αυτό το πατριαρχικό μοντέλο) είναι να αφήσει κανείς ασκεπές το ποίμνιο. Να μην του δώσει την ανακούφιση της αποκαθήλωσης. Τότε το ποίμνιο γίνεται εκδικητικό. «Μας εγκατέλειψες». Ηθελε εκείνο να έχει την πρωτοβουλία της πυράς, όχι να του «πάρει την μπουκιά μέσα από το στόμα» με τη φυγή.
Σήμερα, σε μερικούς, τέως λάτρεις και φιλοδοξούντες αποκεφαλιστές, βλέπεις όχι το πολιτικό πάθος, αλλά ένα ανεκτόνωτο και εκκρεμές μίσος. Τέλος πάντων, όλα θα ζυγιστούν μετά. Οι μετρήσεις τι λένε; Υπάρχει έδαφος. Και αφού υπάρχει έδαφος, πρέπει να βρεθεί ο καρπωτής.
Φυσικά ο Αλέξης Τσίπρας δεν είναι «άγραφος» όπως το 2012 – 2015. Ούτε όμως και εξαντλημένος όπως (κινδύνευσε) το 2023. Επομένως αόριστοι και θελκτικοί ισχυρισμοί και υποσχέσεις εκ μέρους του δεν μπορούν να του δώσουν χώρο, ούτε όμως η μαρτυρική αυτοσυντριβή θα του εξασφαλίσει μερίδιο. Σε αυτό το σύρμα ανάμεσα σε δύο «ευκολίες» (το τέλειο, δηλαδή, συναισθηματικό τέχνασμα για να μην εκλογικεύσει κανείς) ταλαντεύεται το νέο εγχείρημα που αχνοφαίνεται. Ομως η ταυτόχρονη ύπαρξη του ερειπιώνα του παλιού ΣΥΡΙΖΑ με τη χαμένη αίγλη της Αριστεράς, καθώς και οι απολύτως αντιφατικές, αντίδικες ή και αποκλίνουσες απαιτήσεις ενός χυμώδους αλλά κουρασμένου κοινού, δημιουργούν το έδαφος όπου η μονολιθική ερμηνεία, συνιστά ακόμα μια (ακόμα) παρερμηνεία. Οι διχοτομήσεις εξάλλου, έχουν χάσει τη δύναμή τους από μια (ενδιαφέρουσα) συλλογική καχυποψία. «Συγκεκριμένη ανάλυση, συγκεκριμένης κατάστασης». Τη ρήση του Λένιν τη διαψεύδουν συστηματικά τα κόμματα της Αριστεράς. Αντίθετα, η αφαιρετική σκέψη έχει γίνει βιαστική. Η πρώτη παρατηρεί, αναλύει και ανάγει, η άλλη παραλείπει. Τα πράγματα ξανακτίζονται μέσα από την ορθολογική μετάφραση της στιγμής, ως ιστορικού σπονδύλου. Δυσκολίες…
Ο Δημήτρης Σεβαστάκης είναι ζωγράφος και καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ