Στο διώροφο «Αρχοντικό της Καστοριάς» στο Coburg North, κάτι όμορφο και ανθρώπινο συμβαίνει κάθε Κυριακή. Ο Σύλλογος Καστοριανών Αυστραλίας «Η Καστοριά» ανοίγει τις πόρτες του σε όλους όσοι έχουν ανάγκη από παρέα, κουβέντα, ένα χαμόγελο και μια ζεστή μερίδα «χωριάτικου» φαγητού. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που αποδεικνύει ότι η αγάπη και η φροντίδα για τους ηλικιωμένους δεν χρειάζεται να είναι περίπλοκη – μόνο αληθινή.
ΜΙΑ ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΡΤΑ ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ
Ψυχή αυτής της προσπάθειας είναι η πρόεδρος του Συλλόγου, κα Ελευθερία Λαλοπούλου (Effie Lalopoulos), για την οποία η δημιουργία του «Αρχοντικού της Καστοριάς» δεν ήταν μια απλή πρωτοβουλία, αλλά ένα όνειρο ζωής. Ένα όνειρο που χρειάστηκε χρόνια προσωπικού αγώνα για να γίνει πραγματικότητα – και που σήμερα γεμίζει έναν άλλοτε άδειο και σκοτεινό χώρο με ανθρώπινες φωνές, γέλια και ζεστασιά.
Δίπλα της, ένα ενεργό και δεμένο Διοικητικό Συμβούλιο που τη στηρίζει με συνέπεια και αγάπη. «Έχουμε ένα πολύ ωραίο Συμβούλιο –δώδεκα άτομα– και ο καθένας έχει αναλάβει με τη σειρά του την ευθύνη. Κάθε Κυριακή φροντίζουμε να είναι όλα όπως πρέπει. Να νιώθει ο κόσμος όμορφα μόλις μπει μέσα», λέει η κα Λαλοπούλου.
Η ίδια συνοψίζει με λίγες λέξεις τη φιλοσοφία της πρωτοβουλίας: «Μαζευόμαστε στο “Αρχοντικό της Καστοριάς” κάθε Κυριακή. Μετά την εκκλησία, όποιος θέλει έρχεται – η πόρτα είναι ανοιχτή για όλους. Δεν χρειάζεται να είναι μέλος. Πίνει τον καφέ του, απολαμβάνει τα ωραία χωριάτικα φαγητά μας, κάθεται στην παρέα. Κι αν δεν θέλει να φάει, τον κερνάμε ένα γλυκό και φεύγει με χαμόγελο».
ΠΑΡΕΑ, ΧΑΜΟΓΕΛΑ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΦΙΛΙΕΣ
Αυτό το χαμόγελο είναι που μένει στην πρόεδρο. «Είδα ανθρώπους που ήταν σχεδόν αμίλητοι στην αρχή, και τώρα δεν σταματούν να γελούν. Έχουμε παππούδες 93 και 95 χρόνων. Υπάρχει κάποιος που έρχεται κάθε Κυριακή – τον φέρνει η κόρη του το πρωί και εκείνος περιμένει με ανυπομονησία στην πόρτα. Κάθεται, τρώει, πίνει τον καφέ του, παίζει το χαρτάκι του… και το βράδυ η κόρη του έρχεται και τον παίρνει. Είναι η μέρα του».
Η αίθουσα λειτουργεί από τις 11 το πρωί και οι επισκέπτες μπορούν να μείνουν μέχρι τις 8 ή 9 το βράδυ. Εκεί, δημιουργούνται φιλίες ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν γνωρίζονταν πριν. «Οι άντρες παίζουν τάβλι, χαρτιά, λένε τα δικά τους. Οι γυναίκες καθόμαστε αλλού και συζητάμε… είναι πολύ ευχάριστο το περιβάλλον», λέει. «Πολλοί βοηθάνε και προσωπικά. Ήθελα να κάνω κάτι στον κήπο και τους είδα να δουλεύουν μες στη ζέστη. Τους είπα “γιατί το κάνετε αυτό;” και μου απάντησαν “μας ευχαριστεί, κορίτσι μου, δεν πειράζει”. Τι να πεις όταν στο λέει αυτό ένας 90χρονος»;
ΠΕΜΠΤΕΣ ΜΕ ΓΝΩΣΗ – ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Κάθε Πέμπτη, το «Αρχοντικό της Καστοριάς» μεταμορφώνεται σε σχολείο – όχι με πίνακες και θρανία, αλλά με καφέδες, γλυκά και κινητά τηλέφωνα στα χέρια. Οι ηλικιωμένοι μαζεύονται γύρω από τα τραπέζια, βγάζουν τετράδια, κρατούν σημειώσεις, ρωτούν, γελούν. Η δασκάλα παίρνει θέση και το μάθημα ξεκινά – πάντα με μια ζεστή «καλημέρα».
«Πίνουμε τα καφεδάκια μας, έρχεται η δασκάλα και μαθαίνουμε χρήσιμα πράγματα για το χειρισμό των ηλεκτρονικών συσκευών», λέει η κα Λαλοπούλου. «Τις προάλλες μας έδειξε πώς να χρησιμοποιούμε το GPS – και εγώ ένα βράδυ που μπερδεύτηκα οδηγώντας, το έβαλα και με πήγε σπίτι. Μου φάνηκε πολύ χρήσιμο»!
Η τεχνολογία, που συχνά τρομάζει, εδώ γίνεται φίλη. Κάθε μάθημα είναι και μια μικρή κατάκτηση, κάθε απορία κι ένα βήμα πιο κοντά στην αυτονομία. Και μέσα σε όλα αυτά, η παρέα. Ο συνδυασμός μάθησης και κοινωνικότητας που κρατά το μυαλό σε εγρήγορση – και την καρδιά ανοιχτή.
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ: «Η ΕΠΑΦΗ ΕΙΝΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ»
Η ομογενής ψυχολόγος Δρ. Ελένη Καλαμπούκα μιλά από πρώτο χέρι για τις επιπτώσεις της απομόνωσης στους ηλικιωμένους και την ανεκτίμητη αξία πρωτοβουλιών όπως αυτή του Συλλόγου Καστοριανών, που δημιουργούν χώρους ζωντανούς, φιλόξενους και θεραπευτικούς. «Μετά τον COVID, πολλοί –ειδικά ηλικιωμένοι– παλεύουν με άγχος και κατάθλιψη. Έχουν υπηρεσίες που τους φροντίζουν πρακτικά, αλλά όχι κάποιον να τους μιλήσει. Κι αυτό είναι που τους λείπει περισσότερο», λέει στον «Νέο Κόσμο».
Η μοναξιά, εξηγεί, δεν είναι απλώς ένα αίσθημα – είναι μια κατάσταση που μπορεί να επιταχύνει την έκπτωση της μνήμης, να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας και να επηρεάσει ακόμη και το προσδόκιμο ζωής. Οι στατιστικές προβλέπουν ότι μέχρι το 2050 ο αριθμός των ανθρώπων με άνοια παγκοσμίως θα έχει διπλασιαστεί. «Η Ιαπωνία έχει τα υψηλότερα ποσοστά –γιατί οι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι. Το Μεξικό τα χαμηλότερα– γιατί είναι κοινωνικοί και ζουν σε κοινότητες», εξηγεί η Δρ Καλαμπούκα. «Η Αυστραλία είναι κάπου στη μέση. Όλα εξαρτώνται από την κουλτούρα και τον τρόπο ζωής».
ΤΑ ΚΕΝΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
Η Δρ. Καλαμπούκα υπογραμμίζει ότι οι υπηρεσίες ημερήσιας φροντίδας στην Αυστραλία είναι λίγες και ανεπαρκείς. «Η Πρόνοια διαθέτει τρία κέντρα – όλα γεμάτα. Για να μπει κάποιος, πρέπει να πεθάνει κάποιος άλλος. Παλιά υπήρχαν προγράμματα με δωρεάν μετακίνηση, φροντίδα και γεύμα – σήμερα ελάχιστα από αυτά επιβιώνουν».
Προτείνει αξιοποίηση των άδειων κτιρίων συλλόγων και των επιδοτήσεων που ήδη υπάρχουν. «Χρειάζεται πολιτική βούληση και κοινοτική κινητοποίηση. Έστω μία ή δύο φορές την εβδομάδα να πηγαίνει ο ηλικιωμένος κάπου, είναι σωτήριο».
ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ, ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΡΟΣ ΜΙΜΗΣΗ
«Οι Έλληνες ηλικιωμένοι είναι σε καλύτερη μοίρα από τους Αυστραλούς», λέει η Δρ. Καλαμπούκα. «Υπάρχει ακόμη σχέση με τα παιδιά, με τους γείτονες, με τους συλλόγους. Υπάρχει φροντίδα και σεβασμός – στοιχεία που αλλού έχουν χαθεί».
«Αξίζουν συγχαρητήρια στον Σύλλογο Καστοριανών και ιδιαίτερα στην πρόεδρο, κα Λαλοπούλου. Δημιούργησαν έναν χώρο ζεστό, ανθρώπινο, ουσιαστικό. Κάτι τόσο απλό, που όμως για κάποιους σημαίνει τα πάντα».
ΕΚΕΙ ΠΟΥ Η ΚΑΡΔΙΑ ΒΡΙΣΚΕΙ ΠΑΡΕΑ
Το «Αρχοντικό της Καστοριάς» δεν είναι απλώς μια αίθουσα. Είναι μια απάντηση στην απομόνωση, στη σιωπή, στη σταδιακή φθορά που φέρνει η μοναξιά. Είναι αυτό που περιγράφει η Δρ Ελένη Καλαμπούκα ως το «φάρμακο της επαφής»: ένας χώρος όπου οι άνθρωποι δεν είναι αριθμοί σε στατιστικές, αλλά πρόσωπα με ιστορίες, ανάγκες και επιθυμία για ζωή.
Όταν οι ηλικιωμένοι έχουν πού να πάνε, όταν κάποιος τους περιμένει, όταν νιώθουν χρήσιμοι και παρόντες, τότε – όπως λέει και η ίδια – η άνοια αργεί να έρθει, η κατάθλιψη κάνει πίσω, το φως ξαναμπαίνει στο σπίτι.
Ο Σύλλογος Καστοριανών δεν προσφέρει μόνο ένα τραπέζι γεμάτο φαγητό. Προσφέρει αυτό που δεν μπορεί να δώσει καμία επιχορήγηση: παρουσία, συνέπεια, αγάπη. Δείχνει τον δρόμο. Και ίσως αυτός ο δρόμος – που σύντομα θα ονομάζεται «Kastoria Lane» – να γίνει και για άλλους κοινοτικούς οργανισμούς το παράδειγμα που χρειάζονται για να κάνουν το ίδιο: να κρατήσουν ζωντανή την πιο πολύτιμη γενιά μας.
The post Μια αγκαλιά για τους ηλικιωμένους της παροικίας μας appeared first on ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.