Τελειώνει αυτή η διαφήμιση

Σε μια κίνηση που αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές συζητήσεις σε όλη την Ευρώπη, η ισπανική κυβέρνηση προχωρά στην παρουσίαση ενός φιλόδοξου νομοσχεδίου για τη βιώσιμη κατανάλωση. Το σχέδιο νόμου, το οποίο θα τεθεί υπό την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου τις επόμενες εβδομάδες, προβλέπει σειρά καινοτομιών, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η απαγόρευση της διαφήμισης προϊόντων που βασίζονται αποκλειστικά σε ορυκτά καύσιμα, όπως το πετρέλαιο και το κάρβουνο.

Η πρόβλεψη αφορά κάθε εμπορική επικοινωνία που προωθεί τη χρήση ενεργειακών προϊόντων από εταιρείες του συγκεκριμένου κλάδου, χωρίς συμμετοχή ανανεώσιμων στοιχείων. Αν και το φυσικό αέριο εξαιρείται, όπως και τα βιοκαύσιμα φυτικής προέλευσης, το στίγμα που αφήνει η συγκεκριμένη διάταξη είναι σαφές: η δημόσια προβολή ρυπογόνων ενεργειακών πηγών τίθεται εκτός πλαισίου.

Το νομοσχέδιο προχωρά ακόμη περισσότερο, απαγορεύοντας και τη διαφήμιση μεταφορικών υπηρεσιών που κινούνται αποκλειστικά με ορυκτά καύσιμα, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές λιγότερο ρυπογόνες. Ωστόσο, η εφαρμογή του μέτρου περιορίζεται στην ηπειρωτική Ισπανία και δεν αφορά σιδηροδρομικές μεταφορές. Αυτό σημαίνει πως διαφημίσεις πτήσεων ή αυτοκινήτων ενδέχεται να συνεχίσουν να επιτρέπονται υπό προϋποθέσεις, όπως ανέφερε η «Ελ Παΐς».

Παράλληλα, το σχέδιο νόμου επιχειρεί να αντιμετωπίσει και την ευρέως διαδεδομένη πρακτική της παραπλανητικής «πράσινης» διαφήμισης. Οροι όπως «φιλικό προς το περιβάλλον», «οικολογικό» ή «βιοδιασπώμενο» θα απαγορεύονται, εκτός αν υπάρχει τεκμηριωμένη επιστημονική απόδειξη ότι το προϊόν πληροί εξαιρετικά περιβαλλοντικά πρότυπα. Ειδική μνεία γίνεται και στη λεγόμενη «αντιστάθμιση εκπομπών», όπου επιχειρήσεις δηλώνουν πως εξουδετερώνουν τις εκπομπές τους μέσω περιβαλλοντικών δράσεων – πρακτική που επίσης τίθεται υπό αυστηρό έλεγχο.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι και το σκέλος που αφορά το δικαίωμα στην επισκευή προϊόντων, καθώς η Ισπανία μεταφέρει στο εθνικό δίκαιο τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία. Οι καταναλωτές θα έχουν το δικαίωμα να επισκευάσουν συσκευές όπως πλυντήρια, ψυγεία, κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρικά πατίνια κ.ά., ακόμη και εκτός εγγύησης, καθώς οι κατασκευαστές υποχρεούνται να διατηρούν διαθέσιμα ανταλλακτικά για τουλάχιστον δέκα χρόνια. Επιπλέον, η επισκευή αντί αντικατάστασης εντός του διαστήματος εγγύησης θα προσφέρει στον καταναλωτή επιπλέον 12 μήνες προστασίας.

Θα δημιουργηθεί επίσης ψηφιακή πλατφόρμα για επισκευές, ανταλλακτικά και επαναχρησιμοποιημένα προϊόντα, ενώ οι εταιρείες δεν θα μπορούν πλέον να απορρίπτουν την επισκευή προϊόντων που έχουν προηγουμένως τροποποιηθεί ή επισκευαστεί με μη επίσημα εξαρτήματα. Στις ιστοσελίδες των κατασκευαστών θα πρέπει να εμφανίζεται ξεκάθαρα το κόστος ενδεικτικών επισκευών και θα καθιερωθεί ειδική ετικέτα ανθεκτικότητας, ώστε ο καταναλωτής να γνωρίζει εκ των προτέρων την προβλεπόμενη διάρκεια ζωής ενός προϊόντος.

Στην ίδια λογική κινείται και η ρύθμιση για τα προϊόντα με ψηφιακό περιεχόμενο: θα απαγορεύεται η απόκρυψη ή η επιβολή ενημερώσεων λογισμικού που επιβαρύνουν τη λειτουργία της συσκευής, ενώ θα πρέπει να παρέχεται σαφής πληροφόρηση για τη διάρκεια υποστήριξης του λογισμικού. Απαγορεύεται επίσης η παρουσίαση ενός προϊόντος ως «επισκευάσιμου», όταν στην πράξη δεν είναι.