Παράταση σε κρίσιμες προθεσμίες που σχετίζονται με οικοδομικές άδειες και τη συμμόρφωση με την ακυρωτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ), δίνει νέα ρύθμιση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Η ρύθμιση εντάσσεται στο νομοσχέδιο για το βιομεθάνιο και την αγορά υδρογόνου.
Συγκεκριμένα, παρατείνεται έως 16 Οκτωβρίου 2025 η προθεσμία για επανέκδοση οικοδομικών αδειών με «μπόνους δόμησης» όταν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός. Αντίστοιχα, για άδειες που δεν έχουν προχωρήσει, απαιτείται έγκριση από Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) και Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α.) έως τις 16 Ιουλίου 2025 (από τη 16η Ιουνίου 2025 που ίσχυε).
Παρατείνεται επίσης η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για στρατηγικές επενδύσεις (Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ)/ Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ)), ενώ νέα αναστολή επιβάλλεται στην έκδοση οικοδομικών αδειών σε Μύκονο και Υμηττό έως το τέλος του 2025. Παράταση δίνεται και για τους ελέγχους δόμησης στην Καλντέρα Θήρας, έως Ιούνιο 2026.
Παρατείνεται έως 31/3/2026 η αρμοδιότητα των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων για τις κατεδαφίσεις αυθαίρετων κατασκευών. Οι προθεσμίες εκτέλεσης πρωτοκόλλων κατεδάφισης μεταφέρονται επίσης στην ίδια ημερομηνία, με τις παλαιότερες αυθαιρεσίες να προηγούνται. Μετά τη λήξη της προθεσμίας, οι υπηρεσίες οφείλουν να ενημερώσουν το Υπουργείο Υποδομών για όσα εκτελέστηκαν και όσα εκκρεμούν.
Τέλος, προβλέπεται ότι φωτοβολταϊκά και μπαταρίες σε πολυκατοικίες θα μπορούν πλέον να εγκαθίστανται με πλειοψηφία 51% αντί για ομοφωνία, ενώ δεν θα παρέχονται πλέον επιδοτήσεις για νέους λέβητες ορυκτών καυσίμων από 1.1.2025.
Η νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ
Αναλυτικά σύμφωνα με τη σχετική νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ που κατατέθηκε στη Βουλή, (στο άρθρο 56 του νομοσχεδίου με τίτλο «πλαίσιο για την προώθηση της παραγωγής βιομεθανίου, κανόνες για την οργάνωση της αγοράς παραγωγής υδρογόνου και τα γεωγραφικά περιορισμένα δίκτυα υδρογόνου – Μερική ενσωμάτωση Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1788 και άλλες διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος» οι παρατάσεις που δίνονται, συγκεκριμένα είναι:
Παράταση πολεοδομικών προθεσμιών – Τροποποίηση άρθρου 240 ν. 5193/2025, υποπερ. αα) και αβ) περ. α) παρ. 4 άρθρου 68 και παρ. 2 άρθρου 69 ν. 5197/2025, παρ. 3 άρθρου 77 ν. 5151/2024, παρ. 1 άρθρου 270 ν. 5037/2023, παρ. 5 άρθρου 125ΚΑ ν. 4495/2017
1. Στο τέλος του άρθρου 240 του ν. 5193/2025 (Α’ 56), περί θητείας των μελών Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής και Συμβουλίων Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων, η προθεσμία «30ή Ιουνίου 2025», τρέπεται σε «31η Οκτωβρίου 2025», και το άρθρο 240 διαμορφώνεται ως εξής:
«Οι θητείες των υφιστάμενων μελών των: α) Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής του άρθρου 10 του ν. 4495/2017 (Α’ 167), και β) Συμβουλίων Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων Α’ και Β’ της παρ. 3 του άρθρου 20 του ν. 4495/2017, παρατείνονται από τη λήξη τους έως την 31η Οκτωβρίου 2025.».
2. α) Στο πρώτο εδάφιο της υποπερ. αα) της περ. α) της παρ. 4 του άρθρου 68 του ν. 5197/2025 (Α’ 76), περί αίτησης στο ηλεκτρονικό σύστημα «e-adeies», η προθεσμία «εντός τριών (3) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος», τρέπεται σε «έως και την 16η.10.2025», στο δεύτερο εδάφιο της υποπερ. αβ) της ίδιας περίπτωσης, η προθεσμία «εντός ενός (1) μηνός από την έναρξη ισχύος του παρόντος», τρέπεται σε «έως και την 16η.7.2025», και οι υποπερ. αα) και αβ) διαμορφώνονται ως εξής:
«αα) αν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός, από την επανέκδοση της οικοδομικής άδειας, από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης, η οποία πραγματοποιείται υποχρεωτικά εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών από την εκκίνηση της εκπόνησης του Ε.Σ.Π.Ι.Α.Π. της περ. β) της παρ. 2 και μετά από σχετική αίτηση του υπόχρεου στο ηλεκτρονικό σύστημα «e-adeies», έως και την 16η.10.2025, η οποία συνοδεύεται από το αποδεικτικό καταβολής του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου και στοιχεία που αποδεικνύουν την ολοκλήρωση του φέροντος οργανισμού. Για την επανέκδοση της οικοδομικής άδειας, καμία άλλη έγκριση, γνώμη ή καταβολή προς το Δημόσιο ή τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν απαιτείται, πλην της διαδικασίας του πρώτου εδαφίου.
αβ) Αν δεν έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός απαιτείται, επιπροσθέτως των αναφερόμενων στο πρώτο εδάφιο της υποπερ. αα), έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) και του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν κοινής συνεδρίασης, κατά την οποία συνεκτιμάται η αναγκαιότητα της συνέχισης υλοποίησης της οικοδομικής άδειας δυνάμει τεχνικών, κοινωνικών, οικονομικών και νομικών κριτηρίων. Οι αιτήσεις προς τα Κεντρικά Συμβούλια του πρώτου εδαφίου υποβάλλονται έως και την 16η.7.2025 και εξετάζονται κατά προτεραιότητα εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή τους. Η σχετική έγκριση του ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. και του ΚΕ.Σ.Α. επισυνάπτεται στην αίτηση του υπόχρεου στο ηλεκτρονικό σύστημα «e-adeies.».
β) Στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 69 του ν. 5197/2025, περί υποβολής αιτήματος στο Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.), η προθεσμία «εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος», τρέπεται «έως και την 16η.10.2025», και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται κατόπιν πρότασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας ύστερα από γνώμη του ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α., δύναται να εγκρίνεται η εφαρμογή των κινήτρων και προσαυξήσεων των άρθρων 66 και 71 αν, έως την 11η Δεκεμβρίου του 2024, έχουν ληφθεί υπόψη σε εγκεκριμένα:
α) Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων,
β) Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων,
γ) Σχέδια Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης,
δ) τροποποιηθέντα ρυμοτομικά σχέδια με άρση απαλλοτρίωσης, και
ε) προεδρικά διατάγματα καθορισμού χρήσεων γης.
Για την εφαρμογή της παρούσας απαιτείται η υποβολή αιτήματος στο ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α., που συνοδεύεται από ειδική τεκμηρίωση, έως και την 16η.10.2025.».
3. Στην παρ. 3 του άρθρου 77 του ν. 5151/2024 (Α’ 173), περί ελέγχου των οικοδομικών αδειών στην περιοχή της Καλντέρας στις νήσους Θήρας και Θηρασιάς, η προθεσμία «30ή Ιουνίου 2025», τρέπεται σε «30ή Ιουνίου 2026», και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Η οικεία Υπηρεσία Δόμησης διενεργεί έως την 30ή Ιουνίου 2026 έλεγχο στο σύνολο των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί την τελευταία πενταετία από την έναρξη ισχύος του παρόντος στην περιοχή της παρ. 1.».
4. Στην παρ. 1 του άρθρου 270 του ν. 5037/2023 (Α’ 78), περί αναστολής οικοδομικών αδειών στις εκτός σχεδίου περιοχές της νήσου Μυκόνου, η προθεσμία «31ης.12.2024», τρέπεται «31ης.12.2025», και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Έως την έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Ε.Π.Σ.) Δήμου Μυκόνου και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν της 31ης.12.2025 αναστέλλεται η έκδοση οικοδομικών αδειών στις εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός οικισμού περιοχές της νήσου Μυκόνου.».
5. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 125ΚΑ του ν. 4495/2017 (Α’ 167), περί μεταβατικών ρυθμίσεων για την εκτέλεση πρωτοκόλλων κατεδάφισης, οι προθεσμίες «31η Δεκεμβρίου 2024» και η πρώτη προθεσμία «1η Μαΐου 2024», τρέπονται σε «31η Μαρτίου 2026», και η παρ. 5 διαμορφώνεται ως εξής:
«5. Μέχρι την 31η Μαρτίου 2026, οριστικές εκθέσεις αυτοψίας και πρωτόκολλα κατεδάφισης που έχουν εκδοθεί μέχρι την 31η Μαρτίου 2026 εκτελούνται κατά προτεραιότητα, με κριτήριο τη χρονική εγγύτητα της αυθαιρεσίας σε σχέση με την 31η Μαρτίου 2026, από τις υπηρεσίες που ήταν αρμόδιες για την εκτέλεση των κατεδαφίσεων πριν την 1η Μαΐου 2024. Εντός δέκα (10) ημερών από τη λήξη της ανωτέρω προθεσμίας οι αρμόδιες υπηρεσίες διαβιβάζουν στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών το σύνολο των πρωτοκόλλων κατεδάφισης που δεν έχουν εκτελεστεί, καθώς και έκθεση σχετικά με τις εκτελεσθείσες κατεδαφίσεις από την 1η Μαΐου 2024.».
6. Η προθεσμία του άρθρου 72 του ν. 4843/2021 (Α’ 215), περί αναστολής οικοδομικών εργασιών στην περιοχή του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή Ιλισσίων, παρατείνεται από τη λήξη της, έως και την 31η.12.2025, υπό την επιφύλαξη της υπ’ αρ. 26229/1123/1987 κοινής απόφασης των Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Δ’ 749), περί όρων και διαδικασίας έκδοσης αδειών οικοδομής για την εκτέλεση στρατιωτικών έργων.