Πέντε κρίσιμες διαπιστώσεις από τον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν, τον ρόλο των ΗΠΑ και τη Μ. Ανατολή:
1. Ο πρόεδρος Τραμπ δεν έχει καμιά απολύτως (συνεκτική) στρατηγική για τον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν ή για τη Μ. Ανατολή γενικά. Οπως δεν έχει και για κανένα άλλο θέμα. Το πρωί της Κυριακής βομβαρδίζει ανελέητα τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, ισχυρίζεται ότι τις κατέστρεψε ολοσχερώς, τη Δευτέρα το πρωί προτείνει αλλαγή του καθεστώτος στο Ιράν. Λίγο αργότερα οι υπουργοί Εξωτερικών και Αμυνας λένε τα αντίθετα. Το βράδυ το Ιράν επιτίθεται σε αμερικανική βάση στο Κατάρ. Και το πρωί της Τρίτης στο άρπα-κόλλα αναγγέλλει ότι πέτυχε εκεχειρία μεταξύ Ιράν – Ισραήλ που τέθηκε σε ισχύ στις 7 π.μ. Στις 8 όμως επαναλαμβάνονται οι εκατέρωθεν εχθροπραξίες. Με μια λέξη: χάος.
2. Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν πρόκειται να καταστραφεί ολοσχερώς όπως επιδιώκει το Ισραήλ με βομβαρδισμούς όσο ισχυροί κι αν είναι. Μόνο με την παρουσία χερσαίων δυνάμεων στο έδαφος του Ιράν θα μπορούσε να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Αλλά ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ θα τολμούσαν χερσαία επέμβαση. Οι εμπειρίες Αφγανιστάν, Ιράκ, κ.λπ. το αποκλείουν.
3. Το Ισραήλ επομένως με τη βοήθεια των ΗΠΑ κατέστρεψε μέρος των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Αλλά δεν πέτυχε τον τελικό του στόχο: ολική καταστροφή του προγράμματος. Οπως δεν πέτυχε μέχρι στιγμής τουλάχιστον και την αλλαγή του καθεστώτος στο Ιράν. Ως εκ τούτου το Ιράν θα συνεχίσει με κάποιο τρόπο τον εμπλουτισμό ουρανίου και μόνο την έσχατη στιγμή θα προχωρήσει στην παραγωγή της πυρηνικής βόμβας. Δεν θα ήθελε άλλωστε τυπικά να παραβιάσει τη Συνθήκη μη Διάδοσης των Πυρηνικών Οπλων (NPT) της οποίας είναι μέλος (ενώ το Ισραήλ δεν είναι).
4. Η μόνη στρατηγική που θα μπορούσε να αποτρέψει το Ιράν από την παραγωγή πυρηνικού όπλου είναι μια συμφωνία (τύπου JPCOA – 2015) που θα θέσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν κάτω από τον έλεγχο και την επαλήθευση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IAEA).
5. Ο τερματισμός του πολέμου Ισραήλ – Ιράν (που κατά παραβίαση του διεθνούς δικαίου ξεκίνησε ο Μπ. Νετανιάχου) είναι επιτακτικά αναγκαίος. Αλλά δεν θα οδηγήσει σε σταθερότητα τη Μέση Ανατολή. Η σταθερότητα και η ειρήνη θα έλθουν μόνο με τη λύση των δύο κρατών (Ισραήλ – Παλαιστίνη) όπως προβλέπουν άλλωστε όλα τα σχετικά κείμενα του ΟΗΕ. Αλλά τη λύση αυτή απορρίπτει τώρα κατηγορηματικά το Ισραήλ, ενώ ο πρωθυπουργός Νετανιάχου στοχεύει στο Μεγάλο Ισραήλ. Οθεν το αδιέξοδο, ο απάνθρωπος πόλεμος στη Γάζα, ο εποικισμός της Δυτικής Οχθης.
Δυστοπική κατάσταση…
Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ