Απρόβλεπτα

Και τώρα τι; Θα αρχίσουν να μας βγαίνουν χορηγούμενες διαφημίσεις για καταφύγια και αμυντικό υλικό στα κοινωνικά μας δίκτυα; θα διακόπτουμε μέσα στο καλοκαίρι τις μικρές ή μεγάλες διακοπές μας για να δούμε τι συμβαίνει στη φλεγόμενη Μέση Ανατολή μετά την εμπλοκή της Αμερικής; Ζει η γενιά μας το πρελούδιο ενός τρίτου παγκοσμίου πολέμου και μάλιστα με εντελώς νέα τεχνολογικά μέσα και άρα έναν πόλεμο με απόλυτα απρόβλεπτη έκβαση; Και πότε ξεκίνησαν όλα αλήθεια;

Οι διεθνολόγοι οριοθετούν τη νέα ταραγμένη εποχή ήδη μετά την πτώση των ανατολικών καθεστώτων. Οι πιο αισιόδοξοι τότε μιλούσαν για μία μονομέρεια και μία μονοκρατορία ενός καπιταλιστικού μοντέλου το οποίο με τη σειρά του θα εξέβαλλε σε ένα και μόνο μοντέλο διεθνών σχέσεων και παγκόσμιας νέας ισορροπίας δεδομένης της εξάλειψης του μεγάλου εχθρού που για τη Δύση ήταν η ΕΣΣΔ και οι σύμμαχες χώρες της. Φαίνεται όμως πως τα πράγματα δεν πήγαν ακριβώς έτσι. Ακόμα και εκείνη η θολή έννοια της παγκοσμιοποίησης που αφορούσε εν μέρει ένα κομμάτι στο πεδίο των οικονομικών σχέσεων και των διασυνδέσεων των οικονομιών δεν ήταν το απόλυτο ελιξίριο σταθερότητας ούτε κάτι βαθύτερο από αυτό. Αντίθετα ήδη από το 1991 και μετά ζούμε την παραβίαση του διεθνούς δικαίου, τον παραμερισμό των διεθνών κανόνων και διεθνών οργανισμών και στιγμές που η ανθρωπότητα μάλλον έχει ξεχάσει αλλά αποτέλεσαν την πρώτη φάση παραβίασης όλων των κανόνων.

Η επέμβαση στην τέως Γιουγκοσλαβία ή η επέμβαση στο Ιράκ είναι δύο μόνο χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα. Σε ένα περιβάλλον εικοσαετίας διαμορφώθηκαν νέοι όροι όπου η επιβολή της ισχύος που πάντοτε ισχύει αλλά αμβλυνόταν απ’ τους διεθνείς κανόνες επανήλθε απροκάλυπτα. Οι δήθεν υπερασπιστές των φιλελεύθερων δημοκρατιών έκλειναν τα μάτια σε παρεμβάσεις στα εσωτερικά χωρών, στους βομβαρδισμούς ανεξάρτητων κρατών, στην αναθεώρηση συνόρων – ας μην ξεχνούμε πως και το Κόσοβο είναι ένα τέτοιο παράδειγμα όπως και ο διαμελισμός της Συρίας. Και φτάσαμε στο σωτήριο έτος 2025. Ενα από τα σενάρια τα οποία υπήρχαν ενεργά σε reports πρεσβειών και ήταν η επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν είναι τώρα όχι μόνον εν εξελίξει αλλά περιπλέκει και περισσότερο τα πράγματα με την ωμή ανάμειξη και των ΗΠΑ στην κλιμάκωση.

Η Ευρώπη επίσης που έχει πολυδιαφημιστεί ως ένας πόλος σταθερότητας, είναι ακριβώς εκείνη η Ευρώπη η οποία όλο το προηγούμενο διάστημα όχι μόνο κώφευε στο ζήτημα της Γάζας, για παράδειγμα, αλλά και σε άλλες περιπτώσεις. Και επίσης δεν στάθηκε όχι απλώς ουδέτερη αλλά μονομερώς ενεργητική και πολλές φορές συνέβαλε σε αυτό που λέγεται παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Δεν ξέρω αν το ‘χουμε καταλάβει αλλά το νέο περιβάλλον είναι πια απόλυτα απρόβλεπτο.