Την ίδια ώρα που τουρίστες καταφθάνουν στην Ελλάδα ανά εκατομμύρια και πολλοί από αυτούς βοηθούν και φροντίζουν τα αδέσποτα, ενώ μάλιστα κάποιοι τα υιοθετούν φεύγοντας, στον αντίποδα κάποιοι δικοί μας συνάνθρωποι εγκαταλείπουν τα ζώα που υιοθέτησαν ή ακόμη και αγόρασαν χωρίς σκέψη και συνείδηση. Την προηγούμενη εβδομάδα εγκατέλειψαν μέσα σε κλωβό μεταφοράς έναν υπέροχο σκύλο χάσκι στο πάρκινγκ του αεροδρομίου Μακεδονία. Τον βρήκαν οι υπάλληλοι την επόμενη ημέρα φοβισμένο να έχει πάρει αγκαλιά το μαξιλάρι του.
Χιλιάδες σκύλοι και γάτες βρίσκονται ξαφνικά στα αζήτητα. Αλλοι μπορεί να ξεχάσουν στο εξοχικό τους το αντηλιακό, άλλοι πάλι «ξεχνάνε» τον σκύλο τους φεύγοντας έξω από το εξοχικό. Ζώα που έζησαν σε σπίτι ξαφνικά καλούνται να επιβιώσουν στους αφιλόξενους ελληνικούς δρόμους, ενώ τα καταφύγια είναι υπερπλήρη και ο αριθμός των εθελοντών δεν επαρκεί για να βοηθήσουν τη μεγάλη πλειοψηφία.
Αυξητική τάση
με ψηφιακό αποτύπωμα
Η ψηφιακή πλατφόρμα pet.gov.gr και το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ) καταγράφουν σταθερή αύξηση των περισυλλογών και δηλώσεων σήμανσης – σημάδι ότι (και αυτό το) φαινόμενο αποκτά εν προκειμένω ψηφιακή εικόνα. Παρότι δεν προσφέρονται τελικές μετρήσεις των εγκαταλελειμμένων ζώων στον δρόμο, η αύξηση των δηλώσεων μαρτυρά τη διάσταση του φαινομένου. «Αγοράζουν ένα χαριτωμένο κουτάβι ή μαζεύουν από τον δρόμο ένα όμορφο μικρό γατάκι. Μεγαλώνουν, παύουν να είναι τόσο χαριτωμένα και εκείνοι θέλουν να πάνε διακοπές. Κάπως έτσι φτάνουμε ακόμη κι εμείς που δεν έχουμε αδέσποτα στους δρόμους να μαζεύουμε ό,τι τους περισσεύει», δηλώνει στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» μέλος φιλοζωικού σωματείου στα νότια προάστια.
Ενας νόμος
χωρίς εφαρμογή
Με την ψήφιση του νόμου 4830/2021 και την υπαγωγή της αρμοδιότητας στο υπουργείο Εσωτερικών επιβλήθηκαν σημαντικές υποχρεώσεις:
n Ηλεκτρονική σήμανση με microchip εντός δύο μηνών από τη γέννηση ή απόκτηση και καταχώριση στο ΕΜΖΣ.
n Στείρωση εντός 6 μηνών από την απόκτηση ή αποστολή δείγματος DNA (~€150 ).
n Καθιέρωση πλατφόρμας υιοθεσίας και νομιμότατη παράδοση ζώου στους δήμους με διοικητικά τέλη.
n Πρόστιμο έως €1.000 για μη συμμόρφωση.
Παράλληλα, το πρόγραμμα «Αργος» διαθέτει περίπου €40 εκατ. για καταφύγια και εξοπλισμό· €15 εκατ. ετησίως για κτηνιατρικές πράξεις (στείρωση, εμβολιασμό, καταγραφή). Στους δήμους μάλιστα προβλέπονται και κίνητρα – από έκδοση voucher έως μείωση δημοτικών τελών 10% για συμμορφωμένους ιδιοκτήτες.
Τα τέσσερα αγκάθια
Ασθενής εφαρμογή μέτρων
Πολλοί δήμοι δεν έχουν στήσει δίκτυο σήμανσης· συνεργάζονται περιστασιακά με ΜΚΟ ή είναι πλήρως ανενεργοί.
Η εκπαίδευση λείπει
Πολίτες αγνοούν τις υποχρεώσεις πάνω στη σήμανση, τη στείρωση ή ακόμα και το κόστος παράδοσης.
Ελλειψη ελέγχων
Δεν εμφανίζεται έντονη παρουσία ελεγκτικών δράσεων· τα πρόστιμα σπανίζουν και οι παραβάτες σχεδόν ποτέ δεν εντοπίζονται.
Νομοθετικές καθυστερήσεις
Το Εργαστήριο Γενετικού Υλικού (ΕΦΑΓΥΖΣ) μπορεί να λειτουργεί πλήρως και οι αναγκαίες υπουργικές αποφάσεις να έχουν εκδοθεί – η επιβολή προστίμων όμως έχει καθυστερήσει σημαντικά και οι παρατάσεις διαδέχονται η μία την άλλη.
Το κόστος σε κοινωνία και ζώα
Η παράταση της τουριστικής περιόδου μεταφράζεται σε νέα κύματα εγκαταλειμμένων πλασμάτων, που συχνά καταλήγουν σε ατυχήματα ή πεθαίνουν από φόλες και αρρώστιες.
Τα καταφύγια παραμένουν υπερπλήρη – χωρίς προσωπικό, χωρίς πόρους, χωρίς συνέχεια. Η ανθρώπινη συνείδηση δείχνει να αντιμετωπίζει το ζώο ως αναλώσιμο. «Μαζεύουμε τα ασυμμάζευτα αλλά δεν φτάνουμε.
Οταν όμως λέμε ότι τα αδέσποτα δεν έπεσαν από τον ουρανό, μας λένε ότι τα αδέσποτα είναι από τα αδέσποτα.
Ενήλικα ζώα που βλέπουμε ξαφνικά για πρώτη φορά ή ακόμη και κουτάβια μέσα σε κούτες», τονίζει στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» μέλος του Φιλοζωικού Σωματείου Μονεμβασίας.
Ο νόμος υπάρχει· η τεχνογνωσία και τα κονδύλια υπάρχουν σε μεγαλύτερο βαθμό από ποτέ· ο χρόνος, όμως, κυλάει και τα εγκαταλειμμένα πλάσματα αυξάνονται.
Το καλοκαίρι δεν πρέπει να παραμείνουν ως σύμβολο εγκατάλειψης.
Αν δεν εφαρμοστεί ο νόμος, η ευθύνη δεν θα περάσει στους δήμους, αλλά σε κάθε πολίτη που αποφασίζει ότι το ζώο… υπάρχει μόνο όταν τον βολεύει.